Giresun Üniversitesi öğretim üyeleri tarafından ilk defa 'Karadeniz Balık Ağır Metal Birikim Haritası' hazırlandı. Yapılan çalışmada Karadeniz’de avlanan balıkların toksin değerleri de belirlendi. Buna göre en fazla ağır metal barbunda, en az ise çinekopta tespit edildi.
Giresun Üniversitesi Harita Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyelerinden Prof. Dr. Erkan Kalıpcı, Doç. Dr. Mehmet Ali Dereli, Doç. Dr. Hüseyin Cüce ile Biyoloji Bölümünden Prof. Dr. Mustafa Türkmen ve Doç. Dr. Fikret Ustaoğlu’dan oluşan proje ekibince ilk kez ‘Karadeniz Balık Ağır Metal Birikim Haritası’ belirlendi.
Balıkçılığın yoğun olduğu Karadeniz bölgesinde Düzce, Zonguldak, Bartın, Kastamonu, Sinop, Samsun, Ordu, Giresun, Trabzon, Rize ve Artvin illeri kıyı şeridi boyunca 11 adet şehirde tüketilen balıklarda biriken ağır metallerin kanserojenik ve insan sağlığına olası etkileri çoklu istatistiksel yaklaşımlar ve indeksler kullanılarak araştırıldı. Yaklaşık iki yıl süren çalışmada analiz sonuçları Coğrafi Bilgi Sistemi ile değerlendirilip, Karadeniz Bölgesine ait balık ağır metal birikim haritası hazırlanarak bölgede çalışan bilim insanlarının ve ilgili kamu kuruluşlarının kullanabileceği bir veri seti oluşturuldu.
Toksin metal en düşük çinekopta, en yüksek barbunda
Araştırma projesi hakkında bilgi veren Mühendislik Fakültesi Dekan Vekili Prof. Dr. Mustafa Türkmen "Karadenize kıyısı bulunan 11 adet şehirden alınan barbun, çinekop, hamsi, palamut ve mezgit balık türleri üzerinde yürütülen çalışmada balık tüketiminden kaynaklanan insan sağlığı risk seviyeleri, çoklu yaklaşımlar kullanılarak değerlendirilmiştir. Balık örneklemelerinde ağır metal birikimi seviyesinin Dünya Sağlık Ögütü (WHO), Türk Gıda Kodeksi ve Avrupa Birliğinin (EC) belirlediği maksimum izin verilen sınır değerler içerisinde kaldığını belirtmiştir. Yapılan araştırmada toksik metallerin en düşük miktarının çinekopta en yüksek oranda ise barbun balığındadır” dedi.
Karadeniz’deki metal kirlilik birçok ülkeden daha düşük
Bu çalışmada kullanılan balıklardaki metal kirlilik endeksi seviyeleri Belçika, Yunanistan, Portekiz, İspanya, Fransa ve İtalyada yapılan çalışmalarda bildirilen seviyelerden daha düşük olduğunu ifade eden Türkmen, “Çalışmada incelenen balıklardaki metal birikiminin kanserojenik risk değerleri taşımadığını halk tarafından güvenle tüketilebileceğini güvenle söyleyebiliriz. Balıklar hem protein içeriği hem de Omega 3 yağlarını içermesi açısından önemli bir besin kaynağıdır. Özellikle Ramazan ayında uzun süren açlığın ardından iftar sofralarından balığın eksik edilmemesi vücut dengesi açısından son derece önemlidir. Sağlıklı deniz, sağlıklı balıklar demek. Sağlıklı balıklar ise sağlıklı bir toplum, çevre ve gelecek demektir” diye konuştu.