Fatih Sultan Mehmet'in fetih ettiği, babası Yavuz Sultan Selim'in valilik yaptığı Trabzon'da doğan ve eğitiminin önemli bölümünü 15 yaşına kadar yaşadığı bu kentte alan Kanuni Sultan Süleyman, Trabzon'da her yönüyle yaşatılıyor.
Sultan Süleyman, şehzadeler şehri olarak bilinen Trabzon'da adına kurulan vakıf, isminin verildiği köprü ve okullarla hafızalarda canlı tutulmaya çalışılıyor.
Osmanlı İmparatorluğu'nda 1520-1566 yılları arasında 46 yıl padişahlık yapan ve en uzun süre tahtta kalan padişah olan Kanuni Sultan Süleyman, Trabzon Valisi Yavuz Sultan Selim'in oğlu olarak 27 Nisan 1495'de Ortahisar Mahallesi'nde doğdu. Kanuni Sultan Süleyman, 15 yaşına kadar Trabzon'da yaşadı ve eğitiminin büyük bölümünü burada aldı.
Osmanlı İmparatorluğu'nda 46 yıl süren saltanı boyunca ordusunun başında 13 kez sefere çıkan Kanuni, seferlerinin 10'unu Avrupa'ya yaptı. Kanuni, Zigetvar Kuşatması sırasında 71 yaşında vefat etti.
Batılıların ''Magnificent-Muhteşem'' unvanını alan, yaptığı kanunlarla ''Kanuni'' olarak anılan, dünyanın en büyük devlet adamlarından biri olarak gösterilen ve ''Muhibbi'' mahlasıyla 3 bine yakın şiir yazan Sultan Süleyman, aynı zamanda ince duygu ve düşünce şairidir. Yazdığı aşk, heyecan, kahramanlık ve tefekkür şiirleriyle büyük bir divan meydana getirmiştir.
Kanuni Sultan Süleyman'ın Türk şiirinde çok önemli bir yere sahip olan gazelinden bir bölümü şöyle: ''Halk içinde muteber bir nesne yok devlet gibi / Olmaya devlet cihanda bir nefes sıhhat gibi / Saltanat dedikleri ancak cihan kavgasıdır / Olmaya baht ü saadet dünyada vahdet gibi''
Osmanlı tahtına 10. padişah olarak rakipsiz bir şekilde taht kavlarıyla uğraşmadan çıkan Kanuni Sultan Süleyman, kazandığı zaferler, hazırlattığı kanunnameler ve devlet hayatında sağladığı istikrar sayesinde Türk ve dünya tarihinde ulaşılması güç bir yere sahip oldu.
-ADINA VAKIF KURULDU
Muhteşem Kanuni Sultan Süleyman Vakfı Başkanı Prof. Dr. Ali Baki AA muhabirine yaptığı açıklamada, vakıfın Kanuni Sultan Süleyman'ın doğumunun 500. yıl dönümü dolayısıyla 1995'te Trabzon'da kurulduğunu belirtti.
Vakfın amacının Kanuni'yi bütün yönleriyle araştırıp, layık olduğu biçimde gelecek nesillere tanıtmak olduğunu vurgulayan Baki, 15 yaşına kadar Trabzon'da yaşayan Kanuni Sultan Süleyman'ın Karadeniz Bölgesinin muhteşem tabiat örtüsünden, yeşilliğinden, gürül gürül akan ırmaklarından, Karadeniz'in zaman zaman hırçın, zaman zamanda insanı büyüleyecek kadar sakinliğinden etkilendiğini ifade etti.
Sultan Süleyman'ın dünya tarihinde halkı tarafından yaptığı ve uyguladığı kanunlar nedeniyle ''Kanuni'' unvanıyla anılan tek hükümdar olduğunu belirten Baki, ''Kanun yapıcılığından ziyade bunların derleyip toparlanma faaliyetlerinin yoğunluk kazandığı Kanuni Sultan Süleyman döneminde, kanunların tatbikinde de büyük titizlik gösterilmiştir. Bütün kanunlarda ve hükümlerde esas unsur halkın korunmasıdır. Kanuni Kanunnameleri'nin 300 yıl gibi uzun bir süre yürürlükte kalmasının nedeni, hazırlanırken ülke halkının maddi ve manevi yapısına uygunluğu, kolay anlaşılabilir ve uygulanabilir olması, insan hak ve menfaatlerine gözetmesine dayanır'' dedi.
Vefatından itibaren geçen sürenin Kanuni'yi anlatmaya yetmediğini vurgulayan Baki, ''Hala dünyanın gündeminde olması onun muhteşemliğinin göstergesidir. Kanuni, büyük bir devlet adamı, komutan, şair, kanun yapıcısı ve uygulayıcısıdır. Bütün bu özellikler, batılıların deyimi ile onun muhteşemliğinin ispatıdır. Şarkiyatçı Ortalon, Kanuni'yi şöyle anlatıyor; Sultan Süleyman'ın eserleri bir araya konsa, en altta muharebeleri, onun üstünde bıraktığı abideler ve en üstte ise kurmuş olduğu ilmi ve hukuki müesseseler gelir'' dedi.
-KANUNİ İLE ÖZDEŞLEŞMİŞ BİR ŞEHİR
Trabzon'un Kanuni Sultan Süleyman ile bütünleşmiş bir şehir olduğunu dile getiren Ali Baki, şunları kaydetti:
''Büyük dedesi Fatih Sultan Mehmet'in camisi Kanuni'nin doğduğu mahalle olan Ortahisar'dadır. Babaannesi Gülbahar Hatun'un Camisi ve Türbesi Trabzon'dadır. Kanuni'nin hocası Hoca Halil Cami Pazarkapı Mahallesi'ndedir. Valisi İskender Paşa'nın camisi ve türbesi yine Trabzon'dadır. Kız kardeşi Kamer Sultan ve kardeşi Şehzade Salih'in mezar sandukaları Trabzon'daki Ayasofya Müzesi'ndedir.
Sahilde Türk Macar Dostluk Parkı'nda Kanuni'nin Zigetvar'daki büstünün eşi olan büstü vardır. Ortahisar'daki parkın ismi Kanuni Parkı olup burada bulunan Kanuni Heykeli doğduğu mahalleye ayrı bir renk katmaktadır. Aynı yerde Kanuni Evi açılmıştır. Trabzon'da Kanuni Anadolu Lisesi ve Kanuni İlköğretim Okulu adlı iki güzide okul eğitim ve öğretimine devam etmektedir. Trabzon'da büyük bir köprüye Kanuni Sultan Süleyman Köprüsü adı verilmiştir. KTÜ merkez kampüsünün adı da Kanuni kampüsüdür.''