Enver Paşa vatan haini mi

Osmanlı-Rus Savaşı sonucu Kars, Ardahan, Batum ve Sarıkamış'ın Rusya'ya kaybedilmesi sonucu 1914 yılında Döneminin Başkomutan Vekili olan Enver Paşa, Sarıkamış'ı geri ele geçirmek amacıyla 19 Aralık tarihinde harekat planını kurmaylarına sunmuştu.

Kurmaylar manevranın başarısızlığa uğrayacağını Enver Paşa'ya birçok kez söylemiş olmalarına karşın Enver Paşa hareketin yapılmasına karar vermişti.

Enver Paşa'nın doğa koşullarını planına katmaması Allahuekber Dağları'nda tipi ve boranda onbinlerce Türk askeri tek kurşun atmadan şehit düştü.

Enver Paşa'nın komutanlığını yaptığı bu savaş ateşli bir tartışma konusu olmayı günümüze kadar sürdürdü. Enver Paşa hakkında "vatan haini" söylemleri zaman zaman baskın olarak kamuoyunda seslendirilmeye başlandı.

Bugün Genelkurmay Başkanlığı'nın yaptığı bir açıklama ile bu tartışmalara da son nokta kondu. Genelkurmay'ın internet sitesinde yayınlanan Sarıkamış Harekatı başlığıyla verilen yazıda bugüne kadar 90 bin olarak verilen şehit sayısı 60 bin olarak düzeltilirken Enver Paşa'nın Sarıkamış savaş stratejisi için "başarılı bir plan" tanımlaması yapıldı..

VATAN HAİNİ Mİ, KAHRAMAN MI?

Genelkurmay'n internet sitesinde yayınlanan o açıklamada, 22 Aralık 1914-15 Ocak 1915 tarihleri arasında gerçekleştirilen Sarıkamış Harekatı'nın Türk milletinin vatanı ve kutsal varlıkları uğruna neler yapabileceğinin bir delili olduğu kaydedildi.

Genelkurmay Başkanlığı tarafından, Sarıkamış'ın, Türk harp tarihinin en acı muharebelerine sahne olduğu ve Türk Ordusu'nun, ağır koşullar altında yapılan bir muharebede kahramanca savaştığı belirtilerek, “Sarıkamış Harekâtı, Türk milletinin vatanı ve kutsal varlıkları uğruna neler yapabileceğinin bir delilidir” denildi.

Genelkurmay Başkanlığı'nın internet sitesinde 22 Aralık 1914-15 Ocak 1915 tarihleri arasında gerçekleştirilen Sarıkamış Harekatı'na ilişkin bilgiler ve fotoğraflar "Tarihten Kesitler" başlıklı bölüm altında yayınlandı.

Osmanlı Devleti'nin, Almanya ile yapılan anlaşmanın ardından Birinci Dünya Savaşı'na girmek zorunda kaldığı, ancak Balkan Savaşı'ndan yeni çıkmış olması ve yeterli hazırlıkları yapma imkânı ve zamanı olmadığından dolayı savaşın ilerleyen dönemlerinde büyük olumsuzluklarla karşılaştığı belirtildi.

ENVER PAŞA'YA DESTEK

22 Aralık 1914 - 15 Ocak 1915 tarihleri arasında gerçekleşen Sarıkamış Muharebeleri'nde Türk Ordusu'nun uyguladığı planın, bir kolorduyla düşmanın cepheden tespitini, iki kolorduyla kuzey kanadından kuşatılarak düşman cephesinin 30-35 km kadar gerisindeki Sarıkamış'ın ele geçirilmesiyle düşman kuvvetlerinin imhasını öngördüğü belirtilerek, şu ifadelere yer verildi:

“Tamamen karlarla kaplı, çok yüksek dağlık ve yolsuz bir arazide o günün koşulları altında kış donatımından yoksun yaya ve atlı birliklerle yapılan bu harekât çok riskli idi. Özellikle 10'uncu Kolordu birlikleri, Allahuekber Dağları'nı aşarken çetin zorluklar ve kış şartları sebebiyle gerek miktar gerekse mevcut silahlar yönünden çok zayiat vermiştir. Nitekim Türk kuvvetlerinin büyük bir kısmı soğuktan donarak ölmüştür. Sarıkamış'a girebilen 300 kişilik bir kuvvet de Ruslar tarafından geri atılmıştır. Bu başarısızlık karşısında Enver Paşa, 10 Ocak 1915'te 3'üncü Ordu komutanlığını Tuğgeneral Hafız Hakkı Paşa'ya devrederek İstanbul'a dönmüştür.”
Bu muharebelerde Rusların kayıplarının 30 bin, Türklerin kayıplarının ise 60 bin kadar olduğunun kaydedildiği açıklamada, “Sarıkamış Harekâtı ile ilgili haberler, ancak sonradan kamuoyu gündemine geldiğinden burada olup bitenler çok sonraları açıklığa kavuşturulmuştur” denildi.

Sarıkamış Kuşatma Harekatı'nın düşman kuvvetlerinin arkasına düşmeyi hedef alan başarılı bir plan olduğu ancak stratejinin faktörlerinden zaman ve iklim şartlarının iyi değerlendirilemediği belirtilerek, şu görüşlere yer verildi:

“Sarıkamış, Türk harp tarihinin en acı muharebelerine sahne olmuştur. Türk Ordusu, ağır koşullar altında yapılan bir muharebede kahramanca savaşmıştır. Türk Ordusunun kayıplarındaki asıl etkenler, çetin arazi ve şiddetli kış şartları ile teçhizat eksikliği ve ikmal yetersizliğidir. Çok ağır koşullar altında kahramanca savaşan Türk askeri, muharebenin sonuna kadar direnmiş, vatanını korumak ve başarıya ulaşmak için sonsuz gayret göstermiştir. Sarıkamış Harekâtı, Türk milletinin vatanı ve kutsal varlıkları uğruna neler yapabileceğinin bir delilidir.”