Fındık Üreticisi Şikayetçi

Karadeniz'de fındık üreticileri 2007 yılında verilen fındık alım fiyatlarından memnunken, kuraklık gibi etkenler nedeniyle fındıklıklarda yaşanan yüzde 50 ila 70 arasındaki ürün azlığından şikayetçi. Uluslararası Sert Kabuklu Meyveler Konseyi (INC) fındık üretiminde 2007 'üretim azlığı' yaşanacak görüşüyle üreticileri onaylarken, fındık üreticileri yaptıkları masrafları dahi karşılayamama korkusuyla ürün toplamaya başladı.

Yaklaşık 6 yüzyıldır Türkiye'nin Karadeniz sahillerinde yoğun bir şekilde yer alan fındık bahçeleri, sahilden içeriye doğru en fazla 30 kilometreyi geçmeyen alanda yetiştiriliyor. Batı Karadeniz'de Zonguldak'tan İstanbul'un doğusundan başlayarak, doğuya doğru tüm Karadeniz boyunca deniz ve dağlar arasında yeşil bir kuşak gibi hemen hemen Gürcistan sınırına kadar uzanıyor. Türkiye'de 550-600 bin hektar alan üzerinde üretimi yapılan fındık ile yaklaşık 4 milyon insan ilgilenmekte olup, bu durum fındığın
sosyoekonomik önemini de artırıyor.

Türkiye'nin dünyadaki diğer fındık üreten ülkeler arasında, üstün kalitesi sebebiyle seçkin bir yer alırken, üretim ve ihracatta liderliğini sürdürmeye devam ettiriyor. Türkiye'nin AB ülkelerine yaptığı ihracat payı yıllar itibariyle değişirken, ortalama yüzde 80-85 düzeyinde seyrediyor. Fındık ihracatı ülkeler itibari ile incelendiğinde Türkiye 90 civarında ülkeye fındık ihracatı gerçekleştiriliyor.

Dünya fındık üretiminin yüzde 70'i Karadeniz Bölgesi'nde yapılmakta ve Avrupa çikolatacıları ve pastacıları yaklaşık 220 bin ton iç fındığı Türkiye'den alıyor. İçerde ise yaklaşık 30-40 bin ton arasında iç fındık tüketiliyor. Türkiye'nin 2006 yılında toplam fındık üretimi 650 bin ton, fındık ihracatı 400 bin ton-450 bin tonu buluyor.

Türkiye'de fındık yetiştiren bölgeler iki alt bölgeye göre birinci standart Bölge Karadeniz Bölgesi'nin doğu bölümü; Ordu, Giresun, Rize, Trabzon ve Artvin. ikinci Standart Karadeniz Bölgesi'nin orta ve Batı bölümü ise Samsun, Sinop, Kastamonu,
Bolu, Düzce, Sakarya, Zonguldak ve Kocaeli illeri olarak değerlendiriliyor.

Dünya ve Türkiye pazarında önemli yere sahip olan fındığa 2007 yılında verilen Giresun kalite için brüt 5.15 YTL, levant kalite için brüt 5.00 YTL, her ay için 50 YKr'lik kademeli fiyat artışı üreticileri sevindirirken, bu sefer ürün azlığı üreticileri telaşlandırdı. 2006 yılında fiyat konusunda tepkili olan üreticiler, 2007 yılında arazideki fındık azlığı sıkıntısıyla karşı karşıya kaldı.

Sert Kabuklu Meyveler Konseyi ise 2007 üretim, tüketim ve ihracattaki gelişmeler ve beklentiler konulu toplantısında İspanya, İtalya ve ABD'de geçen yıla göre fındık üretiminde yüzde 30 gerileme olacağı görüşünü belirterek, dünya fındık üretiminin yüzde 80'ini gerçekleştiren Türkiye'de de, geçen yıla göre üretimde büyük bir düşüş beklendiğini açıklandı.

Kendilerini sıkıntılı günler beklediğini savunan üreticiler, yaklaşık 3.45 YTL olarak hesaplanan fındık, üretim masraflarını bile karşılayıp karşılayamama konusunda tereddütlü. 30 yıldır fındık üreticiliği yapan Mehmet Sarı Koca, 2007 üretim yılında tarlaların durumuna göre yüzde 50 ila yüzde 70 arasında fındığın azaldığını söyledi. Bölgenin yeteri kadar yağış almadığını, fındıkların dalında yandığını, üst üste yapılan üretimlerinde ürün azlığında etkisi olduğunu dile getiren Sarıkoca, her yıl ortalama
5-6 ton fındık üretimi yaparken bu yıl 1 ton ürün elde etmeyi beklediğini kaydetti.

Geçen yıl ürünün çok olduğunu, fiyatların düşük olduğunu, bu yıl ise fiyatların iyi ürünün az olduğuna dikkat çeken 15 yıllık fındık üreticisi Mehmet Saatçi, diğer üreticiler gibi kuraklığın etkisini belirterek, her yıl aldığı 2 ton ürün yerine 750 kilogram fındık toplanmasının planlandığını dile getirdi.

2007 yılı üretiminde fındığa yapılan masrafları bile karşılayamama tehdidiyle karşı karşıya olduklarını belirten 20 yıllık üretici Cemalettin Saka ise ürünlerin yeni toplanmaya başlandığını, ürün azlığı nedeniyle toplama işleminin kısa süreceğini kaydetti.