BM Güvenlik Konseyi'nin, Libya’ya uluslararası askeri müdahale yapılmasına yeşil ışık yakan bir tasarıyı kabul etmesinin ardından sular ısındı. Batılı güçler birbiri ardına askeri operasyon hazırlıklarını duyurdu. Bu gelişmeler karşısında isyancılara karşı sürdürdüğü mücadelede ateşkes ilan eden Libya hükümeti, tüm askeri operasyonların durdurulduğunu açıkladı.
Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi, dün gece gerçekleştirdiği oturumda, Libya halkının korunması için “askeri müdahale de dahil gerekli tüm önlemlerin alınması” karar tasarısını onaylarken, Ankara'dan yapılan açıklamalarda alınan BM kararına destek verildi.
Bu sabah saatlerinde RTL radyosuna konuşan Fransa hükümet sözcüsü François Baroin, Libya'ya yönelik ilk hava harekatının birkaç saat içinde düzenleneceğini öne sürdü. Baroin, amaçlarının "Libya halkının özgürlüğüne ulaşmasına yardımcı olmak, kısaca Kaddafi rejimini devirmek olduğunu" ifade etti.
Libya’ya müdahale için ABD askeri güçlerinin kullanılmasına henüz onay vermeyen Washington ise söz konusu operasyonun en erken Pazar günü yapılacağının sinyalini verdi.
Associated Press ajansının haberine göre, ABD'li yetkililer, Libya hava kuvvetlerini hedef alan operasyonun Pazar veya Pazartesi başlayabileceğini, bu kapsamda bombardıman ve gözetleme uçaklarının kullanılacağını belirtti.
ABD Başkanı Barack Obama'nın ayrıca, İngiltere Başbakanı David Cameron ve Fransa Cumhurbaşkanı Nicolas Sarkozy ile Libya konusunda üçlü bir telefon görüşmesi yaptığı bildirildi.
TÜRKİYE'DEN İLK TEPKİ
Alınan BM kararının ardından Başbakanlık'tan yapılan açıklamada, "Libya'daki değişim taleplerinin karşılanması ve ateşkes sağlanması" gerektiği belirtildi.
Açıklamada, Türkiye'nin başından beri "yabancı müdahaleye karşı olduğu" hatırlatılırken, Libya'nın hava sahasının kapatılmasına verilen desteğin altı çizildi.
Cumhurbaşkanı Abdullah Gül de yaptığı açıklamada, kararın "uluslararası meşruiyet çerçevesinde" olduğunu söyledi.
İNGİLİZ JETLERİ HAVALANIYOR
Birkaç saat içinde gerçekleştirileceği öne sürülen operasyona hangi ülkelerin katılacağı da belli olmaya başladı. Fransa ve Norveç, Libya'ya yönelik uluslararası askeri operasyona katılacağını bildirdi. Almanya, Rusya ve Polonya ise askeri operasyona müdahil olmayacağını açıkladı.
Katar da Libya'da "sivilleri korumak için uluslararası çaba"nın içinde yer alabileceğini bildirirken, İngiliz savaş uçaklarının Libya'ya olası bir müdahale için havalanacakları askeri üslere doğru yola çıkmak üzere oldukları belirtildi.
İngiltere Başbakanı David Cameron, "Tornado ve Typhoon savaş uçaklarının önümüzdeki saatlerde hareket edeceğini" söyledi.
Almanya Dışişleri Bakanı Guido Westerwelle, bugün Berlin'de yaptığı açıklamada, uluslararası bir askeri operasyondan yana olan ülkeleri anlayabildiklerini, ancak kendilerinin Alman askerlerinin Libya'ya müdahalesini istemediğini, bu nedenle dünkü BM oturumunda çekimser oy kullandıklarını söyledi.
NATO'DA DEĞERLENDİRME TOPLANTISI
Çin yönetimi de, BM Güvenlik Konseyi'nin aldığı karar hakkında "ciddi çekinceleri olduğunu" yinelerken, NATO büyükelçileri bugün yapılacak zirvede Konsey'de kabul edilen karar tasarısını ele alacak.
Brüksel'deki zirve öncesi NATO'dan yapılan açıklamada, ittifakın, "açık bir ihtiyaç, ciddi bir bölgesel destek ve net bir hukuki temel oluşması" halinde askeri müdahalede bulunulabileceği yönündeki tavrı vurgulandı.
Herhangi bir NATO operasyonu için ittifakın 28 üyesinin de onayı gerekiyor. Türkiye, olası bir NATO müdahalesine karşı olduğunu belirtmişti. Almanya da dünkü BM oylamasında çekimser oy kullanarak böyle bir müdahaleye karşı çıkabileceğinin sinyalini vermişti.
NATO'nun küçük üyesi Litvanya olası bir operasyon halinde müttefikleri Letonya ve Estonya'yla ortak kullandığı savaş uçağının katılımına izin vereceğini açıklarken, Belçika'nın Avrupa'yla İlişkilerden Sorumlu Bakanı Olivier Chastel de NATO şemsiyesi altında düzenlenecek bir askeri operasyona, altı F-16 jetiyle katılmaya hazır olduklarını söyledi.
İTALYA FAKTÖRÜ KRİTİK
İtalya hükümetinin ise bugün Libya konusunda acil durum görüşmeleri yapacağı belirtildi. Başbakan Silvio Berlusconi’nin liderliğinde savunma ve güvenlik yetkilileriyle yapılacak zirvede “İtalya’nın uçuş yasağının uygulanmasına katılımı” değerlendirilecek.
İtalyan TM haber ajansı Sicilya’da bulunan Trapani Birgi ve Apulia’da bulunan Gioia del Colle üslerinin operasyon için açılabileceğini duyurdu. Libya ile İtalya arasında 2008 yılında İtalya’nın hava üslerinin Libya’nın bombalanması için kullanılamayacağı yönünde bir dostluk antlaşması imzalanmıştı.
Ancak Dışişleri Bakanı Franco Frattini geçtiğimiz günlerde yaptığı açıklamada antlaşmanın “de fakto olarak askıya alındığını” belirtti. İtalyan hava sahası ve üslerinin kullanımı, İtalya'nın coğrafi konumu nedeniyle, kritik bir faktör olarak görülüyor.
MUSA: ÇOK İLERİ GİTMEYİN
Arap Birliği Başkanı Amr Musa ise Reuters’a yaptığı açıklamada, BM Güvenlik Konseyi kararının sivillerin korunmasını amaçladığını ancak işgali desteklemediğini belirterek, tarafların “çok ileri gitmesini istemediğini” ifade etti.
Musa, Arap ülkelerinin uçuş yasağı uygulamasına katılımının ikili düzeyde değerlendirileceğini zira birliğin aldığı uçuş yasağı kararının devletlerin atması gereken adımların detaylarını belirtmediğini söyledi.
LİBYA HÜKÜMETİNDEN GERİ ADIM
BM Güvenlik Konseyi kararı sonrası birçok ülkenin askeri operasyon hazırlıklarına başlaması, Libya hükümetine geri adım attırdı.
Libya Dışişleri Bakanı Musa Kusa, düzenlediği basın toplantısında, derhal ateşkes ilan ederek, her türlü askeri operasyonu durdurma kararı aldıklarını belirtti.
Kusa, kararın, BM'nin Libya hava sahasında uçuşa yasak bölge ilan etmesinin ardından sivilleri korumak amacıyla alındığını açıkladı.
Kusa, sivillerin korunmasına büyük önem verdiklerini söylerken, Libya'nın ayrıca ülkedeki tüm yabancıları ve yabancı yatırımlarını koruyacağını ifade etti.