Karadeniz Teknik Üniversitesi (KTÜ) İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Cemalettin Vatandaş tarafından, Türk aile yapısının temel özellikleri ve yaşanan problemlerin belirlenmesi amacıyla, ''Türkiye'de Ailenin Yapısı ve Problemleri'' konulu bir araştırma yapıldı.
KTÜ'nün desteğiyle gerçekleştirilen araştırma sonuçlarını açıklayan Vatandaş, araştırma ile özelde Trabzon'da, genelde ise Türkiye'de aile kurumunun oluşum şartları, büyüklüğü, aile içi ilişkilerin niteliği gibi yapısal özelliklerin belirlenmeye çalışıldığını söyledi.
Bireylerin kimlik ve kişiliklerinin oluşumuna katkı sağlayan en önemli kurumlardan birisinin aile olduğunu belirten Vatandaş, ''Araştırmayla, ailelerin bazı temel özelliklerini yerine getirirken zorlanmasına veya işlevlerini yerine getirememesine neden olan problemlerin neler olduğu belirlendi'' dedi.
Araştırmanın, 50 ilde, örneklem grubu, tabakalı tesadüfi örneklem tekniği ile belirlenen ve yaşı 18'in üzerinde farklı demografik özelliklere sahip 4 bin 269 kişi üzerinde gerçekleştirildiğini ifade eden Vatandaş, şöyle devam etti:
''Örneklem grubunu oluşturan 2 bin 65 kişi araştırmanın Trabzon bölümüne, 2 bin 204 kişi ise Türkiye bölümüne dahildir.
Özelde Trabzon'daki aile yapısının ve bu yapının işlevsel özelliklerinin belirlenmesinin amaçlamış olan araştırmada, Trabzon'a ait bulguların değerlendirilmesine katkı sağlamak için karşılaştırma verilerine ihtiyaç hissedilmiştir. Bu açıdan konu bağlamında Türkiye'nin de özellikleri tespit edilmiş ve Trabzon ile Türkiye karşılaştırması yapılmıştır. Trabzon'un Türkiye'den farklılaşıp farklılaşmadığının, eğer farklılaşıyorsa, ne oranda farklılaştığı tespit edilmiştir. Dolayısıyla araştırmanın iki ayrı evreni vardır. Türkiye evrenine, Trabzon evreninden elde edilen veriler dahil edilmemiştir.''
-SONUÇLAR-
Vatandaş, araştırmayla ile ilgili olarak detaylı bilgilerin daha sonra kitaba dönüştürüleceğini belirterek, araştırma sonuçlarının bazılarını şöyle açıkladı:
Evlenme biçimi: Genelde bireyler daha çok evleneceği kişiyi kendisi belirleyip, kendi aralarında anlaşıp, sonra da aile bireylerini, büyüklerini haberdar ediyor. Bu oran Trabzon'da yüzde 50.8, Türkiye'de ise yüzde 38.3, görücü usulü evlenme oranı da Trabzon'da yüzde 21.3, Türkiye'de yüzde 40.6.
Evlenme yaşı: 23-26 yaş grubu Trabzon yüzde 31, Türkiye yüzde 33, 21-22 yaş grubu Trabzon yüzde 15.1, Türkiye yüzde 15.9 ve 19-20 yaş grubunda ise Trabzon yüzde 26.1, Türkiye yüzde 15.4
Eşle ilk tanışma: Bireyler eşleriyle daha çok bir arkadaşlık ve tanıdık aracılığıyla tanışıyor. Bu oran Trabzon'da yüzde 36.5, Türkiye'de yüzde 37. Evlendiği kişi akrabası olanlar Trabzon'da yüzde 16.9, Türkiye'de yüzde yüzde 16.6. Komşusu olanlar ise Trabzon yüzde 20.3, Türkiye yüzde 13.1.
Yürütülen evlilikten memnuniyet: Yürütülen evlilikten genel anlamda memnun olanların oranı yüksek. Evlilikten 'çok memnunum' diyenlerin oranı Trabzon'da yüzde 44, Türkiye'de ise yüzde 36.1. 'Memnunum' diyenlerin oranı ise Trabzon'da 43.5, Türkiye'de yüzde 50.6
Sanal evlilik: İnternet ortamında tanışıp evlenmeye ilişkin genel eğilim yanlış olduğu yönünde. Katılımcıların yaklaşık yarısı sanal evliliğe tamamen yanlış derken, bu oran Trabzon'da yüzde 52.3, Türkiye'de 47.4. 'Yanlış' olduğunu düşünenler ise Trabzon'da yüzde 22.4, Türkiye'de yüzde 27.6. Konu hakkında kararsız olanlar oranı ise Trabzon'da yüzde 16.5, Türkiye'de yüzde 14.7.
-ÇOĞUNLUK, RESMİ NİKAHIN YANINDA DİNİ NİKAH KIYDIRIYOR-
Evlenirken kıydırılan nikah türü: Evlenirken hem resmi hem de dini nikah kıydıranlar daha çok. Bu oran Trabzon'da yüzde 87.4, Türkiye'de yüzde 83.2. Sadece resmi nikahla evlenenler ise Trabzon'da yüzde 8.3, Türkiye'de yüzde 11.3
Dini nikahın önemi ve anlamı: Dini nikah olmadan olmaz diyenlerin oranı Trabzon'da yüzde 85.5, Türkiye'de ise yüzde 75. Dini nikah olmasa da olur diyenlerin oranı da Trabzon'da yüzde 12.3, Türkiye'de yüzde 19.1.
Kadının ev dışı işte çalışması: Kadının ev dışı işte çalışmasını olumlu bulanların oranı Trabzon'da yüzde 54.3, Türkiye'de yüzde 45.6, olumsuz bunların oranı ise Trabzon'da yüzde 5.8, Türkiye'de 4.8
Eşler arasında sigaradan kaynaklanan sorunlar: Eşler arasında sigara kullanmaktan kaynaklanan sorunların yaşanma düzeyi oldukça yüksektir. Bu sorunların oranı Trabzon'da yüzde 44.4, Türkiye'de yüzde 46.
Namusu temsil eden: Ağırlıklı görüş, namus ile bir cins arasında doğrudan ilişki olmadığı biçimindedir. Katılımcıların çoğunluğu namusu hem kadının hem de erkeğin temsil ettiğini düşünmektedir. Bu oran Trabzon'da yüzde 80.9, Türkiye'de ise yüzde 77.9.
Namusun nesnesi: Görüş, namusun hem beden hem de düşünceyle ilgili olduğu şeklinde. Bunun oranı ise Trabzon'da yüzde 79.6, Türkiye'de yüzde 75.9.
-EŞİN SADAKATSİZLİĞİNE TEPKİ: BOŞANMA-
Eşin sadakatsizliğine tepki: Eşin evliliğine, eşine sadakat göstermeyip bir başkasıyla gayri meşru ilişkiye girmesi durumunda eşin en yaygın verdiği, vereceği tepki boşanma. Bunun oranı Trabzon'da yüzde 55.7, Türkiye'de yüzde 59. Eşin aldatması durumunda ikinci düzeyde olmakla birlikte en çok verilecek tepki Trabzon'da yüzde 17, Türkiye'de yüzde 13 ile, 'konuşup eşi yanlışından vazgeçirmeye çalışma çabası'dır. Söz konusu durumda eşini öldüreceğini söyleyenlerin oranı ise Trabzon'da yüzde 8.4, Türkiye'de yüzde 8.