Yükseköğretim Kurulu (YÖK) Başkanlığı'nın hazırladığı, ''Yükseköğretim Kurumları Öğrenci Disiplin Yönetmeliği'' Resmi Gazete'nin bugünkü sayısında yayımlanarak, yürürlüğe girdi.
Yükseköğretim kurumları öğrencilerine verilecek disiplin cezaları ile soruşturma usul ve esaslarını düzenleyen yönetmelik, yükseköğretim kurumlarındaki tüm öğrencileri kapsıyor.
Yönetmeliğe göre, yükseköğretim kurumu yetkililerince sorulan hususları haklı bir sebep olmadan zamanında cevaplandırmayan, yükseköğretim kurumu yetkililerince tespit edilen yerler dışında ilan asan, yükseköğretim kurumunun izniyle asılmış duyuruları, program ve benzerlerini koparan, yırtan, değiştiren, karalayan veya kirletenlere ''uyarma'', yükseköğretim kurumu yetkililerince istenilen bilgileri eksik veya yanlış bildiren, ders, seminer, uygulama, laboratuvar, atölye çalışması, bilimsel toplantı ve konferans gibi çalışmaların düzenini bozanlara, yükseköğretim kurumu içinde izinsiz afiş ve pankart asanlara, yükseköğretim kurumunca asılmış duyuruları, program ve benzerlerini koparan, yırtan, değiştiren, karalayan veya kirletenler ile sınavlarda kopyaya teşebbüs edenlere de ''kınama'' cezası verilecek.
Yükseköğretim kurumundan bir haftadan bir aya kadar uzaklaştırma cezasını gerektiren disiplin suçları şöyle sıralandı:
''- Öğrenme ve öğretme hürriyetini engelleyici eylemlerde bulunmak,
- Disiplin soruşturmalarının sağlıklı bir şekilde yürütülmesini engellemek,
- Yükseköğretim kurumundan aldığı, kendine hak sağlayan bir belgeyi başkasına vererek kullandırmak veya başkasına ait bir belgeyi kullanmak,
- Yükseköğretim kurumunda kişilerin şeref ve haysiyetini zedeleyen sözlü veya yazılı eylemlerde bulunmak,
- Yükseköğretim kurumu personelinin, kurum içinde ya da dışında, şeref ve haysiyetini zedeleyen sözlü veya yazılı eylemlerde bulunmak,
- Yükseköğretim kurumunda alkollü içki içmek,
- Yükseköğretim kurumuna ait kapalı ve açık mahallerde yetkililerden izin almadan toplantılar düzenlemek.''
-Yükseköğretim kurumundan 1-2 yarıyıl ve kurumdan çıkarma cezalarını gerektirecek eylemler-
Yükseköğretim kurumundan bir yarıyıl, iki yarıyıl ve kurumdan çıkarma cezaları şu hallerde verilebilecek:
''Yükseköğretim kurumundan bir yarıyıl için uzaklaştırma cezasını gerektiren eylemler şunlar;
- Yükseköğretim kurumu personeli ve öğrencilerini tehdit etmek,
- Yükseköğretim kurumlarında işgal ve benzeri fiillerle, yükseköğretim kurumunun hizmetlerini engelleyici eylemlerde bulunmak,
- Kurum personeli ve öğrencilerine fiili saldırıda bulunmak,
- Yükseköğretim kurumlarında hırsızlık yapmak,
- Yükseköğretim kurumu bünyesinde mevcut bina, demirbaş eşya ve benzeri malzemeyi tahrip etmek veya bilişim sistemine zarar vermek,
- Sınavlarda kopya çekmek veya çektirmek,
- Seminer, tez ve yayınlarında intihal yapmak.''
Yükseköğretim kurumundan iki yarıyıl için uzaklaştırma cezasını gerektiren eylemler şunlar;
''- Yükseköğretim kurumu görevlilerine karşı cebir ve şiddet kullanarak görevin yapılmasına engel olmak,
- Öğrencilere karşı cebir ve şiddet kullanarak yükseköğretim hizmetlerinden yararlanmalarını engellemek,
- Bir kimseyi veya grubu, cebir veya tehditle suç sayılan bir eylemi düzenlemeye veya böyle bir eyleme katılmaya zorlamak,
- Yükseköğretim kurumları içerisinde uyuşturucu ve uyarıcı madde kullanmak, taşımak, bulundurmak,
- Sınavlarda tehditle kopya çekmek, kopya çeken öğrencilerin sınav salonundan çıkarılmasına engel olmak, kendi yerine başkasını sınava sokmak veya başkasının yerine sınava girmek,
- Yükseköğretim kurumlarında cinsel tacizde bulunmak,
- Yükseköğretim kurumlarında 10/7/1953 tarihli ve 6136 sayılı Ateşli Silahlar ve Bıçaklar ile Diğer Aletler Hakkında Kanuna aykırı olarak ateşli silahlarla mermilerini ve bıçaklarla saldırı ve savunmada kullanılmak üzere özel olarak yapılmış bulunan diğer aletleri, patlayıcı maddeleri taşımak ve bulundurmak,
- Yükseköğretim kurumunun bilişim sistemine girerek kendisine veya başkasının yararına haksız bir çıkar sağlamak.''
Yükseköğretim kurumundan çıkarma cezasını gerektiren eylemler şunlar;
''- Mahkeme kararıyla kesinleşmiş olmak kaydıyla, suç işlemek amacıyla örgüt kurmak, böyle bir örgütü yönetmek veya bu amaçla kurulan örgüte üye olmak, üye olmamakla birlikte örgüt adına faaliyette bulunmak veya yardım etmek,
- Yükseköğretim kurumlarında uyuşturucu veya uyarıcı maddeleri satmak, satın almak, başkalarına vermek ve ticaretini yapmak,
- 6136 sayılı Ateşli Silahlar ve Bıçaklar ile Diğer Aletler Hakkında Kanuna aykırı olarak ateşli silahlarla, mermilerini ve bıçaklarla saldırı ve savunmada kullanılmak üzere özel olarak yapılmış bulunan diğer aletleri, patlayıcı maddeleri kullanmak,
- Kişilerin vücudu üzerinde cinsel davranışlarda bulunmak suretiyle cinsel dokunulmazlıklarını ihlal etmek.''
-Disiplin suçunun tekrarı halinde kurumdan çıkarma cezası verilemeyecek-
Yükseköğretim kurumundan uzaklaştırma ve çıkarma cezasını gerektiren disiplin suçları dışında, uyarma ve kınama cezası verilmesini gerektiren eylemlere nitelik ve ağırlıkları itibarıyla benzer eylemlerde bulunanlara da aynı türden disiplin cezaları verilecek. Disiplin cezası verilmesine sebep suçun tekrarlanması halinde verilen ceza bir derece ağırlaştırılacak, ancak disiplin suçunun tekrarı halinde yükseköğretim kurumundan çıkarma cezası verilemeyecek.
Disiplin soruşturmasını açmaya, fakülte öğrencilerine karşı dekan, enstitü öğrencilerine karşı enstitü müdürü, yüksekokul ve meslek yüksekokulu öğrencilerine karşı müdür, konservatuvar öğrencilerine karşı konservatuvar müdürü ve müşterek alan veya mekanlarda toplu öğrenci eylemlerine karşı da üniversite rektörleri yetkili olacak.
Yönetmeliğe göre, disiplin soruşturmasına olayın öğrenilmesini müteakip derhal başlanacak ve soruşturma, onay tarihinden itibaren 15 gün içinde sonuçlandırılacak.
Soruşturmanın bu süre içerisinde bitirilememesi halinde soruşturmacı, gerekçeli olarak ek süre talebinde bulunacak ve soruşturma açmaya yetkili disiplin amiri, uygun bulduğu taktirde soruşturma süresi uzatılabilecek.
Uyarma, kınama, yükseköğretim kurumundan bir haftadan bir aya kadar uzaklaştırma cezaları 1 ay içinde, kurumdan bir veya iki yarıyıl için uzaklaştırma ile yükseköğretim kurumundan çıkarma cezalarında 3 ay içinde disiplin soruşturmasına başlanmadığı takdirde, disiplin cezası verme yetkisi zaman aşımına uğrayacak.
Disiplin cezasını gerektiren eylemlerin işlendiği tarihten itibaren, en geç 2 yıl içinde disiplin cezası verilmediği takdirde, disiplin cezası verme yetkisi zaman aşımına uğrayacak, ancak disiplin amir veya kurulunun, bir adli yargı hükmüne ihtiyaç duyduğu hallerde zaman aşımı süresi adli yargı hükmünün kesinleştiği günden itibaren başlayacak.
-Ceza verebilecek kurullar-
Yönetmeliğe göre, yükseköğretim kurumundan bir veya iki yarıyıl için uzaklaştırma cezası ile yükseköğretim kurumundan çıkarma cezaları, yetkili disiplin kurulunca, fakülte, enstitü, konservatuvar, yüksekokul ve meslek yüksekokulunca yürütülen soruşturmalarda bu birimlerin yönetim kurulları, rektörlük tarafından yürütülen soruşturmalarda ise üniversite yönetim kurulu disiplin kurulu tarafından yerine getirilecek.
Disiplin cezalarını vermeye yetkili amirler ile disiplin kurulları, bu cezalardan birini verirken, disiplin suçunu oluşturan eylemlerin ağırlığını, soruşturulan öğrencinin daha önce bir disiplin cezası alıp almadığını, davranış, tavır ve hareketlerini, işlediği fiil ve yaptığı hareket dolayısıyla pişmanlık duyup duymadığını dikkate alacaklar.
Öğrenciler hakkında verilen cezalar, soruşturma açmaya yetkili amir tarafından, öğrenciye, öğrenciye burs veya kredi veren kuruluşa ve yükseköğretim kurumuna, üniversiteden çıkarma cezası verildiği takdirde de bütün yükseköğretim kurumlarına, Yükseköğretim Kuruluna, ÖSYM'ye, emniyet makamlarına ve ilgili askerlik şubelerine bildirilecek.
-Disiplin cezalarına karşı başvuru yolları-
Öğrenciler, disiplin cezalarına karşı 15 gün içinde üniversite yönetim kuruluna itiraz edilebilecek ve itiraz halinde, üniversite yönetim kurulu, itirazı 15 gün içinde kesin olarak karara bağlayacak.
Yönetmeliğe göre, verilen cezalara karşı, itiraz hakkı kullanılmadan da idari yargı yoluna başvurulabilinecek.
Bu yönetmeliğin yürürlüğe girmesiyle, 13 Ocak 1985 tarihli Yükseköğretim Kurumları Öğrenci Disiplin Yönetmeliği yürürlükten kaldırıldı. Daha önce soruşturmasına başlanmış ancak tamamlanmamış olan disiplin soruşturmaları da bu yönetmelik hükümlerine göre yürütülecek.