Doğu Karadeniz Kalkınma Ajansı (DOKA) Uzmanı Fikri Akkaya, Arap turistlerin son yıllarda Türkiye’ye yoğun bir şekilde geldiğini söyledi.
Türkiye’de İstanbul, Bursa, Yalova ve Doğu Karadeniz Bölgesi’nde Arap turistlerin yoğun bir şekilde olduğunu belirten Akkaya, “Türkiye Arap turistlere yabancı bir ülke olmamasına rağmen özellikle son yıllardaki yoğunluk dikkat çekmektedir. Başta İstanbul olmak üzere turistler Türkiye’nin Bursa, Yalova ve Doğu Karadeniz gibi hemen her bölgesinde görmek mümkün. Arap coğrafyasından Türkiye’ye olan bu ilginin sebebi için birçok neden sıralanabilir. Ancak, bu ilginin ne oranda daha ne kadar süreceği bir bakıma sürdürülebilirlik denebilir ve ülkemizin özellikle İstanbul dışı alternatiflerin ne tür ve hangi kalitede turizm konsept ve kalitesi sunabileceği merak konusudur” dedi.
Arap turistlerin Doğu Karadeniz Bölgesi’nde başta turizm, alışveriş, mülk alımları ve konaklama yatırımı talepleri gibi konularda sıkça gündeme geldiklerini dile getiren Akkaya, “Arap turistlerin Doğu Karadeniz Bölgesi’nde başta turizm talepleri olmak üzere alışveriş, mülk alımları, konaklama yatırımı talepleri gibi konularda sıkça gündeme gelmişlerdir. Onlar artık, çarşıda, sokakta Ayder’de, Uzungöl’de görmek sıradan gale gelmiştir. Bu ilginin sebeplerine dair kapsamlı bir araştırma bulunmamasına rağmen bu güne dek gündeme gelen konu, görüş ve taleplerden derlenmiş genel bir Arap turizmi çerçevesi çizilebilir. Bazı verilere göre geçtiğimiz yıl Türkiye’yi yaklaşık 4 milyon Arap turist ziyaret etmiştir.
Son on yıldaki artış yaklaşık 6 kat olmuştur. Geleneksel deniz turizminden farklı bir model talep etmeleri, ülkemizde mevsimselliğe olan bağımlılığı bu bakımda azaltmıştır. Turistler en çok Suriye, Irak, Suudi Arabistan ve Ürdün’den gelmektedir. Ülkemizde en çok ziyaret ettikleri yerlerin başında İstanbul, Bursa, Yalova, Trabzon ve Marmaris gelmektedir. Buraları tercih etmelerindeki sebepler başta doğal güzellikleri görme isteği, alışveriş yapma ve Osmanlı mirasını ziyaret etme olarak belirtilmektedir. Son yıllarda ise kaplıca ve termal turizme olan talep ise yadsınamaz gelişme göstermiştir. Buralardaki en önemli faktörlerin ise Türk dizilerinin, TRT Arapça kanalının ve Türkiye’deki kurumları ile özel sektörün tanıtım atağı ile yakınlaşan ilişkiler olduğuna dikkat çekilmektedir” ifadelerini kullandı.
DOĞU KARADENİZ'İ TERCİH EDENLERİN YÜZDE 20'Sİ YABANCI TURİSTLER
Doğu Karadeniz Bölgesi’ni ziyaret eden turistlerin yaklaşık yüzde 20’sini yabancı turistlerin oluşturduğunu kaydeden Akkaya, “Yabancı turistler arasında ise son dönemde özellikle Arap turistlerin başı çektiği görüşür. Her yıl yüzde 30 oranında artan Arap turist sayısının bu yıl 100 bine ulaşması beklenmektedir. Bu konudaki en önemli gelişme bu sezon Suudi Arabistan’dan başlatılan direkt tarifesiz uçak seferleridir.
Yetkililere göre uçuş ve uçuş noktası sayıları daha da artacaktır. Bu yıl için hedeflenen uçuş sayısının ise 12 olduğu belirtilmektedir. Yerli bir havayolu şirketinin ise sezon boyunca doğrudan uçuş başlatmak için girişimlerde bulunduğu öğrenilmektedir. Tarifesiz seferlerin dışında yerli havayolu şirketlerinin yurtdışı temsilcilikleri yetkilileri verilerine göre bu yıl bir önceki yıla göre İstanbul aktarmalı Trabzon uçuşlarında yüzde 80 artış yaşanmıştır.
Bölge yetkili kurumlarına yapılan başvurulara göre Doğu Karadeniz’e yönelik birkaç beş yıldızlı otel yatırımı için girişimlerde bulunulmuştur. Bunlar arasında en önemlisi Dubai ve Suudi Arabistan sermayeli şirketlerden gelen otel ve tesis yatırımı girişimleridir. Bunun dışında konut alımı da oldukça gündemdedir. Yetkililerin verdikleri bilgilere göre yabancıya konut satışının başlamasının ardından Araplar Trabzon’da 120 milyon dolar değerinde 400 adet konut satın almış bulunmaktadırlar. Turist sayısının artışında tanıtım faaliyetlerinin önemi büyüktür. Son dönemde merkezi kamu kurum ve kuruluşları ile turizm firmalarının yanı sıra bölge kurum ve kuruluşlarının yürüttükleri faaliyetlerin etkili olduğu görülmektedir. Arap ülkelerinde fuarlara katılım ve işbirliği ziyaretleri, Arap ülkeleri büyükelçiliklerinin ağırlanması, Arap gazetecilerin Bölge gezisi tanıtımı, Arap ülkelerinde yüksek tirajlı yayınlarda Doğu Karadeniz’in tanıtılması bunlardan bazılarıdır” şeklinde konuştu.
ARAPLARIN DÜNYADA EN ÇOK ZİYARET ETTİĞİ ÜLKELERİN BAŞINDA TÜRKİYE GELİYOR
Araplar'ın Dünya’da en çok ziyaret ettikleri ülkelerin sırasıyla Türkiye, Malezya, Yunanistan ve Birleşik Arap Emirlikleri olduğunu vurgulayan Akkaya, “Türkiye’nin yakınlığı, alternatif tatil olanakları, tarihi ve kültürel unsurları ile coğrafi yakınlığı diğer ülkelere göre elini güçlendirmektedir. Türkiye’de İstanbul en çok tercih edilen il iken, özellikle her yıl Türkiye’ye gelen turistler artık alternatif destinasyonlar aramaktadırlar. Üst düzey konfor arayan Arap turistler İngiltere, Avusturya, Almanya ve İsviçre gibi ülkeleri tercih ederlerken daha alt gelir gruplarının hem daha ekonomik olması hem de benzer kültürel değerlerin varlığı nedeniyle Türkiye’yi tercih ettiği görülmektedir.
Özellikle Doğu Karadeniz Bölgesi’nde bazı turizm merkezlerini İsviçre ile karşılaştırmakta ve alternatif olarak görmektedirler. Arap turistler aynı zamanda sadık turist tipine sahip olduklarından beğenileri oranında aynı yeri birden çok kez ziyaret ettikleri bilinmektedir. Özellikle yaylalar gibi daha serin ve şehir hayatı ile doğanın iç içe olduğu yerlerde bulunmayı seven Araplar aynı zamanda kültürleri ve yaşam tarzlarına uygun destinasyonları tercih ediyorlar. Kalabalık aileleri ile birlikte tatil yapmayı tercih eden Araplar, turizm acenteleri aracılığıyla değil bireysel olarak tatillerini planlıyor.
Konaklama süreleri ortalama 5 gün olan Arapların gözdesi çoğunlukla yıldızlı otellerdir. Zira Araplar kalabalık oluşları ve lüksü ve kaliteli hizmete olan talepleri ile bilinirler. Bu yüzden 4 ve 5 yıldızlı otel konforundaki tesislerin azlığı nedeniyle özellikle yaz sezonunda konaklama talebi yeterince karşılanamamaktadır. Yüksek standartlı otellerin dışında Uzungöl, Ayder gibi turizm merkezlerinde bazen daha düşün standarttaki yerlerde konaklamayı kabul etmektedirler. Otellerde kalmalarının yanında hükümetin özellikle yabancıların mülk alışındaki engelleri ortadan kaldırmasıyla sitelerden ev alıp yaz boyu burada konakladıkları ya da uzun süreli konut kiralama yöntemine başvurdukları görülmektedir” diye konuştu.
“TÜRK DİZİLERİNİ İZLEYEN ARAPLAR TÜRKİYE’YE GELİYOR”
Türk dizilerinden dolayı Arap turistlerin Türkiye’ye geldiklerini söyleyen Akkaya, “Bilinenin aksine Arap turistlerin yalnızca doğa temelli bir turizm türünden farklı olarak alışveriş, yeme-içme ve aktivite imkanları ile zenginleştirilmiş bir turizm türünü tercih ettikleri bilinmektedir. Özellikle çocukların ve gençlerin eğlenebilecekleri alanların yokluğu onlar için sorun teşkil etmektedir.
Bu açıdan İstanbul ile sıkça mukayese edilmektedir. Bu nedenle bu alanda yeni yatırımlar Arap turizmi için de fırsat oluşturmaktadır. Sağlık hizmetlerinin ülkemizde kaliteli ve göreceli olarak daha uygun olması, Arap ülkelerinde yaşanan gelişmeler, Türk mutfağının helal ve Arap mutfağına yakın olması, güncel moda ve geniş alışveriş imkanları, Türk dizilerinin ziyaret merakı uyandırması yine Arap turistlerin Türkiye’yi tercih etmesindeki en etkili sebeplerdendir. Yapılan bir analize göre Arap turistlerin Avrupalı turistlere göre 4 kat daha fazla harcama yaptıkları tespit edilmiştir. Böylece, 2013 yılında Doğu Karadeniz genelinde yaklaşık 160 milyon dolar dolayında bir hacim oluşturması beklenmektedir. Yapılan harcamalar, doğal olarak, hizmet kalitesi ve alternatifler aktivitelerin zenginliği ile doğru orantılı olarak değişmektedir.
Türkiye’nin bazı bölgelerinde Arap turistlerin yaşam tarzını ve hizmet talebini yansıtacak yeni turizm konaklama konseptleri geliştirilmektedir. Özellikle, termal turizm bölgelerinde hayata geçirilen bu tip projelerde otellerin yanı sıra talebe göre devre mülkler de olabilmektedir. Bunların haricinde özellikle gayrimenkul satışlarında kendi konforlarını yansıtacak müstakil konut veya villa site tarzı konut talepleri de olduğunu gören gayrimenkul firmaların bu doğrultuda projeler geliştirmeye başladıkları görülmektedir. Bunlardan en ilginç olanı ise Arap köyleri, şehirleri projeleridir. Bu alanlar tamamen Arap turistlerin yaşam tarzına göre dizayn edilmiştir” dedi.
Akkaya, Arap turistlerin turizm ve gayrimenkul alanında yatırım yapmak istediklerini belirterek, “Bölge dinamikleri ve Arap turizmi potansiyeli ile yatırımcı talepleri karşılaştırıldığında Arapların daha ziyade turizm ve gayrimenkul alanında yatırımlarla ilgilendikleri söylenebilir. Araplar otel yatırımları hariç hizmet sektörü ile ilgilenmemektedirler. Otel sahibi olmanın Arap işadamları arasında bir prestij göstergesi olması ve Türkiye’ye turist göndermeyi kolaylaştırması bu alanda yatırımları teşvik etmektedir.
Türkiye ve Doğu Karadeniz’e gelen Arap yatırımcılarla yapılan görüşmelerde başta Trabzon olmak üzere turizm alanında mevcut tesisleri satın alma, bu alanda ortaklık kurma, mevcut tesislerin işletmesini kiralama ve yatırım arazisi satın alma gibi konularda yoğun talepler gelmektedir. Bu açıdan ülke genelinde yerli yatırımcılar arasında bu tip modeller gelişmektedir. Mümkün olduğu ölçüde otel yatırımlarında ve gayrimenkul alımlarında hazır seçmektedirler. Bunun yanı sıra yatırımlarda güven hususu ve Türkiye’de işbirliği kurdukları kişilerin yakın takibi ve ısrarı diğer önemli unsurlardır” ifadelerini kullandı.