İnternet üzerinden ‘dropshipping’ yani stoksuz e-ticaret eğitimi alan yüzlerce kişi mağdur oldu. E-ticaret siteleri üzerinden örneğin Çin’deki bir ürünü ABD’li tüketiciye kendi ürünleriymiş gibi satmaya çalışan kişilerin yaptıkları yatırımlar çöpe gitti. Mağdurlar, “Eğitimlerde tüm sistem anlatılmıyor. Yatırdığımız para gitti” dedi.
Hürriyet'ten Emre Keser'in haberine göre, son yıllarda internet üzerinden para kazandırdığını iddia eden girişim ve uygulamalar popüler olmaya başladı. Bunlardan biri de dropshipping. En basit şekliyle dropshipping stoksuz e-ticaret demek. Şöyle ki siz Türkiye’desiniz, ürün Çin’de, alıcı da ABD’de. Hiç stokta mal tutmadan, ürüne el değdirmeden Çin’deki ürünü ABD’deki alıcıya satıyorsunuz. Bu model doğru uygulanırsa insanlara ek gelir sağlayabiliyor. Bazı şirketler de ihracat yaparken bu modeli kullanabiliyor. Ancak gerçekten sistemi doğru uygulamak çok zor. Kısa yoldan para kazandırdığı ileri sürülen bu sistem, herkes için uygun değil.
500 DOLARLIK EĞİTİM
Son dönemde bazı kişiler Youtube ve Facebook başta olmak üzere çeşitli sosyal platformlardan ‘dropshipping’ eğitimleri satmaya başladı. Zengin olma hayali kuran kişilerden faydalanılan bu sisteme dahil olmanın da bir bedeli var. Eğitim paketleri ortalama 500 dolardan başlıyor. Eğitim bittikten sonra 575 dolar daha ödeyerek aracılar vasıtası ile ABD’de şirket kuruluyor. Sistemin başındakiler, bir de bu eğitimi alanlardan aylık 40-50 dolarlık aidat istiyor. Yani başlangıç aşamasında ortalama 1500 dolar gibi bir yatırım yapılmak zorunda. Türkiye’den birçok kişi de söz konusu eğitimleri alarak ‘zengin olmanın’ hayalini kuruyor. Eğitimi satın alan kişinin kısa sürede zengin olabileceği belirtiliyor. Hatta ABD’de milyonlarca dolarlık değere sahip evlerde yapılan çekimlerle kurslar pazarlanıyor. Özellikle gençlerin hedeflendiği yayınlarda bu yöntemlerle zengin olduğu ileri sürülen kişilerin kurgu başarı hikayeleri anlatılıyor.
10 BİN TL KAYBIM VAR
Biz de bu eğitimleri alan bazı isimlere ulaştık. İddia edildiği gibi para kazanıp kazanmadıklarını sorduğumuz isimler arasında sağlıkçı, öğrenci, esnaf hatta polis olanlar bile var. Aldıkları eğitimde her şeyin çok kolay olacağının söylendiğini belirten katılımcılar, işin sonunda ise büyük bir zarar ettiklerini ifade ediyor. Şirketi ve ismini vermek istemeyen bir kişi ise, “Eğitim seti satın aldım ancak bu eğitimler bu işi yapmak için gerekenlerin yüzde 10’unu bile karşılamıyor. Başlarken anlatılmayan çok sayıda sorun karşınıza çıkıyor. Aylarca bunlarla uğraştım. Başlangıçta tüm süreç anlatılmadığı için eğitim alanların yüzde 90’ı mağdur oluyor. Yaklaşık 10 bin TL kaybım var” diyor.
SİSTEM NASIL
Bu işe başlayanlar e-ticaret sitesinde bir sanal mağaza açıyor. Daha sonra Çin’deki bir satıcının ürününü bu mağaza üzerinden kendi satıyormuş gibi ABD’deki alıcılara pazarlıyor. Çin’deki mağazadan 1 dolara satın alıp, 3 dolara ABD’li tüketiciye ulaştırıyor. E-ticaret sitesinin kuralları gereği bu yöntem yasadışı. ABD’li tüketicinin bilgileri tüketiciden habersiz elde edilmiş oluyor. ABD’li tüketicinin kredi kartı bilgileriyle Çinli satıcıdan ürün satın alınıyor. 1 dolarlık ürünün 3 dolar olarak gösterilmesi, kalan 2 doların da kendilerine gönderilmesi sağlanıyor. Bu da bir yazılım sayesinde oluyor. Kesiler faturalar sorunlu çıkınca da kullanıcıların sanal mağazaları kapatılıyor.
‘SAADET ZİNCİRLERİNDEKİ GİBİ SORUN ÇIKABİLİR’
DROPSHIPPING’in teorik olarak günün sonunda para kazandıran bir sistem olduğunu söyleyen Elektronik Ticaret İşletmecileri Derneği Başkanı Emre Ekmekçi, “Ancak bu modelde başarıya ulaşmak ve para kazanmak çok zor. Her şey kuralına göre yapılsa bile sürdürülebilir bir sistem değil” dedi. Bu kursları pazarlayan kişilerin kurgu başarı öyküleri ile insanlara kısa sürede zengin olmayı vaat etmelerinin sorun yarattığını kaydeden Ekmekçi, “Son zamanlarda bu işin mağdurlarının sayısı çok artmaya başladı. Saadet zincirlerinde yaşanan mağduriyetlerin benzeri burada da yaşanabilir.”
Ulaştığımız bazı mağdurların anlattıkları şöyle:
Öğrenci: 4-5 bin liralık bir yatırımla bu işe başladım. E-ticaret sitesi hesabımı kapattı. Tüm yatırım çöpe gitti.
Polis: Eğitimleri satın aldım. 1500 dolar yatırım yaptım. İnternet sitesi hesabımı kapattı ve yatırımım boşa gitti.
Gazeteci: 8 bin lira yatırım yaptım. Eksik bilgiden dolayı Amazon parama el koydu. Eğitimlerde sistem böyle anlatılmıyordu.
Öğrenci: Zenginlik algısına kapıldım. Çevremde çok sayıda kişi bu şekilde inanarak eğitim satın aldı ama sonucu hüsran oldu.
Esnaf: Mutfak ürünleri satmaya çalıştım. Ancak 1 ay sonra e-ticaret sitesindeki mağazam kapatıldı.