Dünya ekonomileri belirsizlik tünelinden bir türlü çıkamazken yatırımcıların güvenli limanı altın tekrar hareketlendi. Özellikle Avrupa kaynaklı tedirginlik halkasına ABD'nin temerrüde düşme riski ve kötü gelen makro veriler de eklenince yatırımcıların para piyasalarına olan ilgisi hızla geriledi. Bu da (Çin ve Hindistan'ın yüksek talebiyle) şu sıralar özellikle altına yarıyor. Eskiden sadece savaş dönemlerinin yatırım aracı olan altın son yıllarda işler iyice kötüleşse de sürekli yükseliyor. Nisanda 1.566 dolar/onsla rekor kırdıktan sonra bir miktar gevşeyen altın, bugünlerde tekrar harketlenmiş durumda. Altın son bir yılda yüzde 35 artış kaydetti. Uzmanlar bu yükselişin yıl sonuna hatta önümüzdeki bir kaç yıl daha süreceğini söylüyor. Tabii ki bunların somut kanıtları da var...
Öte yandan yurtiçi piyasalarda dolar/TL kuruna bağlı olarak 24 ayar altının gram fiyatı tarihi bir rekor kırarak 79.60 TL'ye çıktı.
SEVGİ VE KORKU TİCARETİ
Peki altın fiyatlarının yükselişine neler sebep oluyor? Bir tarafta korku ve kaygının getirdiği sonuçlar diğer yandan sevgi gösterme aracı olması bu değerli metale olan ilgiyi her geçen gün artırıyor. Yani mali piyasalardaki bozulmalar bireysel yatırımcıları, fonları ve merkez bankalarını altına yöneltiyor.
Diğer yandan altın doğumgünlerinde, dini bayramlarda ve düğünlerde hediye olarak kullanılıyor. Bu, özellikle Asya ve Hindistan'da fiziki altına talebi artırıyor. Dünya nüfusunun yüzde 50'sini oluşturan ülkelerin GSYİH'si yüzde 8-9 oranında artıyor. Ve bu bölgelerdeki insanların tüketimi arttığı gibi fiziki ve yatırım aracı olarak altına olan ilgisi artıyor.
"İKİYE KATLANABİLİR"
US Global Investors CEO'su Frank Holmes, altın fiyatlarının bir kaç yıl içinde ikiye katlanabileceğini ve merkez bankalarının altın alımlarının artıracağını söylüyor. Holmes ayrıca önümüzdeki 12 ay içinde altının yüzde 15, zaman zaman ise yüzde 30 oranında artış yaşayabileceğini öngörüyor. Bu durumun yüzde 98 gerçekleşeceğini belirten Holmes, bunu da özellikle net emtia alıcısı konumunda bulunan Çin'in talebinin artarak devam edeceğine bağlıyor. Şayet bu artış gerçekleşirse altının 1.750 dolar/ons'a ulaşması beklenebilir.
Çin, önümüzdeki yıllarda havaalanlarından, yeni şehirlere, demiryollarından metro inşaatına kadar birçok projeyi hayata geçirecek. Çin, önümüzdeki 10 yılda New York'a 100 yılda yapılan metro kadar metro inşaa etmeyi planlıyor. Bu da çelik, bakır ve kömür gibi madenlere olan talebi, dolayısıyla fiyatları yukarı çekebilecek.
BANKALAR ALTINA HÜCUM EDİYOR
Altın fiyatlarındaki yükseliş destekleyen/destekleyecek diğer bir gelişme ise merkez bankaların hızlı bir şekilde altın alımına yönelmesi. Son yıllarda alıcı konumda olmayan bazı merkez bankalarının net alıcı konumuna geçmesi ve portföylerini altınla çeşitlendirmesi 2011'deki yükselişi destekliyor.
Özellikle Euro Bölgesi'nin merkez bankaları 1999'dan sonra 2011'de ilk kez alıcı oldular. Ve altın talepleri ilk 4 ayda yüzde 43 artış yaşadı. AB merkez bankaları bu bağlamda 129 tonluk alım gerçekleştirdi.
DOLARIN REZERV OLMA ÖZELLİĞİ AZALIYOR!
Doların rezerv para özelliği özellikle son günlerde azalmaya başladı. Ülkeler rezervlerindeki döviz pozisyonu kadar altın almanın peşinde. Bu yüzden inanılmaz alımlar söz konusu oluyor.Çin'in 1 trilyon dolarlık döviz rezervi var ve 1 trilyon dolarlık külçeyi kasasına koymak istiyor.
Money Morning'in haberine göre 2010'un son çeyreğinde Çinli yatırımcıların altına olan talebi yüzde 84 arttı. Bu doymaz bilmez talep devam ederse gelecek 6 ayda altın 2.500 dolara ulaşabilir.
Meksika da aynı şekilde ve ilk çeyrekte 93 ton altını kasasına koydu. Ayrıca Rusya 19 tonluk alım yaptı ve 'her yıl' 100 ton altın almayı planlıyor. Tayland, Suudi Arabistan ve Hindistan gibi ülkeler de altın rezervlerini artırmayı planlıyor. 20 yıldır altın satan merkez bankaları ise son 2 yılda ne alıcı konuma geldiler. Talebin bu kadar yoğun olması ve bunun artarak devam edeceği beklentisi altını yeni rekor seviyeler taşıyabilir. Citigroup analistleri ise daha yakın bir zamanda altın fiyatlarının 2016'da 3.700 dolar/ons'a ulaşabileceği tahmininde bulunmuştu.
SON 10 YILDA 5 KAT ARTIŞ!
Altın 1971'e kadar uluslararası bir standarttı. Richard Nixon ise o perdeyi kapatan ABD Başkanı oldu. O yıllarda 35 dolar olan bugün 1600 sınırına ulaşmış durumda. Diğer emtialar hızla yükselip, gerilese ve sabit kalsa da altın istikrarlı bir yatırım aracı olmayı sürdürdü. Son beş yıldaki ortalama artışı yaklaşık yüzde 17 seviyelerde. Son 10 yıldaki artışı ise yüzde 500'e ulaştı.
ARTIK TEMİNAT OLARAK KULLANILIYOR
AB Parlamentosu ekonomi ve para kurulu (ECON) yüksek likiditesi ve güven aracı olarak artık altın teminatını kabul etmeye başladı. Altını bir teminat olarak kabul eden ilk yatırım bankası da J.P. Morgan oldu. Avrupa takas bankası (ICE) ise 2010’dan bu yana altını teminat olarak kabul ediyor. Ve bu eğilim giderek artıyor. Altın bu haliyle artık bir yatırım aracı olmaktan da çıktı bir borçlanma aracı haline geldi.
YUNANİSTAN'IN ALTINLARI REHİN ALINACAK!
ECON'un aldığı kararla üye ülkelerin borçları iin altın teminat kabul edilebilecek. Bu kapsamda gündemde olan Yunanistan'ın 115 tonluk altınına rehin konulabilir. Eğer kriz Portekiz, İspanya, İtalya gibi ülkelere sıçrarsa aynı durum söz konusu olabilir. Ki, Portekiz'in 380 ton, İspanya'nın 280 ton, İtalya'nın ise 2.500 ton altını bulunuyor.
BU HESABA GÖRE ALTIN 1645 DOLAR OLMALI
1980'lerde altının ons fiyatı 600 dolar seviyelerinde bulunuyordu. O dönemde 600 dolarla alınabilen bir ürün ise bugün enflasyon etkisiyle birlikte 1645 dolara alınabiliyor. Yani dolar 30 yıl önce 1 kg altın 19.5 bin dolarken bugün bugün 55 bin dolar olması gerekiyor. Fakat şu sıralar 49 bin dolar seviyesinde bulunuyor. Yani 5-6 bin dolarlık (yüzde 10-15) bir iskonto söz konusu. Bu sadece enflasyona dayalı bir hesaplama. Buna riskleri ve yatırımcı algılamaları da eklenirse daha yüksek olması olası gözüküyor.
PEKİ İÇERİDE ALTIN DÜŞER Mİ YÜKSELİR Mİ?
Yurtdışındaki gelişmeler böyle. Peki yurtiçinde durum ne? Tam da bunları Kapalıçarşı esnafına sorarken yeni bir rekorun haberini aldık. Dolar/TL kuruna bağlı olarak altının gram fiyatı 79.6 TL'yi test ederek tüm zamanların en yüksek seviyesini gördü. Bundan sonra da bu artış sürecek mi? Sürecekse hangi seviyeler görülebilir? Aski durumda düzeltmeler nerelerde karşılanır? Sizin için sorduk...
"TALEP AZ, FİYATLAR DÜŞER"
Altın ve piyasa uzmanı Mehmet Ali Yıldırımtürk
"Altın 1515-1545 dolar/ons bandına sıkışmış durumda. Ben fiyatların daha da artacağını öngörmüyorum. Bu seviyelerden başlayan geri çekilmeler fiyatları 1.470 dolarlarlara çekebilir. İçeride de talebe bağlı olarak bir sıkışıklık var ve fiyatların fazla olmasından dolayı bir talep düşüklüğü var. Bugün itibariyle 24 ayar altının gram fiyatı 79.65 TL. Bu hükümet kurulduktan sonra Dolar/TL'nin 1.570-1.550'ye çekilmesiyle birlikte 78-77 TL'ye gerileyeiblir.
Bu yaz ayındaki gerileme eylül-ekim gibi hız kesebilir. Düşüş devam ederse 1.350-1.250 dolar seviyeleri izlenmeli. Yurtdışında kimse düşüş için konuşmuyor. Çünkü bunların hepsi ellerinde büyük oranda altın taşıyor. Ve yanlarına alıcı çekmenin çabasında. Bu yüzden altın fiyatlarının yükseleceğini ve daha da artacağını öngörüyor. Fakat ben farklı düşünüyorum. Spekülatif harektler emtiadaki yükselişi hızlandırıyor. Fakat düşüş de bir o kadar sert olabiliyor. Hatırlanacağı gibi gümüş sert yükselişle 49 doları gördükten sonra hızla 32 dolara geriledi..."
"YÜKSELİŞ SÜRECEK"
Kuyumcu Serhan Soner
"Altın fiyatlarının daha da yükselmesini bekliyoruz. Yılbaşından bugüne kadar yaklaşık yüzde 17'lik bir artış söz konusu. Zaman zaman dalgalanma olsa da bireysel yatırımcı artık altının artan bir yatırım aracı olduğunu biliyor. Cuma günü 79 TL olan altının gram fiyatı bugün 50 kuruş arttı. Bu da çeyrek altına 1,5-2 TL olarak yansıyor. Bugün itibariyle çeyrek altın satışlarımızı 132-133 TL seviyelerinden gerçekleştiriyoruz. Öte yandan altın fiyatları bu kadar çok artınca talep de düştü..."
"FİYATLAR YILSONUNA DOĞRU YÜKSELECEK"
Kuyumcu Cengiz Yurdaer
"Eylülden sonra yıl sonuna doğru bir yükseliş beklentisi hakim. Bu yükseliş gerçekleşirse 1650-1750 dolar/ons seviyeleri görülebilir. İçeride ise fiyatlar dolara bağlı. Dolar yükselmez ise TL bazında bir yükseliş olmaz. Önümüzdeki süreçte gerek siyasette gerekse ekonomide güvensiz bir ortam olur ve hisse senetleri piyassından kaçış yaşanırsa altına talep artabilir.
Dört yıldır talepte bir düşüş var. Normalde istikrarlı dönemde bu talebin canlı olması gerekiyor. Fakat alım gücündeki azalma yüzünden talep de düşük seyrediyor. Örneğin 2001'de gram altın 5.5 liraydı. Ve bir emekli yaklaşık 350 lira alıyordu. Bu paranın yedide bir fiyatla bilezik alabiliyorken bugün maaşının tamamını vermek zorunda. Aslında yurtdışındaki hareket spekülatif. Fakat altının düşmesi için faizlerin yükselmesi gerekiyor. Ekonmik verilere bakılırsa gelişmekte olan ülkeler haricinde faiz artırabilecek ülke yok gibi..."
"DÜZELTME OLABİLİR, ÇOK FAZLA DÜŞÜŞ BEKLENMEMELİ"
Kuyumcu Cemal Turgut
"Altının gram fiyatl 79.60 ile TL bazında tarihinin en yüksek seviyesinde. Ortadoğu ve Yunanistan'daki gelişmeler yükselişi destekliyor. Türkiye'deki Dolar/TL bu yükselişe destek veriyor. Dolar/TL kuru sabah açılışta 1.595'ti şu anda 1.6010 TL'ye geldi. TL bazında yükseliş biraz daha sürecek ama toparlanma da yaşanacak. Dolar bir miktar düştükten sonra (yaklaşık 1 ay sonra) altının gram fiyatı 75-77 TL aralığna gerileyebilr. Ayrıca çok fazla düşüş beklenmemeli. Altın global piyasalarda 650 dolar/ons seviyelerini görebilri. Fakat yurtdışı fonlar büyük paralar kazandı. Bu realize edilecek. Yaz aylarında altın aşağıya geliyor. Bir düzeltme olursa 1460-1.450 dolar/ons dikkatle izlenmeli."
ALTIN NEDEN DEĞERLENİYOR?
1-Enflasyon endişesi
2-Avrupa borç krizi
3-ABD bütçe problemi
4-Doların diğer paralar karşısında değer kaybetmesi
5-Ortadoğu ve Afrika'daki gelişmeler
6-Hâlâ güvenli liman olma özelliğini koruması
7-Doların rezerv para özelliğinin her geçen gün azalması
8-Daha az riskli
9-Yüksek kaliteye sahip
10-Her zaman değerini koruyan bir likit varlık olması.