SAMSUN’da, Amisos Antik Kenti'nde toprak kayması sonucu ortaya çıkan, oygu mezarda kurtarma kazısı başlatıldı. Ondokuz Mayıs Üniversitesi (OMÜ) Fen-Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü Eski Çağ Tarihi Anabilim Dalı Başkanı Doç. Dr. Okay Pekşen, oygu mezarlar ile kaya mezarları arasında statü farkı olduğuna dikkat çekerek, "Aristokrat sınıfların, kendilerine görkemli kaya mezarları yaptırdığını biliyoruz. Bu mezar ise daha basit bir şekilde yapılmış, bu da bize mezar içinde bulunan kişinin alt veya orta sınıfa mensup olduğunu gösteriyor” dedi.
İlkadım ilçesindeki Amisos Antik Kenti'nde yağışlardan sonra toprak kayması meydana geldi. Heyelan sonucu zeminden 6 metre yükseklikte 'Oygu Mezar' ortaya çıktı. Eğimle açılmış ve gizli girişle ulaşılabilen 2 defin özelliğindeki mezar odasında Arkeoloji Müzesi uzmanları inceleme yaptı. Amisos’un Helenistik ve Roma Dönemi ölü gömme geleneklerinden olduğu belirtilen mezar odasında çeşitli çömlek parçaları, gözyaşı şişesi ve ölü hediyeleri bulundu. Mezar içinde ve çevresinde kurtarma kazısı başlatıldı. Titiz bir çalışma yürüten ekipler, mezardan çıkan toprağı elekten geçiriyor.
‘DÜZ ZEMİNE, OVAL AÇILAN MEZAR'
İlk izlenimlere göre mezarın bir oygu mezar olduğunu ifade eden OMÜ Fen-Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü Eski Çağ Tarihi Anabilim Dalı Başkanı Doç. Dr. Okay Pekşen, “Oygu mezarlar, genel itibariyle düz bir zemine, oval şekilde açmak suretiyle oluşturulmuş mezar tipleridir. İçerisinde 2 iskeletin bulunmuş olması, farklı zamanlarda bu mezarın kullanmış olduğunu gösteriyor. İnsanlar, ilk ölüyü buraya gömdükten sonra aslında bu mezarın kimi ait olduğunu biliyorlar, ikinci gömülen kişi de aynı aileden başka biri olabilir. Ya da çok eski bir mezar olabilir ve kime ait olduğu da bilinmeyebilir. Aynı şekilde yeni ölünün saygılı bir şekilde aynı yere defnedildiği mezar tipidir” dedi.
‘KAYA VE OYGU MEZARLARDA STATÜ FARKI VAR’
Bulunan çanak, çömleklerin kırık durumda olduğunu belirten Pekşen, “Bu mezarın içinde iki nedenden dolayı çanak, çömlek bulunmuş olabilir. Bulunanlar ya ölü hediyeleridir ya da mezara defnedilen kişinin başında ölü yemeği sunumu gerçekleştirilmiş ve ardından çanak, çömleklerin mezara bırakılması geleneğidir. Daha bilgiler çok taze ama bulunan eşyalara da baktığımız zaman bu mezar büyük bir ihtimalle Roma dönemine ait, M.S. 2 veya 3’üncü yüzyıllara ait olabileceğini düşünüyorum. Kaya mezarları ile oygu mezarları arasında statü farkı vardır. Aristokrat sınıfların, kendilerine görkemli kaya mezarları yaptırdığını biliyoruz. Bu mezar ise daha basit bir şekilde yapılmış, bu da bize mezar içinde bulunan kişinin alt veya orta sınıfa mensup olduğunu gösteriyor” diye konuştu.
‘KAZI YAPILMALI'
Amisos Tepesi’nde bulunan mezar odasının sürpriz olmadığını ifade eden Pekşen, “Bu bölge Helenistik dönemden beri yoğun bir yerleşim almış, o nedenle zengin bir tarihi dokusu zaten var. Ayrıca Roma’nın da uzun bir süre bu bölgeye hakim olduğunu biliyoruz. O nedenle sürpriz değil, bölgede yapılacak daha detaylı çalışmalarla çok daha önemli ve ses getirecek bilgilere ulaşılabileceğini düşünüyorum. Samsun’la ilgili büyük beklentilerimiz var ama kapsamlı bir yüzey ve kazı çalışması yapılması gerekiyor. Şu an bulunan oygu mezar, aslında tesadüfen bulundu. O nedenle işimizi tesadüflere bırakmamalıyız” ifadelerini kullandı.