Piyasalardaki oynaklık arttıkça dövizin ateşi yükseliyor. Son günlerde inanılmaz şekilde dalgalı bir seyir izleyen dolar/TL kurunun hangi seviyelerde dengeleneceği sorgulanıyor. Bazı ekonomistler bu hareketi yurtdışı gelişmelere bağlarken bazıları da bunun nedeni olarak yurtiçi dinamikleri gösteriyor. Ortada adrenalin yüksek bir piyasa olduğu kesin. Bir tarafta hisse senetleri piyasası yükseliş için ter dökerken diğer yandan TL, dolara karşı mücadele veriyor. Tabii faiz de artan riskle tekrar yüzde 9'un üzerine çıkmış durumda. Bono satışlarının arttığı görülüyor. Dolar da 1.62 kritik seviyesinin hemen üzerinde. Uzmanlar, bono satışlarının sürmesi halinde doların dizginlenemeyeceğini ve kısa vadede bu kritik seviyenin üzerine çıkarak 1.65'e doğru bir yükseliş yaşanabileceğini ifade ediyor...
YUNANİSTAN ŞİMDİLİK EURO'YU KURTARDI
Özellikle Euro Bölgesi'ndeki sorunlar Euro/dolar paritesi üzerinden aşırı bir dalgalanma yaratıyor. Daha bir gün önce kabine (oylamasına kadar) Yunanistan'ın kritik eşiği aşamayacağı ve mali yardım alamayacağı konuşulurken bugün durum daha farklı. İşte bu gelişmelere bağlı olarak geçen hafta 1.40 seviyelerine kadar gevşeyen Euro/dolar paritesi, Yunanistan'daki yeni hükümetin güvenoyu almasıyla 1.44'ün üzerine çıktı. Fakat daha sonra tekrar 1.43 seviyelerine geriledi. Euro'daki bu değerlenme yurt içinde Euro/TL'nin 2.32'nin üzerine çıkmasında etkili oldu. Euro/dolar paritesi bu ayın başında, dolardaki değer kaybına bağlı olarak 1.47'ye kadar yükselmişti.
FED'DE SÜRPRİZ YOK!
Diğer yandan, FED'in yaptığı açıklamalar ekonomiye yönelik endişelerin sürdüğüne işaret ediyor. FED, tahvil alım programının planlandığı gibi bu ay sona ereceğini kaydetti. Verilen mesaja bakıldığında üçüncü bir parasal genişleme için hazır olmayan FED'in, sıkılaştırma adına bir adım da atması beklenmiyor. Analistlere göre yeni varlık alım programları ve kolay para politikası söz konusu olabilir. Aralık 2008'de başlayan programla FED, piyasaya toplam 2.3 trilyon dolar enjekte etti.
İki ay öncesine göre daha iyimser olan FED, ekonominin zayıf görünümünün sürdüğünü fakat görece iyileşmenin bu yılın sonuna doğru oluşacağını aktardı. Faiz oranlarını da değiştirmeyen FED, faizlerin uzun bir süre (en az 2-3 ay) daha düşük kalacağı mesajını verdi. Merkez bankası ayrıca, ABD'nin büyüme tahminini de yüzde 2.8'e çekti. Bu gelişmelerin ardından uluslararası piyasada Euro/dolar paritesi bir miktar gerilese de sert bir hareket yaşanmadı (1.44'ten 1.435'e geriledi). Sonuç olarak üçüncü bir niceliksel iyileştirmenin şu aşamada gündemde olmamasından dolayı dolarda bir miktar değerlenme yaşanabilecekken, faizlerin uzun bir süre daha düşük kalacağı mesajı da bu değerlenmeyi sınırlayabilecek. Uzmanlar, Euro/dolar paritesinde 1.45 seviyesinin önemli bir direnç noktası olarak izlenmesi gerektiğine işaret ediyor.
FED kararından sonra sabah saatlerinde doların 1.62'nin üzerine çıktığı görünüyor. Fakat uzmalar bu seviyelerin üzerinde uzun süre kalınmasını beklemiyor.
ANİ DALGALANMALAR YANILTICI OLABİLİR!
Bu konjonktürde, dolar yurt içinde 1.60'ın üzerinde tutunmaya devam ediyor. Benjamin, bu yıl içinde bir kaç sefer (Mart-Haziran) bu seviyeleri kırmayı denese de başarılı olamamıştı. Şimdi de genel beklenti aynı yönde fakat şüpheler biraz daha artmış durumda. Kısa vadede bu kaygılara bağlı olarak dalganın boyu yükselse de yıl sonuna doğru, alınan önlemlerin kendisini göstermesiyle birlikte, yurtiçi döviz piyasasında bir düşüş beklentisi hakim. Yani riskten kaşışla birlikte doların 1.63-65 TL'yi test etmesi tahmin edilebilirken, yıl sonuna doğru 1.60'nın altına sarkacağı öngörülüyor. Bu öngörüyle bakan uzmanlara göre, döviz yatırımı için riskli bir dönem. Kısa vadede yükseliş olabileceği gibi, ani düşüşlere de hazırlıklı olunmalı. Ki daha geçen hafta 1.56'ya çekilen dolar/TL, tekrar ani bir yükselişle (yüzde 4.2) 1.63 sınırına dayanmıştı. Bu hareket de İMKB'nin 60 bin puanın altına geldiği gün yaşanmıştı. Bu durumda hisse senetleri piyasasındaki ters korelasyon dikkatle izlenmeli.
MERKEZ'İN TAHMİNİ!
Öte yandan Merkez Bankası'nın ikinci beklenti anketine göre bu ay sonu dolar kuru beklentisi 1,5800 liradan 1,600 liraya yükseldi. Yıl sonu dolar kuru beklentisi 1.5900 lira, gelecek 12 ay sonundaki dolar kuru beklentisi de 1,6000 lira oldu, ilk ankete göre beklentide bir değişim gözlenmedi.
İKİ KEZ 1.62'DEN DÖNDÜ
Dolar, bu yıl içinde en düşük 1.50 TL seviyesini test etti. Nisan ayında, bu seviyelerden tekrar dönen dolar, haziran ayı ortasında 1.626 TL'ye kadar çıkarak yılın en yüksek seviyesini görmüş oldu. Geçmiş iki yıla baktığımızda doların en yüksek 1.81'i test ettiği görülüyor. Mart 2009'da ulaşılan bu seviyeden sonra başlayan satışlarla dolar, Kasım 2010'da 1.38'e kadar gerilemişti. Bu, doların son iki yıl içinde gördüğü en düşük seviye oldu.
EURO'DA 2.33 ÖNEMLİ
Euro/TL ise 2.33 denemesinden sonra gevşeme eğilimi gösteriyor. Haziran ayı başındaki bu denemeden sonra gerileyen Euro, 2.25'te destek bulmuştu. Euro, bugün aynı denemeyi yapıyor. Euro/dolar paritesine bağlı olarak yaşanan bu hareket, uzmanlara göre, paritedeki kırılmayla birlikte tekrar gevşeyebilir.
Serbest piyasada 2.3250 liraya yükselen Euro, yılbaşından bu yana yüzde 12.21 oranında artış gösterdi.
Peki şu andaki konjonktüre göre ekonomistler ve yöneticiler doların seyri için ne diyor? Yatırımcı bu ortamda nasıl hareket etmeli? Sizin için sorduk. İşte yanıtları...
"YIL SONU İÇİN TAHMİNİM 1.60 TL'NİN ALTI"
Finansbank Ekonomisti Cevdet Çağdaş Ünal:
Dövizde bu dönemde görülen volatil (dalgalı) hareketin önümüzdeki iki ay boyunca devam etmesini bekliyorum. Cari açık ve Avrupa'nın borç sorunu riski devam ettikçe bu oynaklık yıl sonuna kadar devam eder. Yani kurda çok hareketli bir dönemden geçiyoruz. FED'den ve Merkez Bankası'ndan sürpriz bir karar beklemiyoruz. Dövizin yurtiçindeki hareketi, Türkiye'deki risklerden ziyade daha çok yurt dışı kaynaklı. Fakat mevcut konjonktüre ve sonrasına baktığımızda yıl sonuna doğru Dolar/TL kurunun 1.60'ın altına sarkmasını bekleyebiliriz.
"KISA VADEDE DOLAR/TL'DE EN ÜST SEVİYE: 1.62"
Ata Yatırım Baş Ekonomisti Nurhan Toğuç:
Kısa vadede ABD Doları, Avrupa'daki riskler nedeniyle yükselme trendinde gibi görünüyor. Ama bu kalıcı olmaz. Dalgalı bir kur beklentimiz var. ABD borçlanamıyor. Borçlanamadığı için kendi rezervlerindeki altını satarak doların değerlendirmesini sağlamaya çalışıyor. Ekonomik bir büyüme olmadığı için bu da işe yaramaz gibi görünüyor. Euro'nun durumu daha da kötü. Dolayısıyla Avrupa Merkez Bankası para basmak zorunda kalabilir. Bu Euro'nun değerini düşürebilir. Fakat, yeni faiz artırımları gelirse bu da Euro'nun değer kazanmasını sağlar. Ben, Euro/dolar paritesinin 1.50'ye doğru hareket edeceğini fakat sonra tekrar gevşeyeceğini öngörüyorum.
Yurt içinde ise kısa vade dolar /TL'de 1.62 en üst seviye. Yılın geri kalan kısmında Euro tarafından riskler artarsa dolar/TL 1.67'yi görebilir. Ama bu seviyelerde kalıcı olmaz. Bizim yılsonu kur beklentimiz 1.57 TL seviyesinde bulunuyor.
Diğer taraftan dövizdeki seviyeye göre TC Merkez Bankası kısa vadede döviz alım ihalelerinde 'miktarı' artırıp azaltabilir. Bu da dolar/TL için 1.57-160 seviyesi olması gerekir. Yani bana göre, Merkez Bankası dolar/TL kurunun bu seviyelerde kalmasını ister.
"YENİ CARİ AÇIK RAKAMLARI DALGALANMA YARATABİLİR FAKAT..."
Anadolu Yatırım Yöneticisi Mehtap Keskin:
Cari açık ve yurtdışından kaynaklanan bir rahatsızlık var. Buna yönelik kaygılar kur üzerinde kendini yeni yeni hissettiriyor. Fakat bir devalüasyon beklentimiz yok. Bir sonraki ay açıklanacak cari açık kurda dalgalanma yaratsa da biz yıl sonunda doların 1.55-60 TL bandında olmasını bekliyoruz. Kur 1.62 kırılırsa 1.65'e gider. Bono da satış arttıkça dolar/TL kuru bu seviyelerde tutunamayabilir.
"1.62 SEVİYESİ ÇOK KRİTİK. AŞILIRSA..."
Global Menkul Değerler Hazineden Sorumlu Direktör Yardımcısı Abdullah Kunt:
Dolar/TL için 1.62 seviyesi çok kritik. Bu seviyeler geçilirse o zaman 1.63, ve 1.65 TL’yi rahatlıkla görürüz. Ama böyle bir beklentim yok. Dolar/TL'nin 1.50-60 bandında hareket etmesini bekliyorum. Euro/dolar paritesinin 1.40'ın altına sarkmasını ve Euro'nun da yurt içinde daha aşağı bir seviyede olacağını öngörüyorum.
Hızla yükselen cari açığa ve enflasyona karşın, Merkez Bankası'nın halen bir faiz artırımına gitmeyeceği beklentisi, yabancı yatırımcıyı tedirgin ediyor. Bu nedenle yabancı yatırımcıların yurtiçi piyasadan çıktıklarını görüyoruz. Merkez Bankası bundan önceki açıklamalarında zayıf TL istemediğini belirtmişti. Bu nedenle yarın yapılacak Merkez Bankası PPK toplantısında, günlük döviz ihalelerinde yapılacak bir değişiklik ile TL'deki zayıflık kontrol altına alınmak istenebilinir. Bugün 1.6080 pivot seviyesi olarak takip edilecek. Kur bu seviyenin üstünde kaldığı sürece 1.62-1.6280 seviyeleri gün içi direnç; altında kaldığı sürece 1.60-1.5870 seviyeleri gün içi destek seviyeleri olarak takip edilecek.