Rusya'nın liste uygulamasına çözüm bekleniyor

Rusya Federasyonu tarafından Türkiye’den ithal edilecek domates için sadece 3 adet firmaya, nar, kabak, biber, patlıcan ve marul için ise sadece 14 adet firmaya izin verilmesi yaş sebze ve meyve ihracatı sektöründe sorunlara neden olurken, Rusya Federasyonu’nun liste uygulaması ile ilgili yaşanan sorunlara çözüm bekleniyor. 


Konuyla ilgili açıklamalarda bulunan Doğu Karadeniz İhracatçılar Birliği Başkanı Ahmet Hamdi Gürdoğan, “Bu durum sektörün en büyük firmalarından yapılan şikayetlerde, Rusya’nın izin verdiği firmaların yaş meyve sebze ihracatında yetkin firma olmamaları, bir çoğunun çok küçük parsellerde üretim yapmalarına rağmen yeterli kapasitelerinin olmaması, paketleme ve işleme tesislerinin olması yanında, sektörde paketleme ve işleme tesisine büyük yatırım yapan firmaların listelere alınmaması, yaş meyve sebze sektörünün ihracatının yüzde 95’ini gerçekleştiren ihracatçılarının liste dışı bırakılması sektör açısından bir çok olumsuzluklar içermektedir. İhracatçılarımız; daha öncede ifade ettiğimiz gibi bu uygulamanın birçok yasal ve ahlaki olmayan alışkanlıkların doğmasına sebebiyet vereceğini defalarca vurgulayarak olumsuzlukları ifade etmişlerdir. Önerilerinin dikkate alınmadığını belirten ihracatçılar bugün listede olan firmalar, TIR başına 2 bin 3 bin Dolar para talep ederek, büyük firmaların kapılarında dolaşarak ihracatlarını firmaları üzerinden yapılamasını talep ettiğini bunun yanında Ermenistan ve Rusya Federasyonu’na komşu ülkelerdeki spekülatörler, yaş meyve sebze firmalarımızı arayarak yüksek komisyonlar karşılığında domates ve nar ihracatını Ülkeleri üzerinden yapılmasına aracılık etmek için kendileri ile görüşme talep etmeleri, sektör açısından büyük risk oluşturduğunu ve sektörün bu olumsuzlukları kaldıramayacağını ifade etmektedir” dedi. “Bakanlılarımız ve yetkililerini bu konuda defalarca uyardık” diyen Gürdoğan “Rusya ile köklü bir pazarlık yapılması, bu gibi gayri kanuni uygulamaların önünün alınması konusunda defalarca uyarılarda bulunmamıza rağmen sektörün tavsiyelerinin dikkate alınmadığını, Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığınca ihracatçılardan üreticilerle sözleşme yaparak bu sözleşmelerini İl Müdürlüklerine teslim etmeleri ve bu şekilde oluşturulacak sözleşme imzalayan çiftçilerin Rusya Federasyonu’na bildirilmesi uygulamasının başlatılmasının aynı hatalara sebebiyet verdiğini, belli kişilerin bu durumdan rant sağlayarak ihracatçıyı mağdur eden bir yapıya dönüştüğünü, üreticilerin her bir sözleşme için ihracatçıdan yüksek miktarda ücret talep etmeye başlamasının yeni bir rant kapısı oluşturduğunu ve ivedilikle bu sorunların kalıcı bir şekilde ve sektörün önde gelen aktörlerinin tavsiyelerine uygun köklü çözüm bulunması gerekmekte olduğunu sürekli gündeme getirdik ve ısrarla bu hususlara dikkat edilmesi gerektiği yönünde gerekli tedbirlerin alınmasını talep ettik. Ayrıca, yaş meyve sebze ihracatında birçok ihracatçı sezon öncesi üretim aşamalarında üretici ile anlaşma yaparak alivre alım yapmış olup içinde bulunulan sezonda özellikle yüklü miktarda nar alımı yaparak depolarını dolduran ihracatçılar liste dışı kalmak suretiyle büyük mağduriyet yaşamıştır. Rusya Federasyonu ambargo uyguladığı hiçbir Ülkeye bu yönde bir uygulama yapmaz iken, Ülkemiz ile bu şekilde alaylı bir uygulama ile yaş meyve sebze ihracatını sürüncemede bırakması, yaş meyve sebze sektörüne büyük darbe vurmaktadır” şeklinde konuştu.

“İhracatçı kriz öncesi döneme dönülmesini istiyor”

Bu olumsuzluklar domates ihraç rakamlarına da yaşnıdğını ifade eden Gürdoğan, şunları söyledi: “Rusya Federasyonu tarafından 1 Kasım 2017 tarihinden itibaren domates ihracatının serbest bırakılmasından bugüne kadar Rus piyasasında büyük talep olmasına rağmen, sadece 74 Tona yakın sevkiyat yapılabildiği ve önümüzdeki aylarda da durumun aynı olacağı açıkça görülecektir. Çünkü yaş meyve sebze sektörünün yetkin ve tecrübeli firmalarının listede olmadığını, Ülkemizde üretim tesisi, her Bölgede paketleme tesisi, sera, üretim alanı ve lojistikte büyük yatırımları olan bir çok firmanın aynı zamanda Rusya Federasyonunda da soğuk hava depoları, dağıtım ağı gibi önemli yatırımları olduğu, ancak bu firmaların ihracat yapabilir firma listesinde olmamasını sektör temsilcilerine ve ihracatçımıza izah edemiyoruz. Geçtiğimiz haftalarda Sayın Cumhurbaşkanımızın Rusya Federasyonu Devlet Başkanı Sayın Putin ile Sochi’de yapılan görüşmelerinde, Putin tarafından Türkiye ile ilişkilerimizde kriz öncesi duruma dönüldü ve ilişkilerimizde hızlı bir iyileşme oldu ifadeleri kamuoyuna deklere edilmesine rağmen, yaş meyve sebze ihracatımızda hala kriz öncesi duruma ve ihracat hacmine dönülememiştir. Rusya piyasası talep etmesine rağmen ihracatçımız ürün gönderememektedir. İhracatçılarımız, her sezonda yurtdışı piyasalarda yılbaşı döneminde tüketimin artması ile kendini toparlamaya çalışmakta ancak yılbaşı sevkiyatlarının ve siparişlerinin alındığı bugünlerde hala sorunun çözülememesi ihracatçıyı endişeye sevk etmektedir. Bu nedenle ihracatçılar, ihdas edilen bu uygulama ile rantçılara gelir kapısı açılması uygulamasına bir an önce son verilerek, üreticinin alınteri olan yaş meyve sebze sektörümüzün yok olmaması açısından, Rusya Federasyonu’na domates, nar ve diğer sebze ürünlerindeki liste uygulamasının derhal kaldırılmasını ve kriz öncesi dönemde olduğu gibi Dünya Ticaret örgütü kuralları ve serbest ticaret kuralları içinde tüm Türk yaş meyve sebze ihracatçılarının serbestçe Rusya Federasyonu’na ihracat yapabilmesine müsaade edilmesini talep etmektedir.”