Rusya Federasyonu'nun Sochi ve Novorssisk Limanları'nı ihraç taşımalarına kapatacak olması ihracatçıları korkutuyor.
Konuyla ilgili bugün bir basın toplantısı düzenleyen Doğu Karadeniz İhracatçılar Birliği (DKİB) Başkanı Ahmet Hamdi Gürdoğan, Rusya Federasyonu'nun Sochi ve Novorossisk Limanları'nın ihracatçılar tarafından önemine dikkat çekti.
Trabzon limanı ile Sochi limanı arasında 1992 sonrasında her gün karşılıklı bir çok seferler konulduğunu, gerek feribot gerekse de Ro-Ro gemiler ile gerçekleştirilen seferler aracılığıyla ticaretin arttığını kaydeden Gürdoğan Bugün itibariyle ilimizden 11 adet deniz ulaşım aracı ile Trabzon-Sochi arasında düzenli seferler uygulamakta ve gerek yolcu gerekse de ihraç nakliyesini gerçekleştirmektedirler. Dış Ticaret açısından bakıldığında, bölgemizdeki ihracatçılar bu liman aracılığıyla yıllardır ihraç nakliyesini sorunsuz bir şekilde Trabzon, Novorossisk, Gelincik ve Sochi arasında kurulan deniz ulaşım ağı, gerek bölge gerekse Türkiye ve Rusya Federasyonu'nun menfaatleri doğrultusunda başarıyla çalışmaktadır. Hatta ihracatçılarımızın bazıları ihracattan doğan katma değeri lojistik alanında yatırım yaparak değerlendirmiş ve gerek kendi lojistiklerini gerekse de bölge firmalarının bu yöndeki ihtiyaçlarını başarı ile gerçekleştirmektedirler dedi.
Sochi kentinin Rusya Federasyonu'nun en önemli turizm merkezi olduğunu ve 2014 Kış Olimpiyatları'nın da bu kentte yapılacağını hatırlatan Gürdoğan 2014 Kış Olimpiyatları'nın Sochi'de yapılacak olması nedeniyle limanın yük gemilerine kapatılarak sadece feribotlarla yolcu taşınmasına müsaade edileceği bilinmekteydi. Bu çerçevede Rusya Hükümeti'nin aldığı karar doğrultusunda; turistik bölge olan Sochi Limanı'na yük gemisi, şehir içine yük taşıyan kamyon, TIR ve benzeri araçların girmesine yakın bir zamandan itibaren engelleme getirileceği gündemde bulunmaktadır. Bu gelişme göz önünde tutularak; ülkemizin yılda yaklaşık 7 milyar Dolar'a ulaşan ve artık Sochi üzerinden Rusya Federasyonu'nun Moskova dahil birçok şehrine ulaşmış, gelecekte çok daha yüksek hedefleri gerçekleştirecek potansiyel arz eden ihracatımızın geleceği için Sochi'ye alternatif bir liman düşünülmesi ivedilik arz etmektedir diye konuştu.
Benzer şekilde, Sochi Limanı'na alternatif olarak gösterilen ve bölge ihracatçıları ve nakliye acentelerince halihazırda kullanılmakta olan Novorossisk Limanı'nın da kapatılmasının gündemde olduğunu kaydeden Gürdoğan Türkiye ile Rusya Federasyonu arasında gerçekleşen 4 Ağustos 2009 tarihinde Ankara'da gerçekleştirilen 9. Dönem Karma Ekonomik Komisyonu-KEK Toplantısı'nda da şifahen Sochi Limanı'nın yanı sıra Novorossisk Limanı'nın da alt yapı çalışmaları nedeniyle 2009 yılı sonuna kadar kapatılacağı gündeme getirilmiştir. Deniz Ticaret Odası'na benzer şekilde hükümleri içeren Rusya Federasyonu ilgili Rus mercilerden ulaşan yazı da bu durumu teyit eder nitelikte olup, Novorossisk limanın da Sochi Limanı gibi yakın bir gelecekte sadece turizm amaçlı taşımalara açık tutulacağı ve belli bir tarihten sonra bu limanın da ihraç nakliyesine kapatılacağı yönünde beyanat ulaşmıştır. Bu söylemlerin gerçekleşmesi ve her iki limanın da aynı veya yakın zaman aralıkları itibariyle kapatılması durumunda maalesef ülkemizden yoğun olarak işlenmiş gıda, bitkisel ürünler ve yaş meyve sebze olmak üzere bir çok ürünün ihracatının gerçekleştiği ve ülkemizin tarımsal ürün ve gıda sektörleri ihracatı açısından en önemli partnerlerinden biri olan Rusya Federasyonu'na yönelik ihracatımız durma noktasına gelecektir. Var olan pazarımız ise kaçınılmaz olarak rakip ülkelerin eline geçecektir. Ayrıca Novorossisk limanı Rusya'dan ülkemizin tedarik ettiği doğal gaz ve Tuapse Limanı ise kömür sevkiyatının yapıldığı en önemli limanlardır. Bu limanların kapatılması ayrıca ithalatımızı da olumsuz olarak etkileyecektir şeklinde konuştu.
KAVKAZ VE TUAPSE LUMANLARI İHTİYAÇLARIMIZA CEVAP VEREMEZ
Gürdoğan, kapatılması gündemde olan limanlara alternatif olarak Taman (Kavkaz) Limanı ve Tuapse Limanı'nın kendilerine alternatif olarak gösterileceğini ifade ederek şunları söyledi:
Ancak bu limanlardan Kavkaz Limanı'nın bulunduğu coğrafya itibariyle yılın belirli aylarında denizin donması nedeniyle gemilerin tam olarak limana girişine olanak vermemesi, gemilerin açıkta beklemesine neden olması ve bu nedenle demuraj ücreti ve ürünlerin alıcısına zamanında teslim edilmememsi gibi olumsuzlukları da beraberinde getirecek olması nedeniyle elverişli olarak değerlendirilmemektedir. Ayrıca, alternatif olarak gösterilen Tuapse limanı ise daha çok kömür nakliyesi amaçlı kullanıldığı için tarımsal ürün ve yaş meyve sebze taşımalarını olumsuz olarak etkileyecek ve ihtiyaçlara tam anlamıyla cevap verebilecek nitelikte değerlendirilmemektedir. Bu nedenle, gelecekte 10 Milyar Dolarları hedefleyen ihracatımızın geleceği için Sochi'ye alternatif bir liman tahsis edilmesi gündeme ihtiyaç olarak gelmiştir. Ayrıca ülkemizin 2023 yılı ihracat hedefi olan 500 milyar dolar ihracat rakamına erişmekte Rusya limanlarına tam kapasite ihraç eşyası taşımanın önündeki engellerin şimdiden kaldırılması çok büyük önem arz etmektedir.
Bu çerçevede bölgemiz aracılığıyla Rusya Federasyonu'na gerçekleşen ihracatın sekteye uğramaması ve arzu edilen potansiyele ulaşması için ihraç taşımalarını en uygun şekilde gerçekleştirmeye olanak sağlayacak Novorosisk ve Sochi Limanları arasında olması faydalı olacağı düşünülen bir coğrafi alanda bir limanın tespit ve tesis edilmesi ve lojistik bir üs olabilecek art alanının da ülkemiz ihracatçılarının kullanımına kazandırılması için gereken çalışmalara ağırlık verilmesi çok büyük önem ve aciliyet arz etmektedir. Bu konuda hükümet, sivil toplum kuruluşları ve özel sektör iş birliği içinde oluşturulacak bir konsensüs içinde gereken çalışmalar bir an önce başlatılmalıdır. Ve Türk lojistik üssünün müteşebbisler ve Sivil Toplum Örgütleri tarafından organize edilerek hükümetin de desteğiyle bir an önce hayata geçirilmesi sağlanmalıdır.
Etkili bir lobi oluşturulması suretiyle liman sorunun çözüme kavuşturulması gerekmektedir diyen Gürdoğan, açıklamasını şöyle sürdürdü:
Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği), Türkiye İhracatçılar Meclisi ve ilgili STÖ'lerin birlikte oluşturacağı çok taraflı bir konsorsiyum ile Sochi-Novorosisk kıyı şeridi arasında Türk ihracatçısına ihracat işlemlerini güvenli ve ekonomik şekilde modern alt yapı olanaklarını da kullanarak gerçekleştirmeleri sağlanmalıdır. Bu konuda yap-işlet-devret modeli ile yapılması gündeme gelen Rusya Federasyonu'nun Sochi limanına alternatif olabilecek en elverişli limanlarının ihracatçılarımıza lojistik bir üs olarak kazandırılması amacıyla satın alınmasıdır. Bunun için de oluşturulacak konsorsiyum şahsiyetinde ve hükümet aracılığıyla Resmi düzeyde Rus yetkililerle temasa geçerek ihtiyacın Liman ihtiyacının en kısa zamanda karşılanmasıdır. Bahse konu Türk lojistik üssünün gelecekte Türk ihracatçısına kazandırılmasının başarılı bir şekilde sağlanması akabinde Kuban Bölgesi ve Rusya Federasyonu'nun iç bölgelerinde bu yönde lojistik olanaklarının etkin tanıtımın yapılması ve söz konusu oluşacak potansiyelin Trabzon ve bölge illerine çekilmesi büyük fırsatları da beraberinde getirecektir. Aksi takdirde edinilen büyük fırsatlar rakip ülkelerin eline teslim edilmiş olacaktır.