Temizlik, çocuk bakımı gibi ev işleri yapan gündelikçiler için Fransız modeli geliyor. Nakit yerine çekle ödeme sistemiyle çalışan güvenceye kavuşacak
İşsizlikle mücadeleye start veren Hükümet, "ev işlerinde hizmeti teşvik" için harekete geçti. Çalışma Bakanlığı'nca hazırlanan istihdam paketinde yer alan sistem, temizlik işleri, çocuk, yaşlı ve özürlü bakımı gibi hizmetlerin teşvik edilmesini amaçlıyor.
Fransız modeli olarak da tanımlanan sisteme göre devlet, bankalarla anlaşma yaparak evinde işçi çalıştıranlara "hizmet çeki" verecek. Çeklerin parası kişilerin banka hesaplarından karşılanacak. Evinde gündelikçi çalıştıran kişiler ise bu çekleri çalışan şahıslara verecek. Bu kişiler de çekleri ilgili bankadan bozduracak. Bu uygulama ile haftada en az 5 gün gündeliğe gitme şartını kapsayan gündelikçilerin sigortasını devlet karşılayacak. Tüm sigorta işlemlerini de ilgili banka yürütecek.
HİZMET ÇEKİ VERİLECEK
Taslak çalışmaya göre, haftanın en az beş günü temizliğe giden gündelikçinin aldığı çek üzerindeki çalışma saatleri de kayda girişmiş olacak. Vergi ve prim indirimiyle hizmet çeki kullanımı da özendirilecek. Bakanlık yetkilileri, 5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Yasanın 5. maddesine göre ev hizmetlerinde çalışanların (ücretle ve sürekli çalışanlar hariç) sigortalı sayılmadığını anımsatarak, sistemin yararını şöyle anlatıyor; "Gündeliğe gelenlerin bir sosyal güvencesi yok.
Oysa onlar da haftanın beş günü çalışıyor. Ancak süreklilik yok. Farklı evlere temizliğe gidiyor. Bu sistemin yaşama geçmesi durumunda, haftada 5 eve temizliğe giden bir gündelikçinin çalışma saatleri dikkate alınarak sürekliliği ispatlanmış olacak."
PRİM ÖDEME, BİLDİRGE YOK
Türk-İş Sosyal Güvenlik Uzmanı Celal Tozan, ev hizmetlerinde çalışan kadınların sosyal güvenlik hakkından yoksun olduğunu anımsatırken, "Bu sistemle ev işlerine gelenlere çek verilecek. Böylece çalıştırdığınız kişi hem ücret hem sosyal güvenlik hakkı kazanmış olacak. Hizmet alanın prim ödeme, bildirge verme yükü olmayacak.
Devlet burada sadece teşvik veriyor. Gündelikçi çeki kullanıyor, devlet de sosyal güvenlik hakkını bu çek üzerinden alıyor" diye konuştu. Tozan, gündelikçinin her gittiği evden çeki alabileceğini ve böyle bir uygulama ile temizlikçi kadının hem ücretli hem de sigortalı olacağını kaydetti. Ev hizmetlerinde süreksiz olarak gündelikçiler İş Yasası'na göre sigortalı sayılmıyor.
Büyük şehirlerde çalışan çiftler genelde yardımcı bayan alsa da yasal prosedürler ve vergi yükü nedeniyle de sigortalı çalıştırmaktan kaçınıyor.