Sosyal yardım alan kişileri istihdam eden işverenlere Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığınca sigorta prim teşviki verilmesine yönelik uygulama, 1 Ocak tarihi itibarıyla resmen başlayacak.
Bakanlık tarafından hazırlanan "Sosyal Yardım Yararlanıcılarının İstihdamına İlişkin Yönetmelik", 22 Haziran'da Resmi Gazete'de yayımlandı. Yönetmelikte uygulamanın 1 Ocak 2018 tarihi itibarıyla başlayacağı düzenlenmişti.
Sosyal yardımlardan yararlanan vatandaşların iş hayatına kazandırılarak istihdam edilmelerini amaçlayan yönetmeliğin yürürlüğe girmesiyle Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıflarınca düzenli sosyal yardım sağlanan, gelir testi sonucu gelirinin aylık brüt asgari ücretin üçte birinden az olduğu belirlenen, İŞKUR'a kayıtlı 18-55 yaş arasındaki işsizlerin özel işverenlerce istihdam edilmesi halinde, bu vatandaşların işveren sigorta primi 1 yıl süreyle Bakanlıkça karşılanacak.
Bakanlıkça yapılan incelemelere göre, yönetmelikte belirlenen şartları taşıyan, çalışabilir durumda 157 bin yoksul bulunuyor. İşverenler için başlatılacak sigorta prim desteğinin ilk hedef kitlesini bu kişiler oluşturacak.
Teşvik miktarı
Bakanlık, Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'ndaki prim ve devlet katkısı oranları dikkate alınarak belirlenen prime esas kazanç alt sınırı üzerinden hesaplanan sigorta primlerinin, işveren hisselerine ait tutarını karşılayacak. Bu kapsamda teşvik miktarının bir kişi için aylık 364 lira düzeyinde olması planlanıyor.
Ayrıca sigortalının destek kapsamında çalışmaya başladığı iş yerinden bir yıllık destek süresi dolmadan ayrılarak başka bir yerde işe başlaması durumunda da iş yeri, kalan teşvik süresi kadar olan destekten yararlanabilecek.
Üç kez iş kabul etmeyenin sosyal yardımı kesilecek
Yönetmeliğe göre, mesleki eğitimlerini, aktif iş gücü programlarını ya da İŞKUR tarafından teklif edilen işi haklı bir sebep olmaksızın üçüncü kez kabul etmeyenlerin nakdi düzenli sosyal yardımları, durumun İŞKUR sistemi üzerinden bütünleşik sisteme bildirilmesini takip eden aybaşından itibaren bir yıl süreyle kesilecek.
Bu konuda yapılan iş ve işlemlere yönelik itirazlar, vakıf mütevelli heyetlerince değerlendirilecek.
İşverenlerin destekten yararlanabilmesi için iş yerinin özel sektörde olması, sigortalının iş yerindeki kayıtlı sigortalı sayısının ortalamasına ilave olarak çalıştırılması, aylık prim ve hizmet belgelerinin yasal süresi içinde Sosyal Güvenlik Kurumuna verilmesi, tahakkuk eden sigorta primlerinin yasal süresi içinde ödenmesi, yasal ödeme süresi geçmiş sigorta primi, işsizlik sigortası primi, idari para cezası ile bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borçlarının bulunmaması ve hakkında çalıştırdığı kişileri sigortalı olarak bildirmediği yönünde tespit olmaması şartı aranıyor.
"Yerinde bir uygulama olarak görüyoruz"
Sosyal Hizmet Uzmanları Derneği (SHUDER) Genel Başkanı Rahmiye Bozkurt, konuyla ilgili AA muhabirine yaptığı değerlendirmede, "SHUDER olarak sosyal yardımlarla istihdam ilişkisinin kurulmasını yerinde bir uygulama olarak görüyoruz." dedi.
Sosyal yardım sisteminde bireylerin kendilerine yeterli olarak yaşantılarını idame ettirebilmelerinin sağlanmasının önemine dikkati çeken Bozkurt, şunları söyledi:
"Son yıllarda yapılan sosyal yardım oranlarındaki artışlar, bir taraftan insanların yoksulluk içinde yaşama terk edilmediklerinin göstergesiyken, diğer taraftan yoksullukla karşı karşıya olan birey ve ailelerin de artışına işaret etmektedir. Elbette ki sosyal yardımların miktarının artması, kapsamının genişlemesi önemlidir. Ancak çok daha önemlisi sosyal yardımlara ihtiyaç duyanların azalması, ihtiyaç duyanların profesyonel çalışanlar tarafından bilimsel dayanaklara göre tespit edilmesi ve hak temelli bir yaklaşımla doğru yardımların zamanında, adaletli bir şekilde ve insan onuruna yakışır yöntemlerle yapılmasıdır."
"Bireyin şartlarına en uygun iş kendisine önerilmeli"
Bozkurt, sosyal yardımların "maddi durum tespiti" odaklı verilmesinin vatandaşların gerçek ihtiyaçlarının saptanmasında eksiklik ve mağduriyetleri beraberinde getirdiğini ve kaynakların israfı gibi olumsuz sonuçları doğurduğunu aktardı.
Yönetmelikle 3 iş önerisini kabul etmeyen kişinin bir yıl süreyle sosyal yardımının kesileceğine işaret eden Bozkurt, şunları kaydetti:
"Bu uygulamanın ön koşulu, bireyin şartlarına en uygun işin kendisine önerilmesi olmalıdır. Bu noktada sosyal hizmet uzmanları tarafından yapılacak detaylı sosyal inceleme çok önemlidir. Aksi durumda yanlış ve eksik tespit ve yönlendirmeler sonucu önerilen işleri reddeden veya reddetmek zorunda kalan birey ve ailesi, sosyal yardım alamadığı için yoksulluğu katlanarak devam edecektir."