Yeni sosyal güvenlik reformu ile emeklilik sisteminde köklü değişiklikler olması bekleniliyor.
Sosyal Güvenlik Uzmanı Murat Göktaş, Yeni emeklilik sisteminin değişimi ile ilgili olarak, “Yeni yasama yılı birlikte sosyal güvenlik sisteminde yeniden ele alınacağına dair deklarasyon olmuştu. TBMM AK Parti Grup Başkanı Abdullah Güler’in bu konuyla ilgili bir açıklaması olması hükümetin bu konuyla ilgili bir çalışma yaptığının göstergesi” dedi.
Peki, sosyal güvenlik reformu ile ilgili olarak neden bir çalışma ihtiyacı son dönemlerde konuşuluyor?
Sosyal Güvenlik Uzmanı Göktaş, “Abdullah Güler’in açıklamasında şöyle bir şey var, aynı primi ödeyen ve aynı gün çalışanların, aynı aylığı alması ile ilgili.
Şu anda intibak taleplerinin çoğunda şu var, kişiler aynı gün prim ödemişler, aynı ücretler ödemişler. Farklı dönemler olduğu için aylıklarda farklılık var.
Sigortalılardan ve emeklilerden bununla ilgili şikâyet var. Sistemin içerisinde kaldıkça aylıklarının düştüğüne ilişkin şikâyet var” dedi.
Kök aylıklarla ilgili olarak Güler, “Son 6 aydaki enflasyon baz alınarak emekli aylıklarına zam yapılıyor. Bu aylıklara zam yapılırken sürekli kök aylıklar konuşuluyor.
En düşük emekli aylığı kök aylığın biraz üzerinde olduğu için, kök aylıklarına zam yapılarak bunun tamamen çözülmesine ilişkin talepler var.
Kök aylıkların bir yasal düzenleme ile belli bir şekle kavuşturulacağı, bu süreç geçene kadar kanunla en düşük emekli aylığı düzenlemesi yapılıyor” ifadelerini kullandı.
Sosyal Güvenlik Uzmanı ayrıca şunları söyledi;
"Aylık bağlama oranlarının yeniden düzenlenmesi gerekiyor. Sistemde belli bir ücretin altında çalışıyorsan ve sistemde kalmaya devam ediyorsanız emekli aylığınız yükselmiyor. Bazen düşebiliyor.
Emeklilik yerine kişilerin sistemde kalacakları bir yönteme girmeleri gerekiyor. Örneğin siz bir yerde çalışıyorsunuz. Emekli olmak yerine tekrar prim ödemek için şunun olması gerekiyor, her çalıştığınız yılda emekli aylığınızın biraz daha artması gerekiyor.
Düşmek yerine artması gerekiyor ki sistemde kalacaksınız. Bu şunu da sağlıyor. Aktif pasif dediğimiz çalışanlarla, emekliler arasındaki oranın da düzelmesini sağlayacak. Her günü gelen, bir gün beklemeden emekli olduğu zaman sürekli emekli sayısı azalıyor çalışan sayısına yaklaşıyor. Bu defa 1.7 kişi prim öderken 1 kişi emekli aylığı aldığı için sistem kendini çevirmekte zorlanıyor."
2024 yılında emeklilere Ocak ayında %49 zam yapıldı. Temmuz ayında %24.73 zam yapıldı. Bu yıl emekli olanlar bu zammın tamamını alacaklar. 2024 yılında %86’ya yakın bir zam yapılmış oluyor.
Peki, 2025 yılına sarkarsa ne olacak? OVP ve Merkez Bankası sunumlarında enflasyon beklentisi %38 iken %41,5’a yükseldi. 2025 yılında emekli olan birisi 2024 yılının enflasyonunu ve gelişmenin %30’u civarı bir zam alacak. %42,5 civarında bir zam alacaklar.
Enflasyon düşüş trendinde olduğu için 2024 yılında emekli olmak 2025 yılına göre avantajlı.
Ani çıkışların ve inişlerin olmasından dönemde sabit zam veya ertesi yıl emekli olmanın daha avantajlı olması geldiği hatta 2-3 yıl beklemenin daha avantajlı olduğu bir sisteme geçilmeli ki sigortalılar sistemde kalmalı ve denge sağlanmalı.
Devlet memurlarını ilgilendirmiyor. Devlet memurlarında gösterge sistemi üzerinde ve çalışma sistemine bağlı olarak emekli aylığı bağlandığı için bu sistem eski devlet memurlarını çok ilgilendirmiyor.