Kaç iş yerine kilit vuruldu?

Kapanan işyeri sayısı konusunda TÜİK ile TOBB'un rakamları arasında 7 bin 352 gibi önemli bir fark ortaya çıktı. TÜİK'e göre ocak-mayıs döneminde 25 bin 785 işyeri kapandı. TOBB'a göre ise 18 bin 433. TOBB uzmanları farkın, verilerin iki ayrı sicil gazetesinden alınmasından kaynaklandığını belirtti.

HER ay düzenli olarak yayımlanan kapanan işyerleri sayısı konusunda, iki kurumun rakamlarının birbirini tutmadığı ortaya çıktı. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) ile Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği'nin (TOBB) geçtiğimiz hafta, birkaç gün arayla yayımladıkları kapanan işyeri sayıları arasında, tam 7 bin 352 farkı bulunuyor. Bu büyük fark, istatistiklerin güvenilirliği konusunda soru işaretine yol açtı. Görüşlerine başvurduğumuz iki kurumu yetkilileri, sorunun sebebi konusunda da farklı açıklamalar yaptı. TÜİK Başkanvekili Ömer Toprak, "İki kurumdan birinin aynı rakamları açıklamaktan vazgeçmesi gerekiyor" dedi. Ocak-mayıs dönemine ilişkin kapanan işyeri istatistikleri konusunda ilk açıklama TOBB'dan geldi. TOBB'a göre, ilk beş ayda 18 bin 433 işyeri kapandı. TÜİK ise aynı dönemde 25 bin 785 işyerinin kapandığını duyurdu.

Kaynak ve yöntem farkı

TOBB uzmanları, sorunun TÜİK'in TOBB'un Ticaret Sicili ile Türkiye Esnaf ve Sanatkarlar Sicil Gazetesi olmak üzere iki kaynak kullanmasından kaynaklandığını söyledi. TOBB'un istatistikleri, bilgisayar ortamında Ticaret Sicili Gazetesi'ne kayıtlı verilere göre, "el değmeden" TÜİK'in ise "elde kodlama ve çeteleme yöntemiyle" harmanladığını savunan uzmanlar "Bu yöntem sağlıklı ve güvenilir değil" dedi.

TÜİK Başkanvekili Ömer Toprak ise kesinlikle iki kaynak kullanmadıklarını vurgulayarak, "Kapanan işyeri istatistiklerini, sadece TOBB'un günlük olarak yayımladığı Ticaret Sicil Gazetelerinden derliyoruz" dedi. TÜİK Başkanvekili, sorunun geçen yıl yapılan bir tüzük değişikliğinin yorumundan kaynaklandığını belirterek şöyle konuştu:

Sorun algılama farkından

"Geçen yıl bir tüzük değişikliği yapıldı. Buna göre ticari faaliyeti bulunmadığı tespit edilen işyerleri, kayıtlardan resen (kendiliğinden) silinmeye başladı. Biz de resen kapatılan şirketler listesindeki her şirketi istatistiklerimize dahil ediyoruz.Oysa TOBB resen kapatmaları, şirket değil, liste üzerinden hesaplıyor. Listeyi tek bir kapanma olarak algılıyor. Örneğin listede 20 şirket varsa, 20 değil, tek bir kapanma olarak değerlendiriyor. Yani sorun algılama farklılığından kaynaklanıyor."

Biri aradan çekilsin

Toprak, iki kurumun aynı verileri yayımlamlamasının doğru olmadığının altını çizdi. "Henüz uzlaşamadık" diyen Toprak, sözlerini şöyle sürdürdü: "İki kurumdan birinin bu listeleri açıklamaktan vazgeçmesi gerekiyor. Biz TOBB'a 'Hepsini siz yayımlayın' dedik. 'Olmaz, seride kırılmalar olabilir' dediler.'O zaman bize bırakın' dedik. Ona da 'Olmaz, kurumsal ihtiyaçlarımız var' dediler." TÜKİ ile TOBB'un kapanan işyeri rakamlarında 7 binin üzerinde fark çıkmasına karşın, açılan işyeri sayılarında ise sadece "iki" fark bulunması ise dikkat çekti. Ocak-mayıs döneminde TÜİK'e göre 47 bin 393, TOBB'a göre ise 47 bin 395 işyeri açıldı.