Silahlanmada rekor kırılıyor

SIPRI raporuna göre ekonomik kriz yılı olan 2011'de askeri harcamalar neredeyse Durağan kaldı. Ancak tasarrufa giden Batılı ülkelerin aksine Rusya ve Çin silahlanmaya milyarlarca Dolar ayırdı.
Stockholm Barış Araştırmaları Enstitüsü tarafından açıklanan yeni rapora göre, 2011 yılında dünya genelinde askeri harcamalarda yalnızca yüzde 0,3'lük bir artış kaydedildi ve silahlanmaya toplam 1 trilyon 738 milyar Dolar ayrıldı. Dünya genelinde son 10 yıldan bu yana ilk kez askeri harcamalar neredeyse duarağan kaldı. SIPRI raporuna göre, 2011 yılında ABD ve Avrupa silah ve askeri teçhizat harcamalarını kısarken, Rusya ve Çin büyük ölçüde artırdı.

Rusya, yaklaşık 8 milyar dolarlık ek harcamasıyla İngiltere ve Fransa'yı geride bırakarak, en çok askeri harcama yapan ülkeler listesinde üçüncü sıraya çıktı. Rusya'nın 2011 yılındaki harcamaları, bir önceki yıla oranla yüzde 9,3 oranında arttı.

Çin de askeri harcamalarını bir önceki yıla oranla yüzde 6,3 oranında artırarak 143 milyar dolara yükseltti ve en çok askeri harcama yapan ülkeler listesindeki ikinciliğini korudu.

Dünyanın en çok silah satan ülkesi ABD ise 2011 yılındaki askeri harcamalarını yüzde 1,2 oranında yani 711 milyar Dolar düşürdü. Avrupa ise ufak bir artışla 407 milyar dolara çıkardı.

Küresel Mali kriz, askeri harcamalara da yansıdı. Dünya genelinde en çok silah ve askeri teçhizat harcaması yapan ülkelerin altısında harcamalar kısıldı. Bu ülkeler Almanya, Fransa, Brezilya, Hindistan, İngiltere ve ABD. Almanya bir önceki yıla göre yüzde 3,5 oranında kısıntıya giderek SIPRI listesinde 8'inci sıradan 9'uncu sıraya geriledi.

Çin ve Rusya ordularını genişletiyor

Stockholm Barış Araştırmaları Enstitüsü'nden araştırmacı Carina Somirano, askeri harcamalarda kesintiye giden ülkelerin, bütçe açığını kontrol altına almaya çalışan ülkeler olduğuna dikkat çekti. Çin ve Rusya'daki silahlanmaya ayrılan bütçedeki artışın, dünyadaki güç dengelerini değiştirmeyeceği kanısında olan Samirano, "ABD harcamalarını ne kadar düşürse de hala açık ara ile diğer ülkelerden daha fazla bütçe ayırıyor. Zira tüm dünyadaki askeri harcamaların yaklaşık yüzde 40'ını ABD yapıyor. Gelecekte İngiltere, Almanya ve Fransa gibi Avrupa ülkeleri harcamalarını biraz daha kısacak... Ancak bunun askeri nüfuzu azaltacağına inanmıyorum" diyor. Öte yandan uzmana göre, Çin ve Rusya'nın dünyanın önemli küresel güçleri haline gelme hedefinde kararlı olması nedeniyle, Avrupa ülkeleri biraz daha geri plana düşecek. Güç dengelerindeki kaymanın 2011 yılında başladığını söyleyen Samirano, "Çin ve Rusya, son yıllarda gerçekleştirdikleri ekonomik atılımla ordularını da geliştirmeye başladı" şeklinde konuşuyor.

ABD'nin askeri harcamaları düşecek

SIPRI raporuna göre ABD'nin harcamalarındaki gerilemede Amerikan Kongresi'ndeki sancılı 2011 yılı bütçe görüşmelerinin büyük etkisi oldu. Enstitüye göre Afganistan'daki askerlerini geri çekmeye başlayan ABD'nin, oradaki asker sayısı azaldıkça ve geçen yıl yürürlüğe giren Bütçe Kontrolü Yasası sayesinde, harcamaları daha da düşecek.

SIPRI raporunda Rusya'daki askeri harcamalardaki artışın en önemli nedenlerinden biri olarak, Moskova yönetiminin 2020 yılına kadar eskimiş askeri sanayisini modernleştirme çabasının olduğu belirtildi. Carina Somirano Çin'de de durumun benzer olduğunu şu sözlerle ifade ediyor: "Çin'de de askeri teçhizat ve ordunun modernleştirilmesi, askeri birliklerin konumunun iyileştirilmesi hedefleniyor. Çin en nihayetinde de askeri teknolojilerde ABD'ye rakip olmak istiyor. Bunun içinde çok hızlı modernleşmesi gerekiyor. Bu harcamalar sadece teçhizatla sınırlı kalmıyor, aynı zamanda araştırma ve geliştirmeye de büyük bütçe ayrılıyor."

Rapora göre Ortadoğu'da askeri harcamalar yüzde 4,6, Afrika'da ise yüzde 8,6 oranında artış gösterdi. Afrika'daki bu yüksek artışın en büyük sorumlusu ise Cezayir. Zira komşu ülke Libya'daki protestoların ülkesine sıçramasından kaygılanan Cezayir, silahlanmaya ayırdığı bütçeyi artırdı.

İran gibi birçok ülkenin askeri harcamalarındaki değişiklik ise veri eksikliği nedeniyle tespit edilemedi. Raporda Türkiye, Güney Kore ve İsrail'in yerli silah üretimi çabalarını artırmak istediklerine vurgu yapıldı