Sabahattin Eyüboğlu kimdir? Sabahattin Eyüboğlu'nun hayatı ve eserleri

Türk edebiyatının tanınan isimlerinden olan Sabahattin Eyüboğlu ölü yıldönümü olan 13 Ocak'ta hayranları tarafından yeniden yad edildi. Usta ismi tanımayan vatandaşlar ise " Sabahattin Eyüboğlu kimdir, eserleri nelerdir? " gibi soruların yanıtı aradı. İşte detaylar...

SABAHATTİN EYÜBOĞLU KİMDİR?

1908 yılında Trabzon'un Akçaabat İlçesinde dünyaya gelen yazar,akademisyen ve çevirmen olan Sabahattin Eyüboğlu 13 Ocak 1973'te İstanbul'da hayata veda etti.

Yaşamının ilk yıllarını Akçaabat'ta geçiren Eyüboğlu, İlköğretim eğitimini Kütahya'da tamamladıktan sonra döndükleri Trabzon'da da ortaöğrenimini tamamlamıştır. Yüksek öğrenimini ise Atatürk'ün talimatıyla Avrupa'ya eğitime gönderilecek gençler arasında sınava girerek, Dijon, Lyon ve Paris üniversitelerinde, filoloji, edebiyat ve estetik alanlarında yapmıştır. Ardından 1933 - 1939 yılları arasında İstanbul Üniversitesi Fransız Dili ve Edebiyatı bölümünde doçent olarak akademik kariyerine başlamıştır .

Ankara'da eğitim müfettişliği ve Talim Terbiye Kurulu üyeliği yapmış, Hasanoğlan Yüksek Köy Enstitüsü'nde kültür tarihi dersleri vermiş (1943 - 1947), bu arada Hasan Âli Yücel tarafından kurulan Tercüme Bürosu'nda çalışmıştır (1939 - 1947). 1947 - 1948 yıllarında ikinci kez Fransa'ya gitmiş, dönüşünde yine İstanbul Üniversitesi Fransız Dili ve Edebiyatı Bölümü'nde karşılaştırmalı Türk - Fransız edebiyatı (1950 - 1960), Teknik Üniversite ve Tatbiki Güzel Sanatlar Okulu'nda sanat tarihi (1951 - 1958) dersleri okutmuştur. 27 Mayıs 1960 müdahalesinden sonra 147'ler içinde yer almış, görevlerinin iadesinden sonra Teknik Üniversite'deki öğretim üyeliğine devam etmiştir.

Eyüboğlu 1930'lardan itibaren yazmaya başlamış, Hakimiyet-i Milliye ve Tan gibi gazetelerde, Kültür Haftası, İnsan, Varlık gibi dergilerde yazıları yayınlanmıştır. Orhan Veli Kanık, Nurullah Ataç, Melih Cevdet Anday ile birlikte Tercüme dergisini çıkardı. Kendi denemeleri ve ünlü Montaigne ve Ömer Hayyam çevirilerinin yanı sıra Vedat Günyol ile birlikte Jean-Paul Sartre ve daha birçok ünlü yazardan çeviriler yaptılar.


Yeni Ufuklar dergisinde yazdı. Vedat Günyol’la Babeuf’tan çevirdikleri Devrim Yazıları toplatıldı(1965). Sabahattin Eyüboğlu, 12 Mart Darbesi sonrasında "gizli komünist örgütü kurmak" iddiasıyla Vedat Günyol ve Azra Erhat ile birlikte tutuklanmış, davada beraat etmiştir.

Sabahattin Eyüboğlu çok geniş bir konular alanı üzerinde yazılar yazmış, günümüzde de referans kabul edilen çeviriler gerçekleştirmiş, bu arada kısa metrajlı filmler de yapmıştır. Yazıları dört döneme ayrılır:

- 1933'ten 1939 sonuna dek uzanan İstanbul dönemi yazıları,
- 1940 - 1947 Ankara dönemi yazıları,
- 1947 - 1952 Paris mektupları,
- 1957 - 1973 dönemi yazı ve çevirileri.

Telif Eserleri

"Avrupa Resminde Gerçek Duygusu". (M. Ş. İpşiroğlu ile). İ.Ü. Ed. Fak. Yayınları 1953.
"Fatih Albümüne Bir Bakış". (M. Ş. İpşiroğlu ile). İ. Ü. E.F. 1955.
"Sur l'Album du Conquérant". (Üstteki eserin Fransızcasıdır). 1955.
"Saklı Kilise". (M. Ş. İpşiroğlu ile- Türkçe-Fransızca) İ. Ü. E. F. 1957.
"Turquie: Miniatures Anciennes". (M.Ş. İpşiroğlu ile). UNESCO Yayınları, 1961.
"Şiirle Fransızca". Çan Yayınları, 1964.
"Mavi ve Kara ". Çan Yayınları, 1967.
"Yunus Emre'ye Selam". Çan Yayınları, 1966.
"Yunus Emre". Cem Yayınevi; 1971,1972
"Paris Mektupları". Varlık, 1947-1948 (seri yazılar).
"Şiirin Yapısı". Yeni Ufuklar, 1957 (seri yazılar),
"L'Architecture Religieuse Turque. La Revue des Voyages.

Deneme - inceleme
Avrupa resminde gerçeklik duygusu (1952),
Fatih albümüne bakış (1952),
Mavi ve kara (1961),
Yunus Emre'ye selam (1966),
Yunus Emre (1971),
Sanat üzerine denemeler (1974),
Pir Sultan Abdal (1977),
Köy Enstitüleri üzerine (1979),
Diyelim Söz Arasında (Deneme)
Kırkpınar [Düzenleme] (1977)
Tercümeleri[değiştir | kaynağı değiştir]
Curtius'dan, Fransa üzerine deneme (1953),
Eflatun'dan, Devlet (1959),
Şiir çevirileri (1976), vb.
Julius Caesar (1966) - (THE TRAGEDY OF JULIUS CAESAR-William Shakespeare)
Hamlet (1965) - (THE TRAGEDY OF HAMLET, PRINCE OF DENMARK-William Shakespeare)
Troilos ile Kressida (1956) - (TROILUS AND CRESSIDA-William Shakespeare)
Atinalı Timon (1965) - (THE LIFE OF TIMON OF ATHENS-William Shakespeare)
Macbeth (1962) - (THE TRAGEDY OF MACBETH-William Shakespeare)
Antonius ve Kleopatra (1967) - (THE TRAGEDY OF ANTONY AND CLEOPATRA-William Shakespeare)
La vie de Gargantua et de Pantagruel'-'The Life of Gargantua and of Pantagruel '-'Gargantua'(Azra Erhat ve Vedat Günyol ile) 1974.Gargantua'nın yazarı François Rabelais(1494?-1553) ayrıca (Maitre Alcofribas Nasier-François Rabelais'nin takma adı)

Belgesel film

Sabahattin Eyüboğlu 11 tane belgesel filme imza atmıştır

İstanbul Üniversitesi Film Merkezi'nde yapılanlar. Bunlar 1957 ile 1972 yılları arasında Mazhar Şevket İpşiroğlu ve Aziz Albek ile birlikte yapılmışlardır.

"Hitit Güneşi" (1957) Berlin Film Festivali'nde gümüş madalya kazandı
"Siyah Kalem" (1957)
"Karanlıkta Renkler" (1957)
"Anadolu'da Roma Mozaikleri",
"Nemrut Dağı Tanrıları" (1957)
"Ana Tanrıça"
"Anadolu Yolları",
"Eski Antalya'nın Suları",
"Surname" (1959)
"Karagöz'ün Dünyası", (Madrid'de Gümüş Kuğu Ödülünü aldı)
Eczacıbaşı Kültür Filmlerinden - Şakir Eczacıbaşı ile birlikte yapılmışlardır.

Yazı yazdığı dergiler
İnsan
Tercüme Mecmuası
Yaprak
Varlık
Yeni Ufuklar
Ülkü
Forum

Yazı yazdığı gazeteler
Tan
Cumhuriyet
Ulus.