Çepniler'in müziği kitaplaştırıldı

Kemençenin, Doğu Karadeniz Bölgesi'nde yaygınlaşmasında büyük etkiye sahip Çepniler'in müziğine ilişkin ilk araştırma kitabı yayınlandı.

Karadeniz Teknik Üniversitesi (Ktü) Devlet Konservatuvarı Müdür Yardımcısı Yrd. Doç. Dr. Abdullah Akat, yaptığı açıklamada, Oğuzların 24 kolundan biri olan ve Orta Asya'dan Anadolu'ya göç eden Çepniler'in, Doğu Karadeniz Bölgesi'ne yerleşimlerinin oldukça eskiye dayandığını söyledi.

Kıpçaklar tarafından bölgeye getirilmiş bir etnografik müzik aleti olan kemençenin bölgede yaygınlaşmasında Çepniler'in büyük etkisinin bulunduğunu ifade eden Müzikoloji Bölüm Başkanı da olan Yrd. Doç. Dr. Akat, "Kemençenin Kıpçaklar tarafından bölgeye getirildiği ve Çepniler tarafından yaygınlaştırıldığı iddialarımıza, hazırladığımız 'Doğu Karadeniz'de Çepniler ve Müzik' adlı kitabımızda yer verdik. Çepniler ile Kıpçaklar'ın karşılaşma alanları, daha sonra Çepniler'in Kıpçaklar'dan kemençeyi görmesi ve bu şekilde bölgede çalması, yaygınlaştırması konuları kitabımızda yer alıyor" dedi.

Akat, yaklaşık 10-12 yıl süren çalışmanın sonucunda ortaya çıkan kitabın, Doğu Karadeniz'deki Çepniler hakkındaki ilk çalışma olduğunu vurgulayarak, şöyle devam etti:

"Çepniler'in bölge müziğini çok etkilediğini ve bugünkü halini almasında ve şekillenmesinde de çok önemli rol oynadığını biliyoruz. Kemençede, bugün Görele ekolü dediğimiz bir ekol oluşturmuşlar. Çepni bölgesinde oynanan horonlardan alın da türkü söyleme biçimine, ağız özelliklerine kadar çeşitli araştırmalar yaptık. Bunların bir kısmının yayıldıkları alanlarda yani Trabzon'un üst kısımlarında, sahil şeridindeki bazı ilçelerinde, hatta Rize'de Ovit Dağı'nın eteklerinde, İkizdere, Kalkandere ve İyidere bölgesinde, Rize merkez ve Çayeli'ne kadar olan alandaki etkilerini kitabımızda açıklıyoruz."

-"Çepni ezgilerini notasyon sistemiyle yeniden yazdık"-

Kemençeyle ilgili bugüne kadar yapılmamış bir çalışma da gerçekleştirdiklerine dikkati çeken Akat, şunları kaydetti:

"İlk kez Çepni bölgesinden elde ettiğimiz ezgileri bir notasyon sistemiyle yeniden yazdık. Tek sesli yazılan notaları, çok sesli olarak yeniden düzenledik. Kemençe çok sesli bir çalgı olduğu için notasyonun da çok sesli olması gerektiği kanaatiyle biz kemençe notasyon sisteminde çok sesli bir deneme gerçekleştirdik. 4 telli ve 12 tonda ses çıkarabilen kemençe yaptık ve çalışmalarımızı bunun üzerinden gerçekleştirdik. Bu denemelerimizden elde ettiğimiz sonuçlar da kitapta yer aldı."

Yrd. Doç. Dr. Akat, 'Doğu Karadeniz'de Çepniler ve Müzik' adlı kitabın araştırmacılar için önemli bir çalışma olduğuna inandığını ifade ederek, ilk etapta 3 bin adet basılan kitabın kitapçılarda ve internet üzerinden satışa sunulduğunu belirtti.