SGK'dan gelen maaşları, emeklilere bilgi vermeden kredili mevduat hesabına aktaran bankalar, bunu fark etmeden fazla para çeken kişilerin yüksek faiz ödemelerine sebep oluyor. Bankalar habersizce kredi verip faiz işletiyor.
Aralarında kamu bankalarının da bulunduğu bazı bankalar, Sosyal Güvenlik Kurumu'ndan (SGK) gelen aylıkları kredili mevduat hesabına yatırarak emeklileri faiz tuzağına düşürüyor. Emeklilerin, kredili mevduatla birlikte görünen maaşı bankamatikten "Maaşa zam gelmiş ya da bu ay ilaç parası kesilmemiş" düşüncesiyle çekmesi kullandıkları krediye faiz ödemeleriyle sonuçlanıyor.
Tuzak nasıl işliyor?
Emekli maaşını çekmeye gittiğinde tek hesap görülüyor. Hesapta ‘SGK maaş ödemesi' yazıyor. Aslında o hesapta aynı zamanda bankanın emekliye açtığı 200 ile 600 lira arasında değişen kredi de bulunuyor.
Vatandaş paranın hepsini çektiğinde kredi kullanmış oluyor. Farkında olmadan çektiği kredi daha sonra yüzde 1-3 arasında faizle emeklinin maaşından kesiliyor. Hâlâ kredili mevduat hesabıyla maaş alan milyonlarca emekli bulunuyor.
99 liralık kesinti
Bununla ilgili son örnek Ankara'da yaşandı. Y. K. isimli emekli, maaşını çekerken 99 lira kesinti yapıldığını fark etti. Bin 250 lira olarak yatan aylığa 250 lira kredi eklendiğini ve maaş hesabının bin 500 lira olarak gözüktüğünü söyleyen Y.K, "Zam gelmiş sevinciyle paranın hepsini çekmiştim. Bu ay kesinti yapmışlar. Hesap hareketlerine baktığımda kesintinin krediden kaynaklandığını öğrendim" dedi.
Bankalar kandırıyor
İşçi, Memur, Bağ-Kur Emeklileri Derneği Başkanı Hamdi Öz, uygulamayı bankaların kandırmacası olarak yorumladı. Farkında olmadan kredi çeken binlerce emekli şikayetinin kendilerine ulaştığını söyleyen Öz, "Bütün bunlar bankaların ayak oyunları. Vatandaş farkına varmadan krediyi çekiyor sonra faiziyle kesiliyor" dedi.
Emeklilerin yüzde 90'ının kamu bankalarından maaş aldığını hatırlatan Hamdi Öz, "SGK, 10 milyon 300 bin emekliye her ay yaklaşık 9 milyar lira maaş ödüyor. Yıllıkta bu rakam 100 milyar lirayı aşıyor. Bu rakamın 80 milyar liralık bölümü 3 kamu bankası; Ziraat, Halk ve Vakıflar Bankası'na yatırılıyor. Emeklinin maaşı üzerinden milyonlarca lira kâr eden kamu bankaları yıllık 900 liralık promosyondan emekliye tek kuruş vermiyor" diye konuştu.
İzinsiz kredili hesap açmak yasak
BDDK çok sayıda şikayet alan kredili mevduat hesabı açılmasını geçen yıl müşterinin iznine bağladı. Emekliler sorun yaşamamak için SGK'dan maaşının aylık ne kadar yattığını sorgulayabilir. SGK'nın söylediği rakamın üzerinde yatan her kuruş bankanın verdiği kredidir. Maaşını bankamatikten çekerken maaşı tutarındaki parayı alması gerekir. Her ay kafa karışıklığı yaşamamak için maaş aldığı bankaya kredili hesabını kapatmaları daha yararlı olur.