İzmir’de ıspanak üretimi yapan çiftçiler, kesme, toplama ve hale gönderme işlemlerinin maliyeti karşılamaması sebebiyle ürünlerini tarlada bırakırken, üreticiler seneye ıspanak fiyatlarının 10-12 TL olacağını ileri sürdü.
Foça ilçesindeki Gerenköy Mahallesi’ndeki çiftçiler ıspanağın toplaması, kesmesi, hale göndermesi derken oluşan masraflardan dolayı zararına satış yapmaktansa, ürünlerini tarlada sararmaya ve çürümeye bıraktı. Geçen yıl 5 bin dönüm arazilerinde ıspanak ekimi yapan üreticiler bu sene bin dönümlük araziye ıspanak ekti. Üreticiler seneye daha az üretim olacağından ıspanak fiyatlarının 10-12 TL’yi bulabileceğini öne sürdü.
“150 bin TL zarar ettim”
12 yıldır çiftçilikle uğraşan üretici Özkan Celep, kışın ıspanak ekimi yaparak geçimlerini sağlamaya çalıştıklarını ancak 150 bin TL zarar ettiğinden bu yıl ekim yapmadığını dile getirdi. Ekilen ıspanakların da tarlada kaldığını ifade eden Celep, “Geçen sene 800 dönüm yerimden 150 bin TL zarar ettim. Bu sene 300 bin TL zarar etmeyeyim diye bir dönüm dahi ekmedim. Kesim olmadığından tarlada kaldı. Maliyetler yüksek, bir dönüme 1 ile bin 100 TL arası masraf ediyoruz. Bunu Bayrampaşa Kadıköy’e kesip yolladığımız zaman orda bin- 2 lira diyorlar ama faturaları almaya gittiğimiz zaman 100 kuruşa kadar düşüyor. Bu sene 300 bin TL zarar etmeyeyim diye bu işten feragat ettik. Geçen sene 7 bin dönüm ıspanak vardı, bu sene bin dönüm ıspanak yok. Seneye bu daha da az olacak çünkü bu maliyetlerden çıkış yok” dedi.
“Seneye tüketici 10-12 TL’ye ıspanak yer”
Gerenköy’deki ıspanak ekiminin Türkiye’nin önemli bir ihtiyacını karşıladığını ve devlet desteği beklediklerini dile getiren Özkan Celep, “Hükümete karşı isyankarlık yapmıyoruz ama bu işe tarım bakanımız olsun, hallerdeki arkadaşlar daha iyi denetlenirse, pamuğa mısıra nasıl ki fatura sistemi getirildi aynı şey ıspanakta da olursa biz bunu ekeriz. Hem devletimize vergimizi düzgün vermiş oluruz hem de faturadan kaçmazlar. Çift fatura çıkartıyorlar hallerde. Nasıl domates soğan 6-7 TL olduysa, ıspanak da 6-7 liraya gider. Hale giden fiyat böyle olursa, tüketici bunu 10-12 TL’ye yer. Mal olmayınca geçinemeyeceğiz. Biz ekici olarak ekeceğiz ama devletimiz de bize yardımcı olacak” diye konuştu.
“Para yapmadığından insanlar ıspanağı kesmiyor, tarlada kaldı”
Halil Bilir isimli üretici de maliyetlerden dolayı bu sene ekim yapmadığını ifade ederek, şunları söyledi:
“Bin lira masrafı olana ıspanağı 800 TL’ye verdik. Bunu biz nasıl karşılarız. Cebimizden para gidiyor. Bu parayı kim kazanıyor. Yapacak bir şeyimiz yok bizim, bu sene dikmedik. Geçen sene Gerenköy’de 5 bin dönüm ıspanak ekimi vardı. Bu sene bin dönüm ya var ya yok. O da külliyen zarar. Tarlada kaldı. İnsanlar para yapmadığında dolayı ıspanağını kesemiyor. Hale gönderiyor, harcı 1400-1500 lira fiyat çekiyor. Zaten maliyeti 1400-1500 lira. Nasıl olacak bu iş. O kazanamadı ben kazanamadım halci kazanmış, ne kıymeti var bu işin. Seneye bu fiyatlar ne olacak? Ispanak eken 5 bin TL halde olacak, tüketici ne yapacak, 10 liraya ıspanak yiyecek. Bir an önce devletimizin, büyüklerimizin bu duruma el atması lazım. Hiç olmazsa bölgesel tarım yapsalar.”
Fevzi Sürücü ise tarladaki ıspanağı kesmenin daha fazla maliyetli olacağını ifade ederek, ıspanakların tarlada bırakıldığını ve sararmaya başladığını söyledi.