ABD'de Yeni tip koronavirüs (Kovid-19)vakaları ve ölümleri özellikle martın ikinci yarısından itibaren hızla artmaya başlarken, ülke ekonomisi ve sağlık sistemi de zor bir sınavdan geçiyor.
Ülkede 25 Mart itibarıyla vaka sayısı 70 bine yaklaşırken, yaşamını yitirenlerin sayısı ise bin barajını geçti.
ABD Başkanı Donald Trump, her ne kadar virüs ile mücadelede "tünelin sonunda ışık görünüyor" yorumunu yapsa da ABD'li birçok uzman, salgının nisanda daha da kötüleşeceğini söylüyor.
Bu konudaki en dikkat çekici açıklama Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) Sözcüsü Margaret Harris'ten geldi.
Harris, önceki gün yaptığı basın toplantısında, son 24 saatte Avrupa ve ABD'den bildirilen Kovid-19 vaka sayısının tüm dünyadaki vaka sayısının yüzde 85'ini oluşturduğunu vurgulayarak, "ABD'nin salgının yeni merkez üssü olabileceğine" dikkati çekti.
ABD'de virüse ilk kez, 21 Ocak'ta Washington eyaletinde 30'lu yaşlarda ve son dönemde Vuhan'a seyahat eden bir erkekte rastlandı.
Sonraki günlerde ABD'deki vaka sayısı küçük oranlarda artmaya başladı.
İlk ölüm martta yaşandı
ABD'de Kovid-19 kaynaklı ilk ölüm 1 Mart'ta Washington eyaletinde gerçekleşti, ertesi gün ülkedeki vaka sayısı 3 basamaklı rakamlara ulaşarak 100'ü buldu.
5 Mart'ta 230'a ulaşan vaka sayısı o günden itibaren günlük yaklaşık 100 arttı.
11 Mart'ta ABD'deki vaka sayısı ilk kez binin üzerine çıkarak bin 281'e ulaştı. Aynı tarihte salgında yaşamını yitirenlerin sayısı da 38 oldu.
ABD'de takvimler 17 Mart'ı gösterdiğinde, dağıtılan yeni test kitlerinin de etkisiyle ülkedeki vaka sayısı 5 bin 810'a, ölü sayısı da 102'ye ulaştı.
19 Mart'tan itibaren New York başta olmak üzere tüm eyaletlerde virüse rastlandı.
Bu tarihte ABD'deki vaka sayıları, 12 bin 296'yı, ölümler ise 202'yi buldu.
ABD'de daha sonraki günlerde salgın şöyle ilerledi:
20 Mart: 19 bin 211 vaka, 271 ölü
21 Mart: 25 bin 660 vaka, 324 ölü
22 Mart: 34 bin 833 vaka, 428 ölü
23 Mart: 45 bin 535 vaka, 558 ölü
24 Mart: 53 bin 541 vaka, 730 ölü
25 Mart: 68 bin 572 vaka, bin 38 ölü
Öte yandan, ABD'de Sağlık Bakanlığı gibi tek bir resmi kurumun vakaları günlük olarak güncellememesi nedeniyle çoğu zaman basın kuruluşları sayıları kendi kaynaklarından ediniyor. Bu nedenle de rakamlarda bazı farklılıklar gözlenebiliyor.
Virüsün ABD'deki merkez üssü New York
Salgının ülkedeki merkez üssü ABD'nin en büyük metropolu New York oldu.
New York eyaletindeki 30 bin 811 vakadan 17 bin 856'sı ve 230 ölümden 199'u New York şehrinde kayda geçti.
Salgının bir diğer sıcak noktası New York'un komşusu New Jersey'de de şu ana kadar 3 bin 675 vaka tespit edilirken, yaşamını yitirenlerin sayısı da 44'ü buldu.
Trump'ın salgınla mücadelesi tartışılıyor
Ülkede vaka ve ölü sayısı artarken Trump yönetimi de yeterli önlem almamak ve test kitlerinin son 8 güne kadar pahalı ve yetersiz olması nedeniyle eleştiriliyor.
Beyaz Saray ilk olarak, 29 Ocak'ta Kovid-19 ile Mücadele Görev Gücü'nü kurdu.
ABD, 31 Ocak'ta son 14 günde Çin'e seyahat eden kişilerin ülkeye gelişini kısıtlayan bir karara imza attı.
Trump, Beyaz Saray'da 26 Şubat'ta Beyaz Saray'da düzenlediği Kovid-19 konulu basın toplantısında Mücadele Görev Gücü'nün başına Başkan Yardımcısı Mike Pence'in getirildiğini duyurdu.
Virüsün İtalya başta olmak üzere birçok Avrupa ülkesinde hızını artırması ve DSÖ'nün "küresel pandemi" ilanının ardından Trump, 11 Mart'ta Şengen ülkelerine seyahat yasağı getirdi.
13 Mart'ta Beyaz Saray'da düzenlediği basın toplantısında Trump, bu defa Kovid-19 nedeniyle ulusal çapta acil durum ilan edildiğini açıkladı.
Trump ayrıca, virüs testlerinin ücretsiz hale getirilmesini öngören bir yasa tasarısını da 18 Mart'ta onayladı.
Trump'ın isteği Paskalya'ya kadar hayatın normale dönmesi
ABD Başkanı Trump'ın son günlerdeki "12 Nisan'daki Paskalya'ya kadar ülkenin eski haline gelmesini ve insanların işine dönmesini istiyoruz." açıklaması da eleştiri oklarının hedefi oldu.
Trump, virüse karşı alınan önlemlerin ağır ekonomik sonuçları olabileceği ve insanların zaman içinde işlerini kaybetme korkusuyla depresyona sürükleneceğini savunuyor.
Bu tezin arkasına sığınan Trump, ülkede salgına karşı alınan önlemlerin Paskalya Bayramı'na (12 Nisan) kadar gevşetilerek, en azından salgının çok etkili olmadığı eyaletlerde hayatın normale dönmesini istiyor.
Bazı bilim insanları ise salgının mayıstan önce zirve noktasına ulaşmayacağını, bu nedenle virüse karşı önlemleri gevşetmek bir yana ülke çapında sokağa çıkma yasağı gibi daha sert adımlar atılması gerektiği uyarısında bulunuyor.
Bazı eyaletlerde "evde kal" talimatı
Federal bir devlet yapısına sahip ABD'de birçok eyalet yönetimi, salgına karşı kendi önlemlerini alıyor.
ABD'de ilk olarak 1 Mart'ta Florida'da, ilerleyen günlerde ise New York, Washington, New Jersey, Maryland, Virginia başta olmak üzere birçok eyalet ve başkent Washington'da Kovid-19 nedeniyle acil durum ilan edildi.
Başkan Trump, ABD'de ulusal çapta bir sokağa çıkma yasağına yanaşmasa da eyaletler bu yönde kendi adımlarını attı.
Ülkede şu anda California, New York, New Jersey, Massachusetts dahil toplam 17 eyalette "evinizde kalın" talimatı uygulanıyor.
Doğrudan sokağa çıkma yasağı olarak değerlendirilmeyen bu yöntemle, halktan market ya da eczane alışverişi gibi zaruri ihtiyaçlarını karşılamak dışında evlerinde kalmaları isteniyor.
Ayrıca, belirli bir uzaklığa kadar ve sosyal mesafeyi koruma şartıyla yürüyüş yapmaya da izin veriliyor.
Birçok eyalette okullar kapalı
Kovid-19 salgını, beraberinde "eğitim-öğretimde bundan sonra ne olacak" sorusunu da getirdi.
Virginia ve Kansas eyaletleri 2019-2020 akademik yılının sonuna kadar eğitim-öğretime ara verirken, California, New Jersey, West Virginia, North Dakota, Alabama ve Wisconsin eyaletlerinde okullar ikinci bir emre kadar kapatıldı.
ABD'deki salgının merkez üssü New York'ta ise okulların akademik takvimin sonuna kadar açılması beklenmiyor.