Bilkent Üniversitesi Ulusal Nanoteknoloji Araştırma Merkezinde (UNAM) üretilen fiber optik kablolar, kritik test ve kabullerden başarıyla geçerek yerli ve milli savunma sanayisinde kullanılmaya başlandı.
Bilkent Üniversitesi Ulusal Nanoteknoloji Araştırma Merkezinde (UNAM) üretilen, dünyada sayılı ülkenin sahip olduğu ve pek çok sektör için büyük öneme sahip fiber optik kablolar, kritik test ve kabullerden başarıyla geçerek yerli ve milli savunma sanayisinde kullanılmaya başlandı.
Bilkent Üniversitesi UNAM baş araştırmacılarından Doktor Öğretim Üyesi Bülend Ortaç, Türkiye'deki tek fiber optik preform üretim altyapısına ve optik fiber çekim kulesine sahip UNAM'da 14 yıl süren AR-GE çalışmaları sonucunda birçok alanda kullanmak üzere fiber optikler geliştirdiklerini anlattı.
Ortaç, UNAM'daki son AR-GE çalışmaları sonucunda, 1980'lerden beri sadece birkaç ülkede üretilebilen polarizasyon korumalı (PM) fiber optikleri üretmeye başladıklarını ve bunların da savunma sanayisi için gerekli tüm kritik testlerden başarıyla geçtiğini bildirdi.
PM fiber optiklerin geliştirilmesinin zorlu süreç gerektirdiğini belirten Ortaç, şöyle konuştu:
"Saç telinden daha ince yapıdaki fiber optik kablonun üretimi, yüksek teknoloji gerektiriyor. Kritik bir teknoloji olduğundan, kompozit yapıyı nasıl üretebileceğinizle ilgili herhangi bir yazılı doküman literatürde ya da herhangi bir kaynakta yoktu. Bu yüzden fiber optik kabloların üretimi yıllar sürdü. Bu süreçte 130 farklı reçete denedik ve sonunda başarılı olduk. Böylece Türkiye, özellikle savunma sanayisi için kritik önemdeki bu yüksek teknolojiye sahip sınırlı sayıdaki ülkeden biri oldu."
Kara, deniz ve hava platformları için kritik öneme sahip
Ortaç, UNAM'da tek seferde 100 kilometre üzeri uzunlukta üretilebilen özel PM fiberlerin başta savunma sanayi olmak üzere farklı endüstrilerin ihtiyaçlarına uygun geliştirildiğini bildirdi.
Fiberlerin, kara, hava deniz platformlarının taktik seviyeden navigasyon üstü seviyeye kadar ataletsel ölçüm birimi (AÖB) gibi kritik ekipmanların da yer aldığı özel alanlarda kullanıldığını belirten Ortaç, "Gemi ve uçakların hareketlenmesini kontrol etmek için jiroskopik aletler geliştirilmiştir. Uçaklarda otomatik uçuş kontrolünde ve rota tespitinde önemli kullanış alanına sahiptir. Fiber kablolar, bu ve buna benzer pek çok platform için kritik öneme sahip bir teknolojidir." dedi.
Ortaç, geliştirdikleri fiber optiklerle ilgili şu bilgileri verdi:
"Geliştirilen fiber optiklerin Türkiye'nin bu alandaki dışa bağımlılığını azaltmada önemli bir işlevi bulunuyor. Fiberlerin üretimini yaptıktan sonra kendi altyapımızla kalifikasyonlarını yaptık. Sonra ülkemizin önemli savunma sanayi kuruluşlarındaki firmalarla ortaklaşa çalıştık. Fiberler, onların kendi saha ortamlarında da kritik testlerden ve kabullerden başarıyla geçti. Önemli bir savunma sanayi firmamızın ihtiyacı olan ilk tedariki de sağladık. Yani yerli savunma sanayinin fiber optik ihtiyacını karşıladığı kaynaklardan biri de UNAM oldu. PM fiberler, UNAM'ın öz kaynağı ve uzmanlığıyla altyapısında ürettiği ilk ticari ürün olma özelliğini taşıyor. Savunma sanayi için kritik olan bu teknoloji, yerli üretimle Türkiye'nin uluslararası alandaki rekabet gücünü artıracak."
Daha büyük ölçekli seri üretim yapabilecek altyapıya sahibiz"
UNAM Altyapı Müdürü Özgür Yıldırım ise merkezin Türkiye'de fiber üretim altyapısı bulunan tek kuruluş olduğunu vurguladı.
Polarizasyon korumalı fiberlerin geniş ölçekli üretimini yaparak ilk olarak ROKETSAN'a teslim ettiklerini belirten Yıldırım, "Böylece, tüm platformlarda kullanılabilecek kritik teknolojiyi ilk olarak hayata geçirmiş olduk. Gelecek taleplere göre de daha büyük ölçekli seri üretim yapabilecek altyapıya sahibiz." diye konuştu.
Savunma sanayisinde stratejik ürünlerin önemine değinen Yıldırım, "Bazı savunma sanayisi ürünlerini paranız olsa da alamazsınız. Bu stratejik ürünle, dışa bağımlılığı kırmış ve ülkemize milyonlarca dolarlık kazanç sağlamış oluyoruz. Artık fiber optikleri ileride yurt dışına da satma olasılığımız olacaktır." dedi.
UNAM'ın, TÜBİTAK'ın "birlikte geliştirme ve birlikte başarma" anlayışıyla Türkiye'de kamu, sanayi ve üniversiteleri bir araya getiren 1004 Mükemmeliyet Merkezi Destek Programı kapsamında, çalışmalarını sürdürdüğünü anlatan Yıldırım, "UNAM'ın program kapsamında yöneticiliğini yaptığı ve TUSAŞ, Vestel, Şişecam ile Bilkent Üniversitesi, Eskişehir Teknik Üniversitesi, Abdullah Gül Üniversitesi ve TOBB ETÜ'nün proje yürütücü kuruluş olarak yer aldığı A1 platformu, yürüttüğü ileri AR-GE çalışmalarıyla katma değerli teknolojilerin yerli ve milli üretim amaçlı ülkemize kazandırılmasını hedefliyor." diye konuştu.
Özgür Yıldırım, yeni hedeflerinin optik fiberlerin hammaddesi preform da dahil olmak üzere sanayinin ihtiyacına yönelik özellikli optik fiber üretimi olduğunu kaydetti.