Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) verilerinden derlediği bilgilere göre, 2012 yılında gerçekleştirilen 151 milyar dolarlık ihracatın 14 milyar 150 milyon dolarlık kısmı ihracatçı birlikleri kaydından muaf olarak yapıldı. Kalan 137 milyar doları aşan ihracatın il bazında dağılımına bakıldığında ilk sırada yaklaşık 61 milyar dolar ile İstanbul yer aldı.
İstanbul’un ihracatı, 2011 yılına kıyasla yüzde 3,4 artarken, hazır giyim ve konfeksiyon 12,1 milyar dolar ile en fazla ihracat yapılan sektör oldu. İstanbul, geçen yıl Almanya’ya 6,2 milyar dolarlık ihracat yaptı. Böylece Almanya, İstanbul’un en fazla ihracat gerçekleştirdiği ülke olarak kayıtlara geçti.
İstanbul’un ihracatı Karadeniz Bölgesi’nin ihracatının 28 katı
Türkiye’nin toplam ihracatının yarısından fazlasını gerçekleştiren İstanbul’un ihracatı, Türkiye’nin diğer bölgelerindeki toplam ihracat rakamlarıyla karşılaştırılınca da ilginç sonuçlar ortaya çıktı.
Buna göre, İstanbul’un toplam ihracatı, toplam 2,2 milyar dolar ihracat yapan Karadeniz Bölgesi’nin tamamının ihracatının yaklaşık 28 katı olarak hesaplandı.
Bölgesel bazda değerlendirildiğinde ise Marmara Bölgesi 2012 yılında toplam 89,3 milyar dolarlık ihracat yaparken, Karadeniz Bölgesi ile arasındaki fark 40,6 kat oldu.
En hızlı artış Gümüşhane’den
Öte yandan, geçen yıl ihracatı en hızlı artan il Gümüşhane oldu. Gümüşhane’nin ihracatı, bir yılda yaklaşık 20 kat (yüzde 1970,6) artarak 5 milyon 487 bin dolara çıktı.
Geçmiş dönemde Türkiye’nin en az ihracat yapan illeri arasında bulunan Gümüşhane’nin ihracatının neredeyse tamamına yakını maden ve metaller sektörü tarafından Japonya ve Çin’e gerçekleştirildi.
Geçen yıl, ihracatı en fazla düşen illere bakıldığında Bayburt, bu anlamda ilk sırada yer aldı. Bayburt’un ihracatı 2012 yılında bir önceki yıla göre yüzde 85,7 azalış göstererek, 2 milyon 460 bin dolardan 353 bin dolara düştü.
İllerin ihracatında hazır giyim ve konfeksiyon zirvede
Sektörel açıdan kıyaslandığında hiç ihracat yapamayan Tunceli dışındaki 80 ilin ihracatında 19 farklı sektör ilk sırada yer aldı.
Buna göre, hazır giyim ve konfeksiyon 11 ilin toplam ihracatı içinde zirveye yerleşirken, bu sektörü sırasıyla maden ve metaller ile çelik ihracatı izledi.
Kimyevi maddeler ve mamulleri kalemi de 6 ilin ihracatında ilk sırada bulunan sektör olarak kayıtlara geçerken, hububat, bakliyat, yağlı tohumlar ve mamulleri kaleminin, ihracatında ilk sıraya yerleştiği il sayısı ise 8 olarak belirlendi.
En çok dış ticaret ilişkisi Irak’la
Ülkeler bazında ihracat rakamları açısından bakıldığında geçen yıl en fazla ihracat, yaklaşık 13 milyar dolar ile Almanya’ya yapıldı.
Almanya, 12 ilin ihracatında ilk sırada yer alırken, Türkiye’nin fazla ihracat yaptığı ikinci ülke konumundaki Irak, 23 il ile en fazla sayıda ilin ihracatında zirvede yer alan ülke oldu.
Almanya ve Irak’ın yanı sıra İran, Rusya, İtalya, Fransa, Çin gibi ülkeler geçen yıl illerin ihracatında ilk sırada bulunan bazı ülkeler olarak kayıtlara geçti.
Bölgeler arasında en çok artış Güneydoğu’da
Bölgelerin ihracat performansı karşılaştırıldığında Marmara Bölgesi’ndeki 11 ilin toplam ihracatı 2011 yılına göre yüzde 2 artarak, 87,6 milyar dolardan 89,3 milyar dolara ulaştı. Bu dönemde Marmara Bölgesi’nin toplam ihracatı içinde İstanbul’un payı yüzde 68,3 olarak belirlendi.
Aynı dönemler itibarıyla Ege Bölgesi de toplam ihracatını yüzde 3,2 artırarak, 16,5 milyar dolardan yaklaşık 17 milyar dolara ulaştırdı. Ege Bölgesi’nin ihracatında en önemli payı 8,5 milyar dolarlık ihracatla İzmir aldı.
İç Anadolu Bölgesi’ne bakıldığında, bölgenin ihracatı 2012 yılında bir önceki yıla göre yüzde 9,7 artış göstererek, 10,1 milyar dolardan 11,1 milyar dolara çıktı. Bu bölgede de Ankara 6,6 milyar dolar ile bölgenin ihracatına önemli katkı sağladı.
Akdeniz Bölgesi’nin ihracatı da söz konusu dönemde yüzde 1,5 artarak, 7,3 milyar dolardan 7,4 milyar dolara ulaştı. Akdeniz Bölgesi’nde ihracata en önemli katkıyı 2,1 milyar dolar ile Hatay yaptı.
Doğu Anadolu Bölgesi, 1 milyar dolar ile Türkiye’nin en az ihracat yapan bölgesi olarak dikkati çekti. Bir yıl içinde ihracatı yüzde 1,4 artan bölgede en fazla ihracat yapan il, 356,4 milyon dolar ile Malatya olurken, Tunceli, Türkiye’nin ihracat yapamayan tek ili olarak kayıtlara geçti.
2012 yılında bölgesel bazda ihracatını en fazla artıran bölge Güneydoğu Anadolu oldu. 2011 yılında 7,2 milyar dolar ihracata imza atan bölgenin ihracatı, bir yılda yüzde 18 artış kaydederek, 8,5 milyar dolar seviyelerine ulaştı.
Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde Gaziantep, 5,9 milyar dolar ile ihracatta ilk sırada yer alırken, bu ilin ihracatı 2012’de bir önceki yıla göre yüzde 19,3 arttı.
Karadeniz Bölgesi ise ihracatı azalan tek bölge oldu. Buna göre, bölgenin ihracatı bir yılda yüzde 5 düşerek, 2,3 milyar dolardan, 2,2 milyar dolara geriledi. Bayburt, 2012 yılında yüzde 85,7 ile Türkiye’de ihracatı en fazla düşen il oldu.