Giresun Eğitim ve Araştırma Hastanesi'nde hastane enfeksiyonu riskinin en aza indirilmesi için yapay zeka destekli otomasyon sistemi test edilmeye başlandı.
Özellikle yoğun bakım ünitelerinde yaşanan ve tedavi sürelerinin uzamasına ya da can kayıplarına neden olan enfeksiyon risklerinin en az seviyeye düşürülmesini amaçlayan sistemin pilot uygulamasının eğitim ve tanıtımı, Giresun İl Sağlık Müdürü Doç. Dr. Muhammet Bulut, Giresun Eğitim ve Araştırma Hastanesi Başhekimi Doç. Dr. Fazıl Kulaklı, Giresun Üniversitesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Ana Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Meltem Arzu Yetkin ile hastanenin yoğun bakımında görevli doktor, hemşire ve sağlık çalışanlarının katılımıyla gerçekleştirildi.
Dünya Sağlık Örgütü'nün raporuna göre hastane enfeksiyonlarının en büyük sebebinin el hijyeni eksikliği olduğuna dikkat çekilirken, kontrol ve denetimlerde yaşanan eksiklerin ortadan kaldırılmasını amaçlayan yapay zeka destekli otomasyon sistemi ile risklerin en aza indirilmesi, tedavi sürelerinin kısaltılması ve maddi kayıpların önüne geçilmesi hedefleniyor.
ÜRETİME OLANAK SAĞLANIYOR
Türk yazılımcı ve mühendisleri tarafından geliştirilen sistemin patent sahibi olan genç girişimci Batu Ergör, hastanelerde el yıkama ve hijyen takibi ile bunların raporlanmasının elle yapıldığını belirtirken, geliştirdikleri yapay zeka destekli otomasyon sistemiyle tüm bu işlemlerin daha düzenli hale getirilmesini, üretilen detaylı raporlar ışığında olası aksaklıkların hızlıca tespit edilerek çözüm üretilmesine olanak sağladıklarını söyledi.
Sistemin çalışması hakkında bilgiler veren Ergör, şunları söyledi: “Geliştirdiğimiz el hijyeni takip sistemi ile sağlık çalışanlarının el hijyeni prosedürlerine tam uyumunu ve bunların detaylı raporlamalarını tamamen dijital ve otomatik hale getiriyoruz. Yoğun bakım ünitelerindeki el yıkama alanlarına, antiseptik dispanserlere, hasta yatak başlarına yerleştirdiğimiz akıllı sensörler ve sağlık personeli için kişiye özel tahsis edilen akıllı yaka kartları sayesinde, önceden tanımlanan verilere göre el hijyeni takibini gerçekleştiriyoruz.”
“Sistem, ilgili sağlık personelinin tanımlanan alanlara giriş ve çıkışlarında yaka kartlarında bulunan ışık, titreşim ve sesli uyaranlarla ikaz edilerek yönlendirilmesini sağlıyor. Ayrıca, sağlık personellerinin tanımlanan alanlar içerisine giriş-çıkış aktivitelerini, bu alanlarda kalış sürelerini, el yıkama ve dispanser kullanım anlarını ve bu anlardaki doğru el yıkama süreleri ile dozajlama değerlerini kaydederek çok kapsamlı bir raporlama verisi sunuyor. Bu sayede el hijyen uyum oranları mümkün olan en yüksek seviyeye ulaşırken, hastanelerin enfeksiyon kontrol birimlerinin, Sağlık Bakanlığı'na yapmak zorunda oldukları raporlamaların da en doğru biçimde hızlı ve güvenilir biçimde yapılmasına olanak sağlıyor”
RİSK ÖNLENEBİLİR
Ergör, dünyada her yıl yüzbinlerce hastanın maruz kaldığı hastane enfeksiyonu nedeniyle uzayan tedavi süreleriyle ve buna bağlı ölümlerin yüzde 50'den fazla kısmının engellenebileceğini belirterek “El hijyen uyum oranlarının yükselmesi sayesinde enfeksiyona bağlı can kayıplarının önüne geçilirken, sağlık sisteminde de milyarlarca dolarlık tasarruf sağlanabilmektedir. Ayrıca, hastanelerdeki yoğun bakım ünitelerinin kapasiteleri daha verimli şekilde kullanabilmektedir” ifadelerini kullandı.
Giresun Eğitim Araştırma Hastanesi Enfeksiyon Komitesi Başkanı Prof. Dr. Meltem Arzu Yetkin de kurulan sistemle ilgili olarak, şöyle konuştu: “Sağlık sisteminde birçok hastalığı tedavi ederken diğer yandan da yapılan bazı işlemlerin yatan hastalar açısından getirdiği bazı riskler bulunmaktadır. Kullandığımız bazı alet ve malzemelerle sağlık çalışanlarının el hijyenine bağlı enfeksiyon riskleri doğuyor. Hastane enfeksiyonu ile mücadele etmenin en kolay yolu el hijyenine dikkat etmekten geçiyor. Bizler enfeksiyon kontrol ekibi olarak buna çok dikkat ediyoruz.”
“Hastanın yanına girmeden önce, hastaya bir işlem uygulamadan önce ve hastanın yanından çıktıktan sonra sıvı sabun ve alkol bazlı el dezenfektanlarıyla temizlenmesi gerekiyor. Tabi ki tüm bunların bir de denetlenmesi gerekiyor. Denetleme konusunda gece mesaisi ve yoğun anlarda zaman zaman sıkıntılar yaşayabiliyoruz. Bu kurulan sistemle bu konuda çözüm üretmeyi hedefliyoruz. Sistem en basit anlatımla, hasta yanına girip çıkarken her çalışana özel kart aracılığıyla ellerimizi temizlememiz gerektiğini hatırlatıyor. Şu an test amaçlı kurulum gerçekleşti, edindiğimiz bilgiye göre güzel ve faydalı bir sistem olduğunu düşünüyoruz”
Pilot uygulama sonrası bekledikleri sonuçları elde etmeleri halinde tüm yoğun bakım ünitelerinde sistemin kullanımını değerlendirecekleri kaydeden Giresun Eğitim ve Araştırma Hastanesi Başhekimi Doç. Dr. Fazıl Kulaklı ise, şunları söyledi: “Yapay zeka ile kurulan çok önemli bir sistem. Yerli bir sistem ve patenti de Türk birine ait. Buradaki amaç, yoğun bakımlardaki en önemli enfeksiyon önleme yöntemi olan el hijyeni konusunda, bütün çalışanlarımızı ve hekimlerimizi bilgilendirmek ve bu hususta onlara uyaranlar vererek, yeniden el hijyeni yapmaları konusunda hatırlatma yapmak.”
“Bunu teknolojik bir sistemle yapmak oldukça kullanışlı ve elverişli olduğu düşüncesindeyiz. 12 yataklı bir yoğun bakım ünitemizde testlerine başladık. Pilot uygulamadaki verilerimizi değerlendireceğiz. Bu verilerimiz tahmin ettiğimiz gibi enfeksiyon oranlarımızı düşürürse diğer yoğun bakım ünitelerimizde de kullanmak üzere konuyu değerlendireceğiz”