Yargıtay 3. Hukuk Dairesi, Sosyal Güvenlik Kurumu’ndan (SGK) emekli aylığı alan, Sedat Vural’ın, aylık aldığı bankadan kendisine de “promosyon” parası ödenmesi talebiyle açtığı davada, “idari yargı görevlidir” gerekçesiyle ret kararı veren yerel mahkemenin kararını bozdu. Ankara 10. Sulh Hukuk Mahkemesi ise Yargıtay’ın bozma ilamına uyunca emeklilere geriye dönük 5 yıllık promosyon ödemesinin yolu açıldı. Bankalardan gelecek promosyon ödemesine ilişkin bilgilere göre bilirkişi rapor hazırlayacak ve emeklilerin ne kadar promosyon ücreti alacağını belirleyecek. Yargının gündemine yansıyan ve 10 milyon emekliyi yakından ilgilendiren dava konusu şöyle gelişti:
YEREL MAHKEME: “BENİM İŞİM DEĞİL”
SGK’dan emekli aylığı alan, aynı zamanda Ankara Barosu’na kayıtlı olarak avukatlık mesleğini de sürdüren Sedat Vural, aylık aldığı bankadan kendisine de “promosyon” parası ödenmesi talebiyle dava açtı. Vural dava dilekçesinde, “Promosyon adıyla kamu çalışanlarına ödenen ek mali imkânlar sağlandığını, aynı imkânların emeklilere sağlanması gerektiğini belirterek, bu konuda yıllık zararının tespiti ile 5 yıl geriye dönük alacağının fazlaya ilişkin hakkı saklı kalmak üzere tahsilini talep etti. Ankara 10. Sulh Hukuk Mahkemesi ise dava konusu maaş dağıtım hizmeti ve promosyon ile ilgili hizmetin Başbakanlık Genelgesi uyarınca verildiğini ve söz konusu davada idari yargının görevli olduğunu belirterek, “yargı yolu” yönünden reddetti.
YARGITAY: “7 BİN 230 LİRAYI GEÇERSE BAŞKA MAHKEME BAKAR”
Karara itiraz edilince dosya Yargıtay 3. Hukuk Dairesi’nin gündemine geldi. Daire, yerel mahkemenin kararını bozarak, Sulh Hukuk Mahkemesi’nin bakabileceği dava ve işlerin kanunla belinlendiğini, bunların dışında kalan dava ve işlere Asliye Hukuk Mahkemesi’nde bakılacağını, Sulh Hukuk Mahkemesi’nin görevli olmadığı davayı idari yargı yerinde görülecek dava olarak kabul edip, yargı yolu uyuşmazlığı oluşturacak şekilde görevsizlik kararı veremeyeceğini belirtti. Dairenin kararında, “Dava konusu iddianın davacıdan sorularak ya da bilirkişi raporu ile belirlenerek oluşacak sonuca göre miktarın 7 bin 230 lirayı geçmesi halinde davaya Asliye Hukuk Mahkemesi’nde bakılmak üzere görevsizlik kararı verilmesi gerektiğine” hükmedildi.
İDARİ DEĞİL ADLİ YARGI GÖREVLİ
Yargıtay kararında şu ifadelere yer verildi.
“Konusu para olan alacak davalarında görevli mahkeme, dava dilekçesinde istenen asıl alacağın miktarına göre belirlenir. Ancak, alacaklı dava açarken fazlaya ilişkin haklarını saklı tutmuş ise o takdirde alacağın tamamı çekişmeli demektir ve Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu’nun (HUMK) 4. maddesi gereğince mahkemenin görevi dava edilen alacak miktarına göre değil, alacağın tamamına göre belirlenir. Davacı, dava dilekçesinde fazlaya ilişkin hakkını saklı tuttuğuna göre, dava konusu iddianın davacıdan sorularak ya da bilirkişi raporu ile belirlenerek oluşacak sonuca göre miktarın 7 bin 230 lirayı geçmesi halinde davaya Asliye Hukuk Mahkemesinde bakılmak üzere görevsizlik kararı verilmesi gerekir.”
SGK ile banka arasında imzalanan sözleşmenin, imtiyaz sözleşmesi olarak nitelendirilemeyeceği vurgulanan kararda, “Uygulamada SGK mensuplarının maaşlarının Ziraat Bankası aracılığı ile ödenmesi karşılığı alınan bir miktar paranın promosyon sözleşmesi ile düzenlenmiş olmasında bu sözleşmenin idari sözleşme olarak nitelendirilemeyeceği tartışmasızdır. Bu durumda davanın görülmesinde idari yargı değil, adli yargının görevli olması nedeniyle, mahkemece yazılı şekilde hüküm kurulması doğru görülmemiştir” denildi.
BİLİRKİŞİ PROMOSYON HESAPLAMASI YAPACAK
Yargıtay’ın bozma kararının ardından dosya yeniden Ankara 10. Sulh Hukuk Mahkemesi’nin gündemine geldi. Yargıtay’ın bozma kararına uyan Ankara 10. Sulh Hukuk Mahkemesi, davacının dava tarihinden geriye yönelik 5 yıl içindeki emekli maaşı ödemelerini gösterir belgenin davalı SGK’dan istenmesine karar verdi. Yerel mahkeme dün yapılan duruşmada, davacının maaş aldığı banka şubesine de müzekkere yazılarak, davacının dava açıldığı tarihten geriye dönük 5 yıllık banka hesabına gönderilen emekli maaşı listesinin de alınmasına hükmetti.
Duruşmada ayrıca Ziraat Bankası Genel Müdürlüğü’nden geriye dönük 5 yıl içinde Ankara’da resmi kurum maaş ödemesi yapılan kişilere ödenen maaşı göre, en az 3 şubenin ismini bildirilmesine ve bu şubelerce promosyon olarak maaş ödemesi yapılan kişilere ödenen maaşa göre yapılan promosyon miktarının da mahkemeye gönderilmesine hükmedildi. Ankara 10. Sulh Hukuk Mahkemesi’nin istediği belgelerin gelmesiyle dosya bilirkişiye gönderilecek. Bilirkişi gelen belgelere göre, çalışanlara uygulamada eşitlik olması halinde davacıya ödenmesi gereken promosyon miktarını hesaplayacak.