Rusya'nın Soçi kentinde Suriye'nin geleceğinin konuşulduğu üçlü zirve yapıldı.
Soçi'deki üçlü zirveye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani katıldı. Zirve sonrası üç lider kamere karşısına geçti.
ERDOĞAN: ELİ KANLI BİR ÇETEYİ MEŞRU BİR AKTÖR OLARAK GÖREMEYİZ
Rusya ile yoğun diyaloğumuz devam ediyor. Bugün, değerli dostlarım Sayın Putin ve Sayın Ruhani ile gerçekten kritik görüşmeler yaptık. Suriye'de ateşkesin tesis edilmesiyle ilgili attığımız adımları müzakere ettik.
Bugün gerçekleştirdiğimiz istişarede, Suriye'de güven artırıcı önlemlerin hayata geçirilmesini kararlaştırdık.
Bugünkü ortak açıklamamız, işbirliğimizin esaslarını yansıtan ilk adımdır. Ancak bu çabanın başarısı başta rejim ve muhalefet olmak üzere tarafların tutumuna bağlıdır. Özgür,adil ve şeffaf bir siyasi süreç konusunda mutabıkız.
Ulusal Suriye kongresi için çalışacağız. 2254 sayılı Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi Kararında tanımlandığı üzere, Suriye halkının öncülüğünde ve sahipliğinde yürütülecek kapsayıcı, özgür, adil ve şeffaf bir siyasi sürecin hayata geçirilmesine yardımcı olmak husunda görüş birliğine varmış bulunuyoruz.
Ülkelerimiz arasındaki bu verimli işbirliğinin tüm bölgeye olumlu etki yapmasını, bölgedeki gerginlikleri ve mezhebi ayrışma riskini azaltmasını ümit ediyoruz.
PYD MESAJI
Suriye'nin siyasi birliği ve toprak bütünlüğü ile ülkemizin milli güvenliğine kasteden terörist unsurların süreçten dışlanması, Türkiye olarak önceliklerimiz arasında yer almaya devam edecektir.
Milli güvenliğimize kasteden bir terör örgütü ile aynı çatı altında olmamızı, aynı platformda yer almamızı bizden kimse beklememelidir. Eli kanlı çeteyi meşru aktör olarak göremeyiz. Afrin'deki olumsuzlukların da giderilmesi gerek.
PUTİN: MUTABIK KALDIK
İlk açıklamayı zirveye ev sahipliği yapan Putin, yaptı. Putin'in açıklamaları şöyle:
Üç ülke Astane sürecinde iyi aşamalar kaydetti. Öncelikli adımlarımızı belirledik. Öncelikle Suriye içindeki grupların bu konuda görüşebilmeleri için bir platform oluşturulmasına karar verildi. Suriye toplumunun bütün kesimlerinin katılabileceği bir toplantının yapılması konusunda mutabık kaldık. Etnik ve dini grupların katılımının sağlanması, bu toplantıda Suriye'nin ortak konularının görüşülmesini sağlayacak. Cenevre süreci de görüşülecek. Suriyeliler, Suriye'nin kaderine kendileri karar vermeliler. Gerek muhalefetin gerek rejimin öncelikleri önemlidir. Esad'la görüşmelerde politik krizin barışçıl yöntemlerle çözülmesini görüştük.
RUHANİ: 3 ÜLKE BARIŞ İÇİN ZEMİN HAZIRLADI
İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani ise şunları ifade etti:
Her şeyden önce teşekkür etmek istiyorum. Bu toplantı öyle bir zamanda yapılıyor ki bu üç ülkenin çalışmaları, Suriye'deki barış ve istikrarın oluşması için zemin hazırladı. Bütün dünya bu konuyu bilmesi gerekiyor ki terörizm hiçbir zaman hiçbir ülke için bir araç olamaz. Terörizm bütün ülkeler için tehlike yaratıyor. Bütün ülkeler olarak bunu gördük. IŞİD, bütün ülkeler için tehlike oluşturdu ve günahsız insanları şehadet mertebesine getirdi. Bugünkü toplantı çok açıktı. Üç ülke kendi fikirlerini çok açık bir şekilde beyan ettiler. Yapılacak kongrede bütün partiler, bu kongrede birleşecekler ve Suriye'nin geleceği için müzakere yapacaklar. Üç ülkenin dışişleri bakanları ve genelkurmay başkanları bu kongrenin daha kolay yapılması için anlaştılar. Bugün yeni bir adım atıldı barış ve istikrar için. Umuyorum ki gelecekte güvenlik ve yeni özgür bir seçimin yapılmasına şahit olalım.
PUTİN'DEN ERDOĞAN VE RUHANİYE TEŞEKKÜR
Üçlü zirveyle ilgili açıklama yapan Putin, İran ve Türkiye sayesinde DAEŞ’in Suriye’yi tamamen ele geçiremediğini söyledi. Erdoğan ve Ruhani’nin Suriye’deki çatışmaların kesilmesinde önemli rol oynadıklarını belirtti.
"Yeni bir aşamaya geldik" diyen Putin, artık Suriye’de siyasi uzlaşma zamanının geldiğini söyledi. Putin, "Siyasi çözüm Cenevre süreciyle tamamlanacak. BM kararına uygun olarak etnik uzlaşı sağlanmalı. Barış sağlanması için tüm taraflar tavizlerde bulunmalı" açıklamasında bulundu.
RUHANİ: SİYASİ UZLAŞMANIN ZAMANI GELDİ
3 ülkenin bu konuda yakın çalışmasından duyduğu memnuniyeti ifade ederek, siyasi uzlaşma zamanının geldiğini vurgulayan Ruhani, “Suriye’deki son terör hücreleri de yok edilmeli” dedi. Ruhani, yabancı güçlerin Suriye’ye müdahalesinin bitmesi gerektiğini de vurguladı.
ERDOĞAN: KRİTİK KARARLAR ALACAĞIZ
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan da, "Tüm konuları üçlü formatta ele alma fırsatımız oldu. Zirve yıllardır süren trajedinin bitmesi için önemli. Bugün kritik kararlar alacağımızı düşünüyorum" şeklinde konuştu.
Cumhurbaşkanı Erdoğan sözlerine şöyle devam etti: "Geçen hafta Putin’le etraflıca bir değerlendirme yapmıştık. Muhterem kardeşim Ruhani’nin de burada olmasıyla tüm konuları üçlü formatte ele alma fırsatımız oldu. Astana süreci sahada olumlu gelişmelerin yaşanmasına vesile oldu. Zirve yıllardır süren trajedinin bitmesi için önemli. Geldiğimiz nokta önemlidir ama yeterli değildir.
Zirvenin ardından ortak basın toplantısı düzenlenecek. Cumhurbaşkanı Erdoğan, Putin ve Ruhani daha sonra akşam yemeğinde bir araya gelecek.
Soçi'deki üçlü zirvenin tek gündemi ise Suriye'deki geçiş süreci. Zirvede Suriye'de siyasi çözümün sağlanması için atılacak adımlar, şiddetin azaltılması için alınacak önlemler, terör örgütleriyle mücadele ve insani yardımların bölgeye ulaştırılması gibi başlıklar ele alınıyor.
RUHANİ İLE 40 DAKİKALIK GÖRÜŞME
Üçlü zirve öncesi Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani, Soçi'de Sanatoryum Rus'ta bir araya geldi. İki lider arasındaki görüşme 40 dakika sürdü.