Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, hamside av süresini uzatmak üzere, tekne boylarına göre avlanma sınırı getirdi. Balıkçılarla uzlaşma içinde alınan karar uyarınca, boyu 15 metreden küçük tekneler günlük en fazla 250 kasa, 50 metreden büyük tekneler de en fazla 900 kasa hamsi yakalayabilecek.
Edinilen bilgiye göre, Koruma ve Kontrol Genel Müdürlüğü tarafından, bu sezon hamsi avında uygulanacak kurallara ilişkin genelge, 30 Temmuz'da ilgili valiliklere gönderildi. Balıkçılarla yapılan toplantılar sonucunda mutabakat sağlanarak hazırlanan genelge ile geçen yıl hamside getirilen gündüz avı yasağına ek olarak, bu yıl tekne boyuna göre avlanma sınırlaması kondu.
Ayrıca, bir kasada taşınacak hamsi miktarı da balığın daha canlı ve ezilmeden naklini sağlamak üzere düşürüldü. Uygulamalar, denizlerde aşırı avcılığın önlenmesi yanında, balık fiyatlarının dengelenerek, balıkçıların maliyetini azaltmayı, gelirini artırmayı da hedefliyor.
Ayrıntıları sirküler ile düzenlenecek hamsi avcılığına ilişkin genelgeye göre, 15 metreden küçük tekneler günde 250, 15-19,99 metre büyüklükteki tekneler 300, 20-24,99 metre büyüklükteki tekneler 500, 25-29,99 metre büyüklükteki tekneler 600, 30-34,99 metre büyüklükteki tekneler 700, 35-39,99 metre büyüklüğündeki tekneler 750, 40-44,99 büyüklüğündeki tekneler 800, 45-49,99 metre büyüklüğündeki tekneler 850, 50 metre ve üzeri tekneler ise 900 kutu veya kasa hamsiyi karaya çıkarabilecek.
Bu kurallar, ortasu trolü ile avcılık yapan balıkçı gemileri için de geçerli olacak.
İstanbul Balık Müstahsilleri Derneği İkinci Başkanı Abdullah Denizer, uygulamanın kesinlikle ''kota'' olmadığını vurgularken, balık avlanma sezonunu uzatmayı, balıkçının gelirini artırmayı ve halka daha sağlıklı, taze, hijyen balık sunmayı hedeflediğini söyledi.
Denizer, ''Geçen yıl biz kendi bölgemizde uygulamaya çalışmıştık. Tekne başına 500 kasa avlanma miktarı koymuştuk. Ama buna tüm balıkçıların uyması sağlanmadı. Yine geçen yıl bakanlığın getirdiği hamside gündüz avı yasağı, sezonun uzatılması açısından önemli yarar sağladı. Bu yıl gündüz avı yasağı yanında, tekne başına avlanma sınırı getirilmesini balıkçılık açısından çok önemsiyoruz, destekliyoruz'' dedi.
-HAMSİ İÇİN NAKLİYE BELGESİ DÜZENLENECEK
Genelgeye göre, gırgır ağı kullanan balıkçılık gemileri için il veya ilçe müdürlüklerinden ağlarının derinliğini gösterir, bir yıl geçerli ölçüm belgesi alınacak. Orkinos ağları hariç 90 kulaçtan daha derin gırgır ağlarının kullanımı yasak olduğu için, daha büyük ağlara belge düzenlenmeyecek.
Avlanan balıklar, sadece bakanlık tarafından belirlenen yerlerden karaya çıkarılacak. Hamsi avcılığının yapıldığı illerde, hamsilerin karaya çıkarıldığı alanlar dikkate alınarak, bu yerlerden nakil belgesi düzenlenebilmesine ilişkin önlemler alınacak. Belge düzenlenmesinde güçlük yaşanacak yerlerde, bu belgenin su ürünleri kooperatiflerince düzenlenmesi imkanı araştırılacak.
Hamsi, sardalya, istavrit balıkları, karaya çıkarılışlarından itibaren en fazla net ağırlığı 12 kilogramı (+yüzde 10) geçmeyen kasa veya kutularda nakledilecek. Kasa veya kutular ile nakledilecek ya da balık unu yağı fabrikalarına gönderilecekler de dahil olmak üzere, karaya çıkış noktalarından sevk edilecek tüm hamsiler için nakil belgesi düzenlenecek.
İnsan tüketimi için piyasaya sunulmak üzere balıkçı gemilerinin büyüklüklerine göre belirlenen kasa veya kutu miktarından daha fazla hamsinin karaya çıkarılması, nakledilmesi veya satışına izin verilmeyecek.
Bakanlık, ilk aşamada, Hatay, Adana, Mersin, Antalya, Muğla, Aydın, İzmir, Balıkesir, Çanakkale, Edirne, Kırklareli, Ordu, İstanbul, Tekirdağ, Bursa, Yalova, Kocaeli, Sakarya, Düzce, Bartın, Zonguldak, Kastamonu, Sinop, Samsun, Giresun, Trabzon, Rize ve Artvin'de balık için karaya çıkarma noktaları oluşturuyor.
-BALIKÇILAR DESTEKLİYOR
Su Ürünleri Kooperatifleri Merkez Birliği Başkanı Ramazan Özkaya, balıkçı gemilerine hamsi avlama sınırı getirilmesini ''kota'' olarak değil, arz-talep dengesini oluşturmayı yönelik bir uygulama olarak değerlendirdiklerini belirtirken, ''Stoklara zarar vermeyecek şekilde, balığın hijyen şartlarda piyasaya sürülmesi ve gerçek fiyatlarda satılması bizi mutlu eder. Balık neslinin korunması ve tüketiciye daha sağlıklı balık sunulmasını öngören düzenlemeyi kesinlikle destekliyoruz'' dedi.
Düzenlemenin uygulanabilirliğinin sağlanmasına büyük önem verdiklerini vurgulayan Özkaya, ''Uygulama sağlanırsa, balıkçı da tüketici de memnun kalacak, denizlerimiz korunacak. Biz üzerimize düşen her şeyi yapmaya hazırız'' diye konuştu.
İstanbul Balık Müstahsilleri Derneği İkinci Başkanı Abdullah Denizer de çok balık tutulduğunu ve tüketimden fazlası tutulduğu için satılmadığına dikkat çekerken, bunu dengede tutmak için tekne başına tutma kapasitesi belirlendiğini söyledi. Denizer, ''Belirlenen miktar kadar balık yakaladığımızda geri döneceğiz. Denizde kalış süremiz azalacak, maliyetimiz de düşecek'' dedi.
Kararın uygulanmasında balığın karaya çıkartılacağı noktalardaki altyapının tamamlanmasının önemine işaret eden Denizer, şöyle devam etti:
''Şu anda karaya çıkış konusunda 36 liman belirlendi. Bu limanların 18-19 tanesinde bakanlığın yeri var, diğerleri tamamlanmak üzere. Ancak, Karadeniz'de balıkçıların karaya balık çıkardığı 70'ten fazla yer var. Uyan ve uymayanı ayırmak, kontrol mekanizmasını kurmak lazım. Bir kişi uymadığı zaman, (O yaptı ben niye yapmayayım) mantığı öne çıkıyor ve başarılı olamıyoruz.
Günlük avlanma miktarı yanında balık taşınması konusunda getirilen düzenlemenin de çok önemli olduğunu vurgulayan Denizer, şu bilgiyi verdi:
''Kasalarda kg ile satılan hamsi, sardalya, istavrit gibi balıklarda, kutu ve kasa için 12 kg sınırı getirildi. Önceden, bir kasaya 18-20 kg konuyor, alttaki balıklar eziliyor, bu koymaya da yer kalmıyordu. Şimdi, bir kaya en fazla 12 kg koyacağı, üzerine de buz koyacağız.
Hem balık daha canlı ve taze taşınacak hem de hijyen sağlanacak. Maliyeti artıracak ama tüketici daha taze ve güzel balık yiyecek, balığın korunma süresi artacak.''
Denizer, geçen yıl uygulanan gündüz avı yasağı ile avlanma süresinin uzadığını, balık unu fabrikalarının 130 bin ton balık işlediğini, bu yılki düzenleme ile fabrikaların işleyeceği sezonu uzatarak 200 bin tonu işleyebilecek hale geleceğini anlattı.
Bakanlığın hamsi gibi istavrit için de düzenleme yapacağını bildiren Denizer, yılda 300 bin ton civarında hamsi avlandığını hatırlattı.
Geçen yıl, bolluk nedeniyle hamsinin toptan satışta kilogram fiyatı 0,25 YKr'ye kadar düşmesi üzerine, Batı Karadeniz'deki balıkçılar, fiyatlarda dengenin sağlanması amacıyla tekne başına 500 kasa avlanma kotası koymuştu.
Eylül ayında başlayan su ürünleri avcılık sezonunu düzenleyen sirkülerin de yakında Resmi Gazete'de yayımlanması bekleniyor.