Elon Musk’ın Starlink firmasının Türkiye’de faaliyet gösterebilmek amacıyla harekete geçmesi ve BTK’ya resmi başvurusunu yapmasının ardından ABD’li Amazon’un Project Kuiper uyduları ile İngiliz OneWeb firması da Türkiye için harekete geçti.
Bu firmalar da Türkiye’de Non-Geostationary Orbit (NGSO) adı verilen Düşük Yörünge Uyduları Üzerinden Genişbant İnternet Hizmeti vermek istiyor. Gelecekte büyük bir ticari pazarı oluşacak bu alanda yoğun bir rekabet yaşanması beklenirken, hükümet yetkilileri Türkiye’nin milli güvenliğinin hasar almaması için titiz ve kapsamlı bir çalışma yürütüyor.
Elon Musk’ın Starlink uyduları, Türkiye'de faaliyete başlayabilmek için BTK'ya resmi başvurusunu yapmış; Ulaştırma ve Altyapı Bakan Yardımcısı Ömer Fatih Sayan, düşük yörünge uyduları üzerinden hizmet sunan firmalarla ilgili kapsamlı bir toplantı yapmıştı.
Non-Geostationary Orbit (NGSO) adlı Düşük Yörünge Uyduları Üzerinden Genişbant İnternet Hizmeti Sunumu'na ilişkin toplantıda, şirket temsilcileri ile elektronik haberleşme hizmetlerinin sunumuna ilişkin değerlendirme ve görüş alışverişinde bulunulmuştu.
MUSK’LA GÖRÜŞMELER SÜRÜYOR
Elon Musk’ın şirketi Starlink ile görüşmelerde önemli aşama kaydedildi ancak Türkiye burada farklı bir strateji izleyerek hem rekabet ortamı oluşturmak hem de güvenlik endişelerini gidermek istiyor. Hükümet, Türkiye’ye gelmek isteyen firmalardan; yer istasyonlarının Türkiye’de yer alması, güvenlik kaygılarının giderilmesi, ülkeye yatırım yapılması ve vergilendirmeyle ilgili farklı ticari güvencelerin verilmesini istiyor.
Başvuru yapan firmalarla ilgili lisans çalışmaları sürerken aynı zamanda teknik alt yapı testleri de yapılıyor. Ülke güvenliğiyle ilgili kurumlardan da bu meseleyle ilgili görüş ve katkı alınıyor.
Musk’ın şirketi SpaceX’le işbirliği bununla sınırlı değil; bir de uydu projesi bulunuyor. Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu, ilk milli haberleşme uydusu Türksat 6A'nın birçok zorlu testi başarıyla tamamladığını söyledi. Uraloğlu, "Yaptığımız değerlendirmeler sonucunda, 2024'ün mart ayında yer teslimi gerçekleşecek. Bu aşamadan sonra da SpaceX firması ile yapılan anlaşma doğrultusunda Türksat 6A'yı haziranda yörüngesine fırlatmayı hedefliyoruz" dedi.
SPACEX FİRMASI
Starlink, SpaceX'in dünyanın yetersiz hizmet alan bölgelerine internet erişimini kolaylaştırmak için yıllardır üzerine çalıştığı uzay tabanlı bir sistem… Starlink, şu anda Ukrayna'da faaliyet gösteriyor. Uydunun bu ülkedeki operasyonel masraflarını ABD hükümeti karşılıyor.
İlk etapta uzaya 4 bin 400 uydu göndermeyi hedefleyen SpaceX'in 2 bin 500'ü aktif halde kullanılan ve 500'ü yörüngelerine doğru hareket ettirilen dünya çevresinde yaklaşık 3 bin uydusu bulunuyor. Musk, kısa süre içinde uydu sayısını 40 bine çıkarmayı hedefliyor.
BM Genel Kurulu’na katılmak üzere gittiği ABD’nin New York kentinde Tesla ve SpaceX'in CEO’su Elon Musk'ı ile görüşen Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, Tesla'nın 7’nci fabrikasını Türkiye'de kurması için çağrıda bulunmuş; Musk’ı İzmir'de düzenlenecek TEKNOFEST'e davet etmişti.
Musk, görüşmede Cumhurbaşkanı Erdoğan’dan, Starlink uydularının Türkiye’de faaliyet göstermesi konusunda talepte bulunmuştu. Musk’ın, “Bütün dünyada varız. Türkiye’de de olmak istiyoruz” sözleri üzerine Cumhurbaşkanı Erdoğan, ABD dönüşünde bakan ve bürokratlarına gerekli talimatları vermiş ve konunun etraflıca çalışılmasını istemişti.
AMAZON’UN PROJECT KUIPER'İ
Yakın zamanda Florida'daki Uzay Kuvvetleri İstasyonu'ndan Atlas V roketinin üzerinde iki Amazon prototip uydusu fırlatıldı. Kuiper Projesi, Amazon'un dünyanın her yerinde yüksek hızlı internet erişimi sağlamak amacıyla alçak yörüngede 3 bin 236 uydudan oluşan bir ağ kurma planı…
Amazon, uzaydan internet projesi için ilk etapta 120 milyon dolar yatırım planlıyor. Starlink’e rakip olacak Project Kuiper prototip uydularının ilk partisinin 2024’te fırlatılması planlanıyor. Kuiper Üretim Operasyonları Başkan Yardımcısı Steve Metayer "Florida'da ve Amerika Birleşik Devletleri'nin başka yerlerinde büyüyen uzay endüstrisini desteklemek için Space Florida ile ortaklık yapmaktan gurur duyuyoruz” değerlendirmesini yapıyor.
İNGİLİZ ONEWEB
İngiliz Hükümeti, yakın zamanda küresel uydu iletişim şirketi OneWeb'in satın alınması işleminin tamamlandığını duyurdu. 2012 yılında kurulan ve hem Birleşik Krallık'taki hem de ABD'deki tesislerinde en son uydu teknolojisini geliştiren OneWeb, bir süre önce iflasını ilan etmişti.
Ardından İngiliz hükümeti stratejik yatırım olarak gördüğü OneWeb’i satın alarak firmayı destekleme kararı aldı. OneWeb'de yüksek hisseye sahip olan İngiltere hükümeti, Bharti Global şirketin yüzde 84.4'ü için 500 milyon dolar ödedi. Kalan hisseler ise SoftBank ve Airbus dahil olmak üzere şirketin alacaklılarına ait olacak.
OneWeb, uydularını yörüngeye göndermek için Rus uzay ajansı Roscosmos yerine Elon Musk'ın SpaceX'i ile ortaklık kurduğunu açıkladı. Starlink’in rakibi olan İngiliz One Web Şirketi’nin mevcutta 600 uydusu bulunuyor.