Trabzon'un Zeytinlik Caddesi'nde bulunan Trabzon Müzesi, 1900'lü yılların başlarında Banker Kostaki Teophylaktos tarafından yaptırıldı.
Milli mücadele yıllarında karargah, 1927-1931 yılları arasında Hükümet Konağı, 1931-1937 yılları arasında Genel Müfettişlik, 1937 yılından itibaren ise 50 yıl Kız Meslek Lisesi olarak hizmet veren yapı, 1987 yılında Kültür Bakanlığına tahsis edildi.
Kültür Bakanlığınca 1987-2001 yılları arasında yaklaşık 13 yıl süren restorasyon sonucunda aslına uygun olarak yenilenen konak, 22 Nisan 2001'de Trabzon Müzesi olarak ziyarete açıldı.
Müzenin arkeolojik eserler bölümünde, erken tunç döneminden Osmanlı dönemi sonuna kadar taş, pişmiş toprak, metal, cam gibi eserler ile sikkeler ve ikonalar sergileniyor.
Müzenin etnografik eserler bölümünde ise İslami eserler ile silahlar, yazma eserler, dokumalar, takılar, giysiler gibi bölümlerin yan sıra 5. Cumhurbaşkanı Cevdet Sunay seksiyonu ve Büyük Önder Atatürk'ün yatak odası bulunuyor.
Ulusal müze ilan edilen Trabzon Müzesi'nde, giriş salonu olarak kullanılan birinci mekanda, 1997 yılında Trabzon'un Tabakhane mevkisinde Trabzon Müze Müdürlüğünce yapılan kurtarma kazısında çıkarılan, MS ikinci yüzyıla ait Roma Dönemi Bronz Hermes heykeli yer alıyor. Normal insan boyutundaki heykel, müzenin en önemli eserlerinin başında gelirken, müzenin bir diğer önemli eseri ise Asur dönemi silindir mühür olarak biliniyor.
Trabzon'un en önemli tarihi ve turistik mekanlarından biri olan Ayasofya Müzesi ise Trabzon Ayasofya Kilisesi olarak 1. Manuel Komnenos zamanında (1238-1263) inşa edilmiş.
Fatih Sultan Mehmet'in 1461 yılında Trabzon'u fethini takiben camiye çevrilen ve vakıf eser olan müzede, yalnızca açık mekanlarda teşhire sunulan Bizans ve İslami döneme ait mezar taşları bulunuyor.
-GİRESUN MÜZESİ-
18. yüzyılın ortalarından kalma bir kilise olan Giresun Müzesi, 1924'e kadar faal kilise olarak kullanıldı.
Daha sonra boş bırakılan ve 1948-1968 yıllarında 20 yıl cezaevi olarak kullanılan yapı, 1982 yılında Kültür Bakanlığı bünyesine alınarak 1988'de restorasyonu bitirildi ve müze olarak faaliyete geçti.
Yaklaşık 9 bin eserin bulunduğu müzede, eserlerin çoğunluğunu eski tarihi sikke denilen paralar oluşturuyor.
Müze koleksiyonuna ait eserler, tarihi kilise binası ve mahzen bölümünde sergileniyor. Müzede Helenistik, Roma, Bizans, Selçuklu ve Osmanlı dönemlerine ait yöreye has arkeolojik, etnografik eserler yer alıyor. Bunların arasında pişmiş toprak heykelcikler ve kaplar, mimari parçalar, amphoralar, sikkeler, Erikliman kurtarma kazısına ait buluntular yer alıyor.
Müzenin etnografya koleksiyonu, 19. yüzyıla ait giyim, mutfak ve hamam eşyaları, silahlar, kilimler ve takılardan oluşuyor.
-RİZE MÜZESİ-
Tarihi Tuzcuoğlu Konağı olarak bilinen ve 19. yüzyılda inşa edilen 3 katlı bina, 1998 yılından itibaren Rize Müzesi olarak hizmet veriyor.
Rize Müzesi'nin zemin katı sergi salonu olarak kullanılırken, birinci katta tunç devrine ait savaş baltaları, mühürler, Roma dönemine ait testiler ve heykeller yer alıyor.
Müzenin ikinci katında ise Osmanlı dönemi silah, kılıç ve tabancaların yanı sıra el yazması Kuran ve dini kitaplar sergileniyor. İkinci katın büyük bölümünde bin 129 yöresel etnografik eser bulunuyor. Bu bölümde feretiko (Rize bezi) dokumacılığı, gelin odası, misafir odası bölümleri ile 19. yüzyıl yöresel Rize evi yaşam alanları tasvir ediliyor.
Arkeolojik eserler arasında Akkoyunlular döneminden kaldığı tahmin edilen koyuna benzeyen mezar taşı ile savaş baltaları, ziyaretçilerin ilgisini çekiyor.