Trafikte seyreden motorlu taşıtlardan kaynaklanan egzoz gazlarının neden olduğu hava kirliliğinin etkilerinden canlıları ve çevreyi korumak, egzoz gazı kirleticilerinin azaltılmasını sağlamak, ölçümler yaparak kontrol etmek ve uygulamaya ilişkin usul ve esasları içeren “Egzoz Gazı Emisyonu Kontrolü Yönetmeliği” 11.03.2017 tarih ve 30004 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girdi.
Bu kapsamda, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı ve Savunma Sanayii Başkanlığınca (ASELSAN) imzalanan protokol kapsamında, egzoz muayenesi yaptırılmayan araçları trafikte otomatik belirleyecek Egzoz Elektronik Denetleme Sistemi (EGEDES) 81 ilde halihazırda test aşamasında olup, Bakanlığın belirleyeceği tarihte aktif olarak uygulanmaya başlanacak.
Sistemle, yol kenarında ve seyir halindeyken cihazla yoldan geçen araçların plakaları okunacak, internet üzerinden Bakanlığın egzoz sistemine bağlanarak ölçüm yaptırıp yaptırmadığı anında sorgulanacak ve birkaç saniyede araç görüntüsüyle beraber rapor oluşturulacak ve egzoz emisyon ölçümü yaptırmayan araçlara idari yaptırım uygulanacak.
Çevre Kanununun İdarî nitelikteki cezalar başlıklı 20. Maddesinin 1. fıkrasında Ek 4 üncü maddesi uyarınca, (Motorlu taşıt sahipleri, egzoz emisyonlarının yönetmelikle belirlenen standartlara uygunluğunu belgelemek üzere egzoz emisyon ölçümü yaptırmak zorundadırlar. Trafikte seyreden taşıtların egzoz emisyon ölçümleri ve standartları ile ilgili usûl ve esaslar Bakanlıkça çıkarılacak yönetmelikle belirlenir. Motorlu taşıt üreticileri de üretim aşamasında yönetmelikle belirlenen emisyon standartlarını sağlamakla yükümlüdür.) egzoz gazı emisyon ölçümü yaptırmayan motorlu taşıt sahiplerine 2022 yılı itibariyle 2 Bin 815 TL idari para cezası uygulanacak.
Bu bağlamda, test aşamasında olan sistemin aktif hale gelmesinden sonra Trabzon Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğünce Egzoz Elektronik Denetleme Sistemi (EGEDES) denetimlerine başlanacak. Vatandaşların mağdur olmamaları için egzoz emisyon ölçümlerini Bakanlıktan yetki almış servislerde yaptırmaları büyük önem taşıyor.