Rize'de HES'ler için yeni rapor

İkizdere Derneği, 21 Hidroelektrik santral (HES) projesinin yapımının planlandığı vadiyle ilgili bilimsel bir rapor hazırlattı.

Önümüzdeki ay ilçede yapılacak turizm kurultayına gündeme getirilecek raporda, bir HES'den yıllık elde edilecek 400 milyon kilovat saat enerjinin 50 milyon kilovat saatinden feragat edilmesi halinde, hem elektrik üretiminin hem de dere ekosisteminin mükemmel bir şekilde devam edebileceği ortaya konuldu.

HES inşaatlarının tehdidi altında bulunan İkizdere Vadisi'nde 8 Ağustos tarihinde düzenlenecek olan ve bakanlar, üniversite öğretim görevlileri ile çevre derneklerinin temsilcilerinin katılacağı, 'Küreselleşme, Sürdürülebilir Kalkınma ve Turizm' konulu kurultay öncesi İkizdere Derneği, çeşitli üniversitelerin öğretim görevlilerine, vadi boyunca yapımı planlanan santrallerle ilgili bilimsel bir rapor hazırlattı. HES'lerle ilgili eleştiri ve görüşlerin yer aldığı raporda, vadide yaşanan sorunlarla ilgili bilimsel tespitlere dayalı çözüm önerileri yer aldı.

'BÖLGE TURİZMLE KALKINIR'

Raporla ilgili açıklamalarda bulunan İkizdere Derneği Başkanı Kadem Ekşi, barındırdığı bitki ve canlı çeşidi açısından dünyanın korumada öncelikli 200 ekolojik vadisinden biri olan İkizdere Vadisi'nde, havza planlaması yapılmadan vadinin suyunu çalarak ekosisteminin yok edilmesinin yöre halkı tarafından kabul edilemediğini hatırlattı. Eşsiz doğal güzelliği ile büyük bir turizm potansiyeline sahip vadinin turizmle kalkınacağını ifade eden Ekşi, hazırlattıkları raporda yapımı planlanan 95 megavat kurulu gücündeki Cevizlik HES projesi için örnek hesaplama yaptırdıklarını belirterek şunları söyledi:

“Cevizlik HES örneği için bir hesaplama yaparak, hem elektrik üretmenin hem de dere ekosisteminin mükemmel bir şekilde devamının ne şekilde sağlanabileceğini göstermek istedik. Cevizlik HES regülatör noktasında suyun debisi yılın Nisan- Temmuz döneminde ortalama 100m3/sn civarına çıkmaktadır. Santral bu dönemde suyun debisinin yarısını alıp, tam kapasite ile çalışması halinde 300 milyon kilovat enerji üretilebilir. Yani sadece 4 ayda 300 milyon kilovat elektrik üretilmesi mümkündür. Geri kalan 8 ayda ise Cevizlik santralinde ekosistemin devamı için 4 m3/sn su dere yatağına bırakılırsa toplamda 50 milyon kilovat enerji üretilecek. 12 ayda üretilecek enerjinin toplamı 350 milyon kilovat olacak. Yıllık üretimin 400 milyon kilovat olduğunu düşünürsek, santralin sadece 50 milyon kilovat daha az enerji üreteceği anlamına gelir.”

'YATIRIMCI İÇİN VADİLERİN DEĞERİ YOK'

Yatırımcının, sadece 4 ayda planladığı üretiminin yüzde 75'ni gerçekleştirebileceğini, geri kalan yüzde 25'lik üretim için ise tüm derenin sularını kullanmak istediğini anlatan İkizdere Derneği Başkanı Kadem Ekşi şöyle devam etti:

“Yıllık 400 milyon kilovat değil de 350 milyon kilovat elektrik üretmeye razı gelinmemektedir. Yatırımcı ve ilgili kurumlar 50 milyon kilovat saatten feragat etmemekte, yani tüm vadileri gözden çıkarmakta her hangi bir beis görmemektedir. Bunun anlamı, bu vadilerin gerek firmaların, gerekse ilgili kurumların gözünde 50 milyon kilovat saatlik bir kayıp kadar bile değerli olmadığıdır. Bu vadilerde yaşayan insanlardan buna rağmen yatırım adına fedakarlık beklenmektedir. Bu vadilerin insanları hidroelektrik santrallerine değil ama, yaşam alanlarının sömürülmesine karşıdırlar. Bu durumda sivil toplum örgütleri planlanan tüm santrallere karşı yargı yoluna gitmekten başka çare bulamamaktadır.”