Rusya’da çok önemli gelişmeler yaşandı. Paralı asker grubu Wagner ülkede ayaklanma başlattı. Herkes tarafından merak edilmeye başlanan Wagner nedir? Yevgeny Prigojin kimdir? Bütün ayrıntılar haberimizde…
Rusya’da dün (24.06.2023 Cumartesi) çok sıcak gelişmeler yaşandı. Ukrayda savaşı tüm hızıyla sürerken ülke içinde büyük bir kriz patlak verdi.
Çeşitli sınır dışı operasyonlarda kullanılan paralı asker grubu Wagner’in kurucusu Yevgeny Prigojin, savunma bakanlığı tarafından üslerinin vurulduğunu ve çok sayıda üyesini kaybettiği ileri sürerek ayaklanma başlattı. Rostov şehrini kuşatan Wagner güçleri, Moskova’ya doğru harekete geçti. Ülkede olağanüstü hal ilan edilirken Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin Wagner’in isyanını “vatana ihanet” olarak nitelendirmişti. Prigojin, Moskova'ya gideceklerini açıklamış, Kremlin yönetimi ise ülkenin pek çok bölgesinde güvenlik önlemlerini artırmıştı.
Prigojin'in, Belarus Cumhurbaşkanı Aleksandr Lukaşenko'nun Rusya'da gerilimi azaltma önerisini kabul ettiği bildirilmişti. Prigojin, tarafların birinde Rus kanı dökülmesinin sorumluluğunu anladıklarını ve konvoylarını geri çevirerek plana göre saha kamplarına geri döneceklerini açıklamıştı. Yaşanan bu gelişme ile ayaklanma sona ermişti.
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile Belarus Cumhurbaşkanı Aleksandr Lukaşenko arasında gün içinde telefon görüşmesi gerçekleştiğine dikkati çeken Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov, krizin ardından yaptığı açıklamada “İki Başkan, Lukaşenko'nun durumu çözme yönünde arabuluculuk girişimlerinde bulunacağı konusunda mutabık kaldı. Lukaşenko'nun bu konudaki desteğine çok değer veriyoruz.” dedi.
Lukaşenko'nun Wagner’in kurucusu Prigojin'i yaklaşık 20 yıldır tanıdığını belirten Peskov, “Bu, Lukaşenko'nun şahsi teklifi idi. Bu teklif Putin tarafından kabul edildi. Belarus Cumhurbaşkanına, durumu kayıpsız ve gerilim seviyesi yükselmeden çözme yönündeki girişimleri nedeniyle minnettarız.” diye konuştu.
Peskov, “Sonuç olarak Wagner'in kendi kamplarına döneceği konusunda anlaşma sağlandı. Bazıları isteği üzerine Savunma Bakanlığı ile sözleşme imzalayacak. Bu husus, Wagner'in harekatına katılmayanları ilgilendiriyor. Böyle birlikler de var. Olayların başında daha dönenler var. Onlar sürekli konuşlandıkları yere dönmek için yardım istedi.” ifadelerini kullandı.
İsyana katılan Wagner savaşçılarının takip edilmeyeceğini ifade eden Peskov, bunlara, çatışmalarda gösterdikleri kahramanlık nedeniyle saygı duyduklarını dile getirdi.
Dmitriy Peskov, Prigojin'in akıbeti ile ilgili ise “Prigojin'e yönelik açılan ceza davası kapanacak. Prigojin Belarus'a gidecek.” dedi.
Wagner krizinden sonra Rusya Savunma Bakanlığı yönetiminde herhangi bir değişiklik yapılıp yapılmayacağı yönündeki soruyu yanıtlayan Peskov, “Bu konular, Rusya Federasyonu'nun anayasası doğrultusunda Devlet Başkanın inisiyatifine kalmış bir şey. Bu nedenle, bu konuların söz konusu müzakerelerde ele alındığı söylenemez.” ifadelerini kullandı.
Yaşanan bu gelişmeler sonrasında Wagner ve Yevgeny Prigojin’in kim olduğu merak ediliyor.
Wagner nedir?
PMC Wagner olarak da bilinen Wagner Grubu, bir Rus paramiliter örgütüdür. İlk olarak 2014 yılındaki Kırım krizinde adını duyuran grup, 2018 yılında Libya'daki çatışmalarda faaliyetlerine devam etti.
Geçtiğimiz sene 24 Şubat'ta başlayan Ukrayna savaşında ön cephelerde yer alan grup 'Putin'in özel ordusu' olarak biliniyordu ancak son dönemde Prigojin'in Rus Ordusunu hedef alan sözlerini nedeni ile işler değişti.
Başlangıçta sadece 1000 çalışanı olan Wagner bu sayıyı Ağustos 2017'de 5.000'e ve Aralık 2017'de 6.000'e yükseltti. Bugün ise grubun yaklaşık 25 bin askeri olduğu düşünülüyor.
Yevgeny Prigojin kimdir?
1961 yılında St. Petersburg olan Leningrad'da doğan Yevgeny Prigojin'in annesi hastanede çalışıyordu, babası ise Prigojin genç yaşlardayken hayatını kaybetmişti.
Okul bittikten sonra bir grup adli suçlu ile yakın ilişkiler içine giren Prigojin, 1979'da henüz 18 yaşındayken hırsızlık suçlamasından hüküm giydi. 2,5 yıllık hapis cezasının infazı ertelendi.
Prigojin, 2 yıl sonra bu kez yine hırsızlık ve soygun suçlamalarından 13 yıl hapse mahkum edildi. 9 yıl demir parmaklıklarının arkasında kaldı.
Cezaevinden çıktıktan sonra sosisli sandviç satmaya başlayan Wagner şefi, işlerini kısa süre içinde büyüttü. Sadece bir kaç yıl içinde lüks restoranların sahibi oldu ve Rusya'nın zengin ve elit çevresi ile yakın ilişkiler kurdu.
Rusya Devlet Başkanı Putin, özellikle yurtdışından gelen yabancı konuklarını Prigojin'in lüks restoranlarında ağırlamaya başladı.
İkili arasındaki ilişki kısa sürede ilerledi. Çok geçmeden Prigojin, Rus hükümeti ile sözleşmeler imzaladı ve Yemek şirketi ile Kremlin'e hizmet vermeye başladı.
Bu dönemde 'Putin'in şefi' ünvanını kazanan Prigojin, Rusya'nın Kırım'ı ilhak etmesi ile kendini yemek sektöründen çok daha farklı bir alanda konumlandırdı.
Prigojin'in Nazi Almanya'sından esinlenerek kurduğu iddia edilen Wagner grubunun Suriye'deki, Mali'deki çatışmalarda aktif rol aldığı hatta ABD seçimlerine müdahale ettiği bile düşünülüyor.