Komutana ait ilginç arşiv

Hollanda'daki Uluslararası Sosyal Tarih Enstitüsü'de sosyalistlere ait pek çok arşiv nitelikli belgenin yanı sıra bir dönemin sıkıyönetim komutanının arşivi de bulunuyor.

Dünya genelinde kaybolma tehlikesi yaşayan arşivleri koruma altına alan Hollanda'daki Uluslararası Sosyal Tarih Enstitüsü'nde (USTE) Türkiye'nin yakın tarihine ait önemli doküman ve belgeler de bulunuyor.

Çoğunluğunu sosyalist sol ve işçi hareketlerine ilişkin binlerce yazılı ve görsel belgenin oluşturduğu arşivde enstitüde 12 Mart döneminde İstanbul Sıkıyönetim Komutanlığı yapan Faik Türün'e ait dokümanlar da mevcut.

2003 yılında vefat eden Türün'ün arşivinin piyasadan satın alındığını belirten Uluslararası Sosyal Tarih Enstitüsü Türkiye Direktörü Zülfikar Özdoğan, şu değerlendirmede bulundu "Mesela bir defteri var. Normalde askerlerin arşivleri bir askeri müze var oraya veriliyor. Ama Türün vermemiş, çünkü Cumhurbaşkanlığına adaylığını koyduğunda ordunun tepesinden destek almayınca arşivini piyasaya vermiş, bize de piyasadan geldi. Bize böyle teklifler geliyor. Piyasadan gelince satın alıyoruz."

Enstitünün kapılarının araştırmacılara her zaman açık olduğunu kaydeden Özdoğan, araştırmacıların Türkiye'ye ait arşivlere büyük ilgi gösterdiğini söyledi. Yılda 50 kadar geniş ölçekli araştırmacının Türkiye'ye ait belgeler konusunda enstitülerinde çalışma yaptığına işaret Özdoğan, bu konuda ücretsiz hizmet verdiklerini ifade etti.

Özdoğan, şu anda daha çok Türkiye'de arşivlerini saklama konusunda kısıtlı imkanlara sahip gruplara yöneldiklerini de belirterek, "Mesela Kürtlerin böyle bir şansı yok henüz. Yeni sosyal hareketler dediğimiz anarşistler, ekolojistler, anti globalistler, feministler gibi grupların arşivleri de toplanamıyor" dedi.