Bankalar şüpheli işlemleri, işlemin hacmine bakmaksızın MASAK'a bildirecek. Hakkında menfi haberler çıkan müşteri ve acele paketlenen para şüphe çekecek. Müşterinin faizi umursamıyor görünmesi de şüphe gerekçesi.
Bankalar ve finans kuruluşları, 'şüpheli' íşlemleri işlemin hacmine bakmaksızın Mali Suçları Araştırma Kurulu Başkanlı'na (MASAK) bildirecek. Şüpheli kişilerin çalıştığı yer, lakabı , mahlas isimleri, nam ve şöhret durumu takip altında olacak. Düzenlemenin detaylanna göre bankalar, "medyada menfi haberler çıkmış olması "nedeniyle bir müşteriden şûphelenebilecek.
Bankaya götürülen paraların garip kokular yayması ve “kişilerin bankanın komisyon, masraf veya faiz oranlannı umursamıyor görünmesi" de şüphelenme gerekçesi sayılabilecek. Maliye Bakanlığı'nın şüpheli işlem bildirimine ilişkin usul ve esasları düzenleyen Mali Suçları Araştırma Kurulu Genel Tebliği, Resmi Gazete'de yayımlandı . Yürürlüğe gíren tebliğe göre, yükümlüler tarafından, şüpheli bir işlemle karşılaşıldığında MASAK yönergelerine göre bankaların şüpheli işlem bildirimlerinde şu esaslara uyulacak:
BANKACI PARAYI KOKLAYACAK
Hesap sahiplerinin, hesabına yatırılan veya hesabında bulunan para konusunda yeterli bilgi sahibi olmaması da şüphe nedeni sayılacak. Müşterinin, nakit paranın taşınması sonucu oluşabilecek can güvenliği, hırsızlık ve suiistimal risklerini göz önünde bulundurmaksızın, aynı banka hesaplarına sık sık önemli meblağlarda para yatırması veya çekilmesi şüphe nedeni.
-Müşteri tarafından getirilen banknotların çeşitli maddeler içinde gizlenerek taşındığını gösteren kokular yaymasi ve lekeler içermesí, özensiz ve acele bir şekilde paketlenmiş görüntüsü vermesi, beyan edilenden önemli miktarda eksik veya fazla olması, içinde sahte olanlarına rastlanması da bildirim konusu olabilecek.
MAKSİMUM PARA ÇEKENE TAKİP
-ATM'lerden izin verilen maksimum meblağda para çekenler de takip altına alınacak.
-Kişilerin bankanın komisyon, masraf veya faiz oranlarını umursamıyor görünmesi de şüpheli hareket olarak nitelendirilecek.
-Müşteri hesaplarından bitcoin satan aracı kuruluşlara bitcoin alımına yönelik para transferi yapılması da mercek altına alınacak.
-Kar amacı gütmeyen kuruluşların beyan edilen amacı, faaliyetleri ve görünen kaynakları ile mali işlemlerin niteliği, büyüklüğü ve toplanan ya da aktarılan fon tutarları arasında uyumsuzluklar çıkması ve birkaç kuruluşun birbirlerine para transferi yapması ya da aynı adresi, aynı idareciyi veya personeli paylaşması da ihbar konusu olabilecek.
ÇOK SAMİMİ DAVRANIYORSA...
Müşterilerin bankalara başvurularında ibrazı gereken belgelerin yetersiz bilgiler içermesi, verdikleri bilgilerin çelişkili olması veya bilgilerin verilmesinde isteksiz davranılması, işlem yapılması için para veya hediye teklif edilmesi ya da müşteri hakkında suç gelirlerinin aklanması veya terörün finanse edilmesiyle ilgili medyada menfi haberler çıkmış olması gibi şüphe duyulmasını gerektiren bir durumun varlığı bildirilecek.
-Müşterinin, genel müşteri davranış modellerinin dışına çıkması, örneğin hakkında şüpheli işlem bildirimini engellemek amacıyla bazen çok yakın, bazen tehditkar tavır takınmaları da bildirim konusu olabilecek. Müşterilerin iş/mesleği, mali durumu ile işlemleri arasında makul bir orantı bulunmaması da dikkat çekici unsur olarak nitelenecek.
ŞÜPHE VARSA ÇİFTE BİLDİRİM GİDECEK
Şüpheli işlem bildirimleri zorunlu haller dışında elektronik yolla gönderilecek. MASAKONLINE sistemine erişim için şifre verilecek. Edinilen bilgiye göre, "Çok ivedi" ya da "ivedi" uyarılar bulunacak bildirilerde, "suç gelirlerinin aklanması" ya da "terörün finansmanı" seçeneklerinden en az bir tanesinin işaretlenmesi zorunlu.
MASAK rehberinde, “Aklama veya terörün finansmanı olduğuna dair yeterli bir şüphe oluşmamışsa her ikisi ile de ilgili olabileceği değerlendirilerek her iki seçenek de işaretlenmelidir” denildi.
LAKABA DA TAKİP
İşlemi yapan vekilse işi yaptıran asıl kişi de bildirilecek. Konuyla ilgili olabilecek diğer kişiler de, “dolaylı olarak ilgili” diye bildirilecek. Şüphelenen kişilerin e-postaları ve telefonları da MASAK’a bildirilecek. Bilgileri verilen gerçek kişiye ve kişinin şüpheli eylem ile alakasına dair bilinen ek bilgiler (çalıştığı yer, lakabı, mahlas isimleri, aile ve soy bilgileri, şöhret durumu, ekonomik durumu vs.) da belirtilecek.