TÜRK Silahlı Kuvvetleri’nde farklı kanunlardaki dağınık disiplin kurallarını tek düzenlemeye bağlayan yasa tasarısı Meclis’e sunuldu. Disko olarak bilinen “disiplin koğuşu” uygulaması kaldırılırken, ahlaki durum ve disiplinsizlik nedeniyle ordudan atma yetkisi kuvvet komutanlıklarından alınarak Yüksek Disiplin Kurulu’na veriliyor.
Ahlaki zayıflık, aşırı borçlanma ve eşcinsellik doğrudan ordudan atılma nedenleri olarak sayıldı. Milli Savunma Bakanı İsmet Yılmaz’ın açıkladığı bedelli uygulamasını eski şartlarla bir ay uzatan düzenleme de tasarıya eklendi.
Hükümetin Meclis Başkanlığı’na sunduğu Türk Silahlı Kuvvetleri Disiplin Kanunu Tasarısıyla TSK’daki sivil memurlar disiplin cezalarında kapsam dışına çıkarıldı. Disiplin cezası verme konusunda subaylar ve astsubaylar arasındaki ayrım kaldırılarak, sicil verme yetkisi olan astsubaylar da disiplin amiri olarak tanımlandı.
SADECE GEMİDE DİSKO
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kararları doğrultusunda disiplin koğuşlarında “oda hapsi” uygulaması kaldırıldı. Oda hapsi sadece seferberlik ve savaş zamanında veya barışta sadece Türk karasuları dışında bulunan gemilerde işlenen disiplinsizliklerde uygulanabilecek. Bu durumda da 14 günü geçemeyecek.
Firarda yakalananlar, kendisine veya çevresine zarar verebilecek durumda olanlar veya askeri alanda sarhoş olanlar en fazla 24 saat bir odada kontrol altında tutulabilecek.
DİSİPLİN MAHKEMESİNE KİLİT
Tasarı yasalaştığında disiplin mahkemeleri kaldırılacak. Bunların yerine asgari tugay seviyesinde görev yapacak disiplin kurulları ile Silahlı Kuvvetlerden ayırma disiplin cezası vermek üzere Kuvvet Komutanlıkları, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı’nda Yüksek Disiplin Kurulları oluşturulacak. General ve amiraller hakkında ise Genelkurmay Başkanlığı’ndaki Yüksek Disiplin Kurulu karar verecek. Genelkurmay’daki kurul, Genelkurmay Başkanı’nın başkanlığında kuvvet komutanları, Jandarma Genel Komutanı, Genelkurmay İkinci Başkanı, Genelkurmay Personel Başkanı ve Genelkurmay Adli Müşaviri’nden oluşacak.
AİHM’E KADAR GİDEBİLİR
Ordudan çıkarma cezasını bu kurullar verecek. Disiplinsizlik nedeniyle çıkarma dahil, uyarma, kınama, hizmet yerini terk etmeme gibi cezalar için Askeri Yüksek İdare Mahkemesi’ne iptal davası açılabilecek. İç hukuk yolları tüketildiğinde bu dosyalar AİHM’e kadar götürülebilecek.
CEZA PUANI
Ceza puanı uygulamasıyla disiplinsizliği alışkanlık haline getirenler de ordudan atılacak. Son cezadan geriye doğru bir yıl içinde 18 ceza puanını dolduranlar, iki farklı disiplin amirinden toplam 12 kez ceza alanlar, son 5 yılda ceza puanı 35’e ulaşanlar bu kapsama girecek. Silahlı Kuvvetler’den doğrudan atılma gerektiren disiplinsizlik halleri tasarıda şöyle sayıldı:
ATILMA GEREKÇELERİ
Aşırı borçlanmak ve borçlarını ödeyememek: Nafaka, trafik kazası, doğal afet, personelin öngöremeyeceği şekilde ülke genelinde yaşanan olağanüstü ekonomik dalgalanmalar, ani devalüasyonlar, sağlık ve tedavi giderleri ile kefillik ve benzeri zorunluluk halleri hariç olmak üzere, aşırı derecede borçlanmaya düşkün olmak ve bu borçlarını ödememeyi alışkanlık haline getirmektir.
AHLAK TANIMI
Ahlaki zayıflık: Görevine, sosyal ve aile yaşantısına zarar verecek derecede menfaatine, içkiye, kumara düşkün olmak veya Türk Silahlı Kuvvetleri’nin itibarını sarsacak şekilde yüz kızartıcı, utanç verici veya toplumun genel ahlak yapısına aykırı fiillerde bulunmaktır.
Hizmete engel davranışlarda bulunmak: Devletin ve TSK’nın itibarına zarar verecek nitelikte tutum ve davranışlarda veya ağır suç veya disiplinsizlik teşkil eden fiillerde bulunmaktır.
Gizli bilgileri açıklamak: Yetkisi olmadığı halde, devletin güvenliği ile iç ve dış siyasi yararlarına ilişkin elde ettiği gizli bilgileri yetkisiz kişi ve kuruluşlara vermek, ulaştırmak veya açıklamaktır.
İdeolojik veya siyasi amaçlı faaliyetlere karışmak: Siyasi partilere girmek, ideolojik veya siyasi faaliyetlere karışmak, ideolojik veya siyasi amaçlarla disiplini bozucu tavır ve davranışlarda bulunmaktır.
EŞCİNSELLİK MADDESİ
Gayri tabii mukarenette (ilişkide) bulunmak: Bir kimseyle gayri tabii mukarenette bulunmak yahut bu fiili kendisine rızasıyla yaptırmak.
İFFETSİZLİĞİ ANLAŞILMIŞ KİMSE
Uzun süreli firar etmek: Geçerli bir mazereti olmaksızın kesintisiz olarak bir yıldan fazla süre ile izin süresini geçirmek veya firar halinde bulunmaktır. İffetsiz bir kimse ile evlenmek veya böyle bir kimse ile yaşamak: İffetsizliği anlaşılmış olan bir kimse ile bilerek evlenen veya evlilik bağını devam ettirmekte veya böyle bir kimseyi yanında bulundurmakta veya karı koca gibi herhangi bir kimse ile nikahsız olarak devamlı surette yaşamakta ısrar etmektir.
BEDELLİDE ŞARTLAR DEĞİŞMEDİ
Bedelli askerlik uygulamasında başvuru süresini uzatan düzenleme de disiplin tasarısına eklendi, başvuru şartları değiştirilmedi. Buna göre yine, 31 Aralık 1982 ve öncesinde doğanlar bu haktan yararlanacak. Fiilen askerlik hizmetine başlamayıp yasaya göre bedelli şartlarını taşıyanlar, bedelli miktarı olan 30 bin liranın tamamını bir ay içinde ödemeleri halinde askerliğini yapmış sayılacak. İlk taksiti ödeyip ikincisini zamanında yatıramayanlar da ikinci taksiti peşin ödemeleri şartıyla bu haktan yararlanabilecekler.