Haber61/Haber Servisi - Türkiye’nin gündemine oturan Şah Fırat operasyonuna KTÜ’den değerlendirme…
KTÜ Uluslararası İlişkiler Bölümü Öğretim üyesi Dr. Özgür Tüfekçi, operasyonla ilgili değerlendirmede bulunurken tarihten de bazı önemli bilgiler verdi.
Dr. Özgür Tüfekçi şunları kaydetti;
Şah Fırat Operasyonu Stratejik bir adım…
Süleyman Şah Türbesi, askeri açıdan daha kolay savunulabilecek ve ülkeyi Suriye’deki savaşın aktif bir tarafı olma durumuna düşmekten kurtaran bir noktaya taşındı.
Öncelikle belirtmek isterim ki arzu edilen Türbe’nin taşınması değil olduğu yerde kalmasıydı. Fakat Türkiye’yi aktif savaşın içine çekecek bir durumun ortaya çıkmasını önlemek adına yerinin değiştirilmesi oldukça önemli bir stratejik adımdır.
Süleyman Şah Türbesi’nin Statüsü
Osmanlı tarihçisi Aşıkpaşazade’ye göre Caber Kalesi’nin önünden Fırat Nehri’nin karşısına geçmek isterken Süleyman Şah (Osmanlı Devleti’nin kurucusu Osman Gazi’nin dedesi) atından nehre düşerek vefat eder ve naaşı Kale’nin önüne defnedilir. 1921 yılına gelindiğinde Caber Kalesi ve içinde bulunan Türbe’nin bulunduğu 8797 metrekarelik alan Türkiye ve Fransa arasında imzalanan Ankara İtilafnamesi ile Türkiye’nin kontrolüne verilmiştir.
Fakat unutmamak gerekir ki 21 Şubat 2015 yılında yeri değiştirilen Türbe zaten 1975 yılından beri Caber Kalesi’nde değil Suriye’nin Karakozak Köyü’ndedir. Suriye’nin Fırat Nehri üzerinde başlattığı El Tabka Barajı’nın Türbe’yi su altında bırakacak olmasından dolayı Türkiye Türbe’yi 30 Eylül 1975 tarihinde Karakozak köyüne nakletmek zorunda kalmıştır.
2003 yılında bu sefer Teşrin Barajı’nın yapımı Türbe’yi su altında bırakma tehdidi oluşturmuş buna karşın türbe ve karakol alanı etrafına suya karşı destek dolgular yapılmıştır.
Taşınma mecburiyeti
Suriye’de son yıllarda mevzu bahis olan güvenlik açığı komşu ülkeleri de tehdit etmekteyken Suriye içinde yarattığı otorite boşluğu hepimizin malumu. Bu şartlar ışığında, Saygı karakolunda görev yapan askerlerden de Genelkurmay Karargahı’na gelen istihbarat raporlarında, bölgede özel koşulların oluşmaya başladığı, karakola her an bir saldırı ihtimalinin arttığı, karakolun bulunduğu bölgede PYD ve IŞİD’in yakında büyük bir çatışmaya gireceği vurgusu yapılması Karakol ve Türbe’nin taşınması mecburiyetini gündeme getirmiştir. Aksi halde Karakol içinde bulunan askerlerimizin hedef olma ihtimali ortaya çıkabilecektir.
Bu anlamda Genelkurmay Başkanlığı da yaptığı açıklamada Süleyman Şah Saygı Karakolu’ndaki manevi değeri yüksek ecdat yadigârı emanetlerin Suriye’de ortaya çıkan güvenlik sorunları ve askeri zaruretler nedeniyle, Türkiye’nin hakları saklı kalmak üzere geçici olarak yine Suriye topraklarında bulunan Suriye Eşmesi köyüne taşınmak üzere Türkiye’ye getirildiğini belirtmiştir.
Amaçlanan hedefe ulaşıldı
Operasyonun zamanlaması ve yapılış şekli açısından başarılı olduğunu söylemek gerekir. En nihayetinde sınır ötesine yapılmış ve çatışmaya girmeden amaçlanan hedefe ulaşılmıştır.
Karakol ve Türbe’yi koruyan 38 askerimizin tahliye edilmemesi durumunda şehit edilmeleri, IŞİD güçlerinin eline geçmeleri ve daha önce izlediğimiz IŞİD videolarına konu olmaları ya da onları korumak için hava destekli operasyon sonucunda Türkiye’nin de doğrudan sıcak bir savaşın içine çekilmesi durumu oluşabilecekken tüm bu ihtimallerin böyle bir nakil ile engellenmesi önemli bir stratejik adımdır.
Operasyon sırasında hayatını kaybeden Trabzon Maçkalı Muhabere Astsubay Başçavuş Şehit Halit Avcı’ya Allahtan rahmet, ailesine sabırlar diliyorum.