Trabzon'un Maçka ilçesinde bent yapımı sırasında dereye beton harcının karışması nedeniyle 4 tesisteki yaklaşık 600 bin balığın ölümünün, yörede ala balık fiyatlarını artıracağı belirtildi.
Karadeniz Teknik Üniversitesi (KTÜ) Sürmene Deniz Bilimleri Fakültesi Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Mehmet Kocabaş, AA muhabirine, sıcaklar yüzünde yörede suyun azalmaya başladığını, iddia edildiği gibi ise suya karışan harcın da kimyasal toksit etkisinin yanı sıra oksijen bağlama özelliği bulunduğunu belirterek, ''Alabalık oksijene çok hassas bir balık, ortamdan oksijen uzaklaştırılınca balık otomatik olarak kırılır. Ayrıca dökülen harç suda tortu oluşturursa, balıkların suda nefes alması etkileneceğinden solungaçları tıkanır''dedi.
Maçka'daki tesislerde görülen balık ölümlerinde harcın mutlaka etkisi bulunduğunu düşündüğünü belirten Kocabaş, ''Dere yatağının yukarısından aşağıya doğru 4 tesiste balık ölümleri gerçekleşmişse mutlaka bende dökülen harçtan kaynaklandığı düşünülür. Aynı hatta, aynı sudan beslenen balıklarda, aynı anda ölüm gerçekleşiyorsa başka bir şey aramanıza gerek yok, o hatta dökülen beton ya da harçtan olduğu düşünülür'' dedi.
Avrupa'da HES ya da bent gibi dere yataklarına yapılan tesislerin inşası sırasında konunun uzmanı mühendisin inşaatın başında bulunarak, işin ve kullanılan kimyasalın takibini yaptığını belirten Kocabaş, Türkiye'de ise benzer inşaatların taşeron firmalarca beton karmasını bilen, kaba kuvveti olan insanlara yaptırıldığını anlattı.
-DEREDE DOĞAL OLARAK YAŞAYAN BALIKLAR DA ETKİLENİR-
Türkiye'deki bu durumun, bu tür olumsuzluklar yaşanmasına yol açtığını vurgulayan Kocabaş, şöyle devam etti:
''Yazık günah, şimdi Maçka'da balıkların telef olduğu tesislerin damızlık stokları yok oldu. Bu parayla ölçülemez. Oradaki insanlar 10 yıl geri gitti. Yörede sadece Karadeniz bölgesine has bir balık olan Karadeniz alabalığı da yaşıyor. Bu balık üremek için o tatlı sulara giren yumurtasını döken bir balık. Ayrıca dere alası ve derenin üst kısımlarında yaşayan Anadolu alabalığı yörede yaşıyor.
Bent yapılırken beton harcının suya karışması nedeniyle, balık ölümlerinin yaşandığı derede, doğal olarak yaşayan alabalıklar da mutlaka olumsuz etkilenecek. Ama bu etkiyi bir anda göremezsiniz. Bir kaç gün sonra, su, harç ve çimentodan fazla etkilenmişse, bu balıklarda da ölümleri görülebilir''
Karadeniz'de yaşayan alabalıkların ve diğer alabalık türlerinin üreme dönemi olan eylül ayında Maçka'nın Sümela Manastırı hattında da bulunduğu derelere girip yükseklere çıkarak anlatan Kocabaş, derelere yapılan bentlere de mutlaka balık geçişleri için geçiş yolları bırakılması gerektiğini söyledi.
Kocabaş, doğal yaşam için alabalık üreten çiftlik sahiplerinin de balıklara verilen yem ve ilaçlar yüzünden havuzlarda kirlenen suyu arıtarak dereye vermesi gerektiğini anlattı.
-ALABALIK FİYATLARI ARTACAK-
Maçka'da yaşanan olayın hem balıkçılık hem de yetiştiricilik yapılan çiftliklerdeki istihdam açısından Karadeniz ve Trabzon'a büyük zarar verdiğini vurgulayan Kocabaş, sözlerini şöyle tamamladı:
''Yem fiyatları ve balık maliyetinin yüksekliği nedeniyle zaten sektörde ciddi bir daralma vardı. Haziran ayından sonra denizdeki çiftliklerde alabalık üretimi kalmıyor. Satılacak alabalık stokları da derelerdeki havuzlarda bulunuyor. Bu olayda üreticiler çok büyük zarar gördü. Olay yüzünden yörede balık fiyatları da artacaktır''
Trabzon'un Maçka ilçesinde, bent yapımı sırasında beton harcının dereye karışması sonucu, dere üzerindeki 4 alabalık tesisindeki yaklaşık 600 bin alabalık telef olmuştu. Üreticiler büyük çapta maddi zarara uğradıklarını belirterek, jandarmaya başvurmuştu.