Sümela Manastırı’nda ayin yapılacak günün tarihi çok ilginç. 15 Ağustos 1461 Trabzon’un fethinin tarihi.
Bir başka deyişle, Rum Pontus’un tarihin sayfalarına gömüldüğü gün.
Sümela manastırda her yıl yapılması kararlaştırılan ’bir günlük ayin’le ilgili bilgi veren Trabzon Valisi Recep Kızılcık, ayinin 15 Ağustos’ta yapılacağını açıklamıştı.
Trabzon’un fetih günü
Tarihi Sümela Manastırı’nın bir günlüğüne ibadete açılacağı günün 15 Ağustos olarak belirlenmesi ise akıllarda soru işaretleri bıraktı.
Trabzon'un fetih tarihi konusunda 2 tarih var. Resmi olarak kabul gören ve kutlamaların yapıldığı tarih 26 Ekim 1461
26 Ekim 1461'de fethedildiği kabul edilen Trabzon, birçok tarihi kaynağa göre de 15 Ağustos 1461’de Osmanlı padişahı Fatih Sultan Mehmet tarafından fethedilmiştir.
Trabzon ne zaman fethedildi
İşte KTÜ Fen Edebiyat fakültesi dekanı Tarihçi Prof. Dr Kenan İnan'ın "Trabzon'un Osmanlılar tarafından fethi" araştırmasında fethin tarihi konusu.
"Trabzon’un fethi hadisesini eserlerinde zikreden Osmanlı tarihçileri fethin hangi ay ve günde yapıldığı konusunda bilgi vermemektedirler. Trabzon seferinde büyük ihtimalle Mahmud Paşa’nın maiyetinde bulunan Tursun Bey, fethin H. 865/1461 yılında gerçekleştiğini bildirmekte, ancak gün ve ay vermemektedir.
Yine fetihten bahseden diğer Osmanlı kaynaklarından Aşıkpaşazade, Neşrî ve Oruç Bey’de 865/1461 yılını vermekte fakat gün ve ay konusunda tafsilat vermemektedirler.
Bizans tarihçilerinden Dukas ve Sphrantzes de fetih tarihini 1461 olarak göstermektedirler.
Trabzon seferi sırasında Osmanlı ordusunun izlediği güzergâh hakkında tafsilatlı bilgileri Anthony Bryer’ın çalışmasından faydalanarak şu şekilde izah etmek mümkün görünmektedir.
Fatih Sultan Mehmed 23 Mart 1461’de Edirne’den hareket etmiş ve Gelibolu yoluyla Mudanya’ya geçmiştir. 21 Nisan 1461’de Bursa’ya ulaşmış, 12-21 Mayıs’ta Ankara’ya ulaşmıştır. Kasım Bey, donanma ile Trabzon’a 13 Temmuz 1461’de gelip kuşatmayı başlatmış, Fatih’ten bir gün önce Mahmud Paşa 14 Ağustos’ta Trabzon önlerine varmış, Fatih de 15 Ağustos ’ta geldikten sonra şehir aynı gün Osmanlılara teslim olmuştur.
Fahrettin Kırzıoğlu çeşitli kaynaklara dayanarak fetih gününü 15 Ağustos olarak zikretmektedir. İsmail Hakkı Uzunçarşılı ise fetih tarihini 26 Ekim 1461 olarak göstermektedir. Uzunçarşılı, W. Miller’i kaynak gösterip verdiği tarihe gerekçe olarak Trabzon’un sükutunu Macaristan’daki Venedik elçisine bildiren bir Venedik vesikasının 26 Ekim 1461 taşımasından hareket ederek vermektedir.
Yakın zamanda Trabzon tarihine ait mühim bir çalışma ortaya koyan Hanefi Bostan da Bryer ve Winfield’ın Osmanlı ordusunun takip ettiği güzergâh ve takvime ait verdikleri bilgileri destekleyip fetih tarihi olarak 15 Ağustos 1461’i göstermektedir."
İlgili haberler: