Rize Valiliği himayesinde, Doğu Karadeniz Projesi Bölge Kalkınma İdaresi Başkanlığı (DOKAP) ve Azal Kültür Sanat ve Turizm Derneği tarafından gerçekleştirilen ‘Topraktan Tezgaha Kenevir İpinin Serüveni Projesi’ kapsamında Çayeli ilçesinde kurulan feretiko atölyesi, yöre kadınlarına hem istihdam sağlıyor hem de bölgenin kültürel zenginliklerini gün yüzüne çıkarıyor.
Çataklıhoca Mahallesi'ndeki eski köy okulu restore edilerek triko atölyesine dönüştürüldü ve burada kadınlar, yıllarca saklanan kenevir iplerinden unutulmaya yüz tutmuş desenleri yeniden işleyerek kültürel mirası yaşatıyor.
Unutulmaya Yüz Tutmuş Desenler Yeniden Hayat Buluyor
Yenilenen Çataklıhoca köy okulunda kurulan feretiko atölyesi, geleneksel desenleri yeniden günümüze kazandırıyor. Hırka, çarık, peşkir, çanta gibi birçok ürün üreten kadınlar, sandıklardan çıkan yüz yıllık kenevir iplerini kullanarak, bölgenin geleneksel tarzını yeniden canlandırıyor.
Azal Kültür Sanat ve Turizm Derneği Yönetim Kurulu Üyesi Yücel Bayraktar, “DOKAP projesiyle başlattığımız bu atölye, kadınlarımıza istihdam sağlamak ve yöresel el sanatlarımızı yaşatmak amacıyla hayata geçirildi. Ürünlerimizde tamamen doğal malzemeler kullanarak bölgeye özgü desenleri kumaşlara işliyoruz” dedi.
Kenevir İpi Üretimi Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın Destekleriyle Yeniden Başladı
2019 yılında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın kenevir ekimini serbest bırakmasının ardından harekete geçen proje ekibi, yörede yeniden kenevir yetiştirmeye başladı. Bayraktar, “Cumhurbaşkanımızın desteğiyle kenevir ekimi yeniden başladı. 2019 yılında Reyhan hocamızın tarlasında kenevir ekimini gerçekleştirerek hasat yaptık.
Hasat sonrası elde edilen kenevir bitkisi, eski usullerle iplik haline getirilip tezgahlarda dokundu. Bu dokuma kumaşlardan özel tasarımlar yaparak, kültürümüzü bugüne taşıdık” dedi.
Doğal ve Sağlıklı Kumaşlar Üretiliyor
Kenevir ipinden üretilen kumaşların sağlık açısından birçok faydası olduğunu vurgulayan Bayraktar, “Kenevir kumaşı ter çekme özelliğine sahip, bakteri üretmez ve doğal klima olarak bilinir. Bu özellikleriyle çok değerli bir kumaş.
Yöremize özgü desenlerle süsleyerek gömlek, ceket ve kadın kıyafetleri gibi özel tasarımlar yaptık” ifadelerini kullandı.
Özel Tasarım Yelek Cumhurbaşkanı Erdoğan’a Hediye Edildi
Proje kapsamında eğitim veren Giyim Öğretmeni Mukaddes Kuk, sandıklarda yıllarca saklanan yüz yıllık kenevir iplerinden özel tasarımlar yapıldığını belirtti. Kuk, “Sandıklardan çıkan kenevir iplerinden dokuma yaparak çeşitli kıyafetler ürettik.
Mukavemeti yüksek olan bu kumaşlar, uzun yıllar saklanabiliyor. Özel tasarım yeleklerimizden birini Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan’a hediye ettik” dedi.
El Sanatları Canlanıyor: Geleneksel Desenler ve Kumaşlar Yeniden Üretiliyor
Rize’nin kültürel mirasına katkı sağlayan projede kadınlar, unutulmaya yüz tutmuş desenleri modern kumaşlara işleyerek geçmişi günümüze taşıyor.
Proje ile yerel ekonomiye de katkı sağlayan kadınlar, kenevir ipinden peşkirler ve masa örtüleri gibi yöresel ürünleri üreterek Rize’nin el sanatlarını yaşatıyor.
Kadınlara İstihdam ve Kültürel Mirası Yaşatma Amacı
Azal Kültür Sanat ve Turizm Derneği olarak yöresel el sanatlarını yaşatma hedefiyle yola çıktıklarını belirten Bayraktar, projenin amacını şu şekilde özetledi: “Bu proje ile hem kadınlara istihdam sağlıyoruz hem de kaybolmaya yüz tutmuş kültür mirasımızı yeniden gün yüzüne çıkarıyoruz. El dokuması ürünlerimizle geçmişin değerlerini gelecek nesillere taşıyoruz.”