Koronavirüsle savaşan Çin'in yoğun talebi nedeniyle baş gösteren maske sıkıntısının ardından, koruyucu tulum, lateks eldiven ve ateş ölçerde de benzer bir durumun söz konusu olduğu öğrenildi.
Tüm dünyanın korkulu rüyası haline gelen Çin'deki koronavirüs salgını, Türkiye'deki medikal sektörde hareketlilik yarattı. Salgından önce Çin'den ithalat yapan firmalar, şimdi tek kullanımlık ilkyardım malzemesi sıkıntısı çeken Çin'e ihracat yapıyor. Ancak bu durumun bir süre sonra iç pazarda sıkıntı yaratmasından endişe ediliyor.
İstanbul Ticaret Odası (İTO) Başkan Yardımcısı ve Tüm Medikal Dernekler Federasyonu (TÜMDEF) Yönetim Kurulu Üyesi Veysel Cengiz Balçık, kısa vadede avantaj gibi görünse de uzun vadede ülkemiz açısından riskli bulduğunu söyleyerek "Şu anda piyasada maske ve koruma önlüğü bulmakta sıkıntı yaşanıyor. Malezya, Çin'in siparişlerini karşılayabilmek için Haziran ayına kadar Türkiye'nin eldiven siparişlerini gönderemeyeceklerini bildirdi. Bu durum birkaç ay daha devam ederse sadece maske, önlük değil, iç pazarda pek çok tek kullanımlık ilkyardım malzemesinde sıkıntı yaşayabiliriz" dedi.
40 KURUŞA SATTIĞI MASKEYİ 25 TL'YE GERİ ALMAK ZORUNDA KALDI
Çin'in, kendi vahşi rekabet politikasının kurbanı olduğunu da anlatan Balçık, "Ürünleri maliyetinin bile altında satıp pek çok firmanın kapanmasına neden oldu. Şimdi kendi de üretemediği için 40 kuruşa sattığı maskeyi 25 TL'den geri almak zorunda kalıyor. O nedenle tıbbi malzeme ve cihazda yerli üretimin artması lazım. Aksi taktirde herhangi bir doğal afet veya salgın hastalık durumunda Çin'in başına gelen bizim de başımıza gelebilir" diye konuştu. Sorunun maske ile başlayıp bu günlerde koruma tulumları ve hatta lateks eldivenlere kadar genişlediğine işaret eden Balçık, "İthalatımızın çoğunu Çin'den yapıyorduk. Şu an orada da birçok fabrika kapalı, üretim yok. Talebin çoğuna Türkiye yanıt veriyor. Ama uzun vadede bu, bizim için de risk. İki tane stratejik sektör var. Savunmadan bile önemli bence...Biri gıda, diğeri tıbbi malzeme / cihaz ve ilaç. Bu alanda risk seviyesi en düşük olan maskenin bile bu kadar önem kazanması, bizi biraz düşündürdü. Yarın bir gün bizim de buna ihtiyacımız olabilir ama üretim kapasitemiz yetmediği için sıkıntı yaşayabiliriz. Hem bizde hem dünyada bu malzemeleri üreten firmaların çoğu Çin'le rekabet edemeyip kapandı. Sağlık ilkyardım malzemelerinin özellikle ülkemizde yerli olarak üretilmesi gerekiyor. Devletimizin de bu konuda destek vermesi şart. Zarar etse de devlet tarafından sübvanse edilerek üretimin devam etmesi gerekiyor. Aksi taktirde herhangi bir salgın ya da doğal afet durumunda Çin'in şu anda yaşadığı krizi biz yaşarız" diye konuştu.
MASKE VE ELDİVEN FİYATLARI FIRLADI
Sektör olarak en büyük problemlerinden birinin de uzun vadeli geri ödemeler olduğunu anlatan Balçık, "Sektörün içerisindeki üreticiler ve firmalarımız çok küçük KOBİ'ler. Bunların sermayeleri de küçük. Kamudan 11-12 ay, üniversite hastanelerinden 2 yılı bulan ödemelere dayanma gücümüz yok. Ayata kalamıyoruz maalesef. Şu anda yoğun talep nedeniyle 40 kuruşluk maskelerin 2,5-3 liraya, 5 liralık ventilli maskelerin 25-30, hatta 70 liraya satıldığını görüyoruz. Aynı şekilde tek kullanımlık muayene eldivenlerinin fiyatları da çok yoğun bir şekilde yükseldi. Bir ay önce kutusu 12-13 lira olan eldivenler bugün 17-18 liradan satılır oldu. Koruyucu önlükte de benzer bir durum söz konusu. 2-2,5 katı fiyatlardan satıldığını duyuyoruz. Yerli üretimi artırdığımızda yoğun talebin yol açtığı bu fiyat artışının da önüne geçilebilir" diye konuştu.
DOLANDIRICI FİRMALARA DİKKAT!
Veysel Cengiz Balçık son zamanlarda bazı dolandırıcı firmaların da sektörde boy göstermeye başladığının altını çizdi ve şu uyarılarda bulundu:
"Hem derneklerimiz, hem federasyonumuz hem de meslek odalarımıza yapılan şikayetler var. 'Elimizde 10 milyon, 20 milyon adet maske var. Alıcı varsa ödemesi peşin olsun, şu kadar kapora gönderin hemen yollayalım' gibi ilanlar dolaşıyor internette. Bunların bazılarının dolandırıcı olduklarını duyuyoruz. Hatta ürün almak isteyen bazı Çin firmaları bu şekilde dolandırılmış. Kaparo alınmış ama ürünler gönderilmemiş. Bir maske yüzünden bütün ülkemizin ticaret imajının bozulmasına engel olunması gerekiyor. Özellikle yüklü ihracat yapacak olan firmalarımız, kesinlikle birinci el ithalatçı firmalar veya üretici firmalarla direkt temasa geçerek ürünlerini alsınlar. Çünkü Sağlık Bakanlığımıza bağlı Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu (TİTCK) tarafından denetlenen firmalarımız bunu yapamaz. Sistem dışında olup sektöre girmeye çalışan, sektörün içindeymiş numarası yapan bazı firmalarla biz meslek odaları da bakanlıklarımız da mücadele ediyor. Ama ihracatçılarımızın da çok dikkatli olması gerekiyor"
ÇİN'DEN ALDIĞIMIZI ŞU AN ÇİN'E GERİ SATIYORUZ
Yaklaşık 25 yıldır medikal malzeme sektöründe iş yapan Osman Kaynak, son günlerde koruyucu tulumlara yoğun talep olduğunu söyleyerek "Maske ve koruyucu tulumdan sonra eldiven ve ateş ölçer de Çin tarafından yoğun talep edilen ürünler haline geldi. Şimdiye kadar tam tersine hepsini Çin'den alıyorduk. Şimdi onlar bizden alıyor. Fiyatlarda da artış oldu bu nedenle. Tek kullanımlık ürünler gidiyor daha çok. Çin bu işe hazırlıksız yakalandı. Tatil dönemlerine denk geldi salgın. Biz Çin'de bir tekerlekli sandalye fabrikası ile çalışıyoruz. Bizden yoğun maske talep ettiler çünkü hükumetleri işçilerin maskeyle çalışmasını mecbur hale getirdi. Yoksa fabrikayı açamıyorlar" dedi.
Mustafa Kaya ise koronavirüs salgını nedeniyle Çin'in ihtiyacı olan bazı medikal ürünleri ucuz olması nedeniyle Türkiye'den talep ettiğine değinerek "Örneğin bu sıra yoğun bir ateş ölçer talepleri var. Zamanında Çin'den aldığımız ateş ölçerleri şu an Çin'e geri satıyoruz. Ama bir süre sonra bunun bize geri dönüşü nasıl olur, tedirginim açıkçası. Çünkü bizim üretebildiğimiz cihazlar değil. İç piyasada temininde bir sıkıntı yok şu an ama yarın bu ürünlerin tamamı çıktığında biz temin etmekte sıkıntı yaşarız. Şu anda genel olarak maske, ateş ölçer ve tulum talebi çok" diye konuştu.