Arpacık, göz kapağı çevresinde ortaya çıkan, çıban ya da sivilce gibi görünen, iltihaplı ve ağrılı bir şişliktir. Genellikle gözün dış kısmında, göz kapağının üstünde ortaya çıksa da nadiren göz kapağının içinde de görülebilir. Arpacıklar, göz kapağındaki yağ bezlerinin ya da kirpik kökünün enfeksiyonu sonucu gelişir. Enfeksiyona genellikle stafilokok bakterileri neden olur. Bu enfeksiyon; temiz olmayan ellerin göz bölgesine götürülmesi, kontakt lens ya da kozmetik ürünlerin kullanımında hijyene dikkat edilmemesi sonucu gelişebilir. Sık görülen bir göz enfeksiyonudur ve her yaşta görülebilir. Arpacık, kişinin hayatı boyunca birkaç defa tekrarlayabilir.
Arpacık Belirtileri Nelerdir?
Arpacık çok karakteristik belirtileri olan bir enfeksiyondur. Göz kapağı üzerinde kırmızı, sivilceye benzer, ağrılı bir şişlik ile kendini gösterir. Göz çevresinde ve göz kapağında ağrı, şişkinlik ve gözde sulanmaya neden olur. Çıkan yumrunun merkezinde iltihaba benzer beyaz bir nokta bulunabilir. Tüm göz kapağının şişmesine de neden olabilir. Arpacık çoğunlukla tek gözü etkiler. Ancak tek gözde aynı zamanda birden fazla arpacık çıkması da mümkündür.
Arpacık Nasıl Tedavi Edilir?
Arpacık sık karşılaşılan bir enfeksiyondur ve çoğu zaman kendiliğinden kaybolur. Arpacığın çıkacağı hissedildiğinde ya da bölgedeki şişkinliğin farkına varıldığında ılık ve nemli bir bez ile bölgeye kompres yapmak iyileşme sürecini hızlandırıp bölgedeki hassasiyeti ve ağrıyı azaltabilir. Bu kompresin, arpacık varlığını sürdürdüğü müddetçe, günde birkaç kez 5-10 dakika uygulanması yeterlidir. Ağrıyı dindirmek için ağrı kesiciler de kullanılabilir. Ancak arpacıkta 48 saat içinde bir iyileşme görülmezse, kızarıklık ve şişkinlik göz kapağının tamamına ve yanak bölgesine doğru yayılırsa ya da görmede bozukluk gelişirse bir doktora görünmekte fayda vardır. Bu gibi durumlarda antibiyotik tedavisi yapılabilir ya da arpacığın içindeki iltihabın boşaltılması için cerrahi müdahalede bulunulabilir.
Arpacık Risk Faktörleri Nelerdir?
Enfeksiyon ortadan kalkana kadar makyaj malzemesi kullanılmamalı; başkaları ile makyaj uygulama aparatı, havlu vb. kişisel ürünler paylaşılmamalıdır. Özellikle kontakt lens kullanımında el hijyenine özen gösterilmeli ve lenslerin süresi dolduğunda kullanımı bırakılmalıdır. Bu noktalara dikkat etmemek, gözlerde arpacık dışında diğer göz enfeksiyonlarının oluşmasına da sebep olabilir. Elin sürekli göz bölgesine götürülmesi ve temiz olmayan ellerle gözlerin ovuşturulması, gece uyurken makyajın çıkarılmaması, zamanı geçmiş kozmetik ürünlerin göz bölgesinde kullanılmaya devam edilmesi de arpacık ve diğer enfeksiyonların riskini artırır. Buna ek olarak, göz içinde ya da göz kapağındaki diğer enfeksiyonların varlığı ve uzun süre tedavi edilmeden bırakılması da gözü diğer enfeksiyonlara açık hale getirir. Göz kapağında kronik enflamasyon ya da blefaritin varlığı da arpacık riskini artıran faktörlerdendir. Yüzde bölgesel kızarıklıklar olarak ortaya çıkan bir cilt hastalığı olan rozasea (gül hastalığı) da arpacık oluşumunu tetikleyebilir.
Arpacık Çıkmasını Engellemek İçin Ne Yapılmalıdır?
Arpacıktan korunmak için ellerin düzenli olarak su ve sabunla yıkanması ya da su ve sabunun var olmadığı durumlarda alkol bazlı bir dezenfektan kullanılması gerekmektedir. Ellerin yüze ve göze götürülmesinden kaçınılmalıdır. Kozmetik ürünlerin ve kontakt lenslerin hijyenine dikkat edilmelidir. Kozmetik ürünleri ve uygulama aparatları kişiye özel olmalıdır ve diğer kimselerle paylaşılmamalıdır. Gözde var olan diğer enfeksiyonların tedavi edilmesi sağlanmalıdır. Ek olarak kullanılan havlunun sık değiştirilmesi, gözünde arpacık olan bir kişi ile aynı havlunun kullanılmaması gereklidir.