Ülkemizde, kış aylarında özellikle alçak basınçlı hava koşullarının etkisiyle soba, şofben ve baca zehirlenmeleri, bilgisizlik, yanlış kullanım ve ihmal nedeniyle sık sık tehlikeli boyutlara ulaşmaktadır. Özellikle lodos rüzgarının etkisiyle, her yıl birçok kişi, özellikle sobalardan sızan renksiz, tatsız ve kokusuz karbon monoksit gazıyla zehirlenmektedir.

Karbon monoksit, vücuda solunum yoluyla girdiğinde doğrudan kan dolaşımına geçerek oksijen alımını engeller ve zehirlenmelere ve hatta ölüme neden olabilir. Bu gaz, her türlü ısınma cihazı ve ocakta kullanılan yakıtların yanması sırasında oluşur. Karbon monoksit zehirlenmeleri genellikle kapalı mekanlarda, bacası yetersiz sobalarda, şofbenlerde ve bacaları olmayan gaz sobalarında yakıtın tam olarak yanmaması sonucu meydana gelir. Karbon monoksit zehirlenmeleri acil tıbbi müdahale gerektirebileceğinden, ihmal edilmemelidir.

Soba ve baca kullanımıyla ilgili aşağıdaki kurallara dikkat etmek büyük önem taşır:

Isıtma cihazlarının kalite belgesi olup olmadığını, garantilerini ve garanti sürelerini kontrol edin.

Kullanılan yakıtların standartlara uygunluğunu ve izin belgelerini sorgulayın, güvenilir olmayan satıcılardan kömür veya diğer yakıtlar almayın.

Sobayı aşırı doldurmak, duman yolunu tıkayabilir ve düzensiz ısı dağılımına neden olabilir, bu nedenle sobayı aşırı doldurmaktan kaçının.

Sönmekte olan bir sobaya kesinlikle tutuşması güç yakıtlar eklemeyin ve yakıtı yavaşça ekleyin. Gece yatmadan önce sobaya kesinlikle yakıt eklemeyin.

Isınmayan veya alttan yanmayan kömür sobaları, karbon monoksit zehirlenme riskini artırabilir. Yakıtın üstten yanmasını sağlamak için sobayı tutuştururken dikkatli olun.

Alçak basınçlı lodoslu havalarda, bacaların standartlara uygun olup olmadığını kontrol edin ve gerektiğinde sobayı yakmaktan kaçının. Eğer yakmanız gerekiyorsa, gece yatmadan önce sobayı tamamen söndürdüğünüzden emin olun.

Soba borularını birleştirirken, hava ve baca gazı sızıntılarını önlemek için özen gösterin.

Sobanın bulunduğu mekanı sürekli olarak havalandırın.

Bacaların standartlara uygun ve iyi yalıtılmış olduğundan emin olun, ve bunların düzenli olarak temizlendiğinden emin olun.

Dumanın geri tepmesini önlemek için bacaların çatının en üst noktasından en az 1 metre daha yüksekte olduğundan ve baca şapkasının takılı olduğundan emin olun.

Binaların yangından korunması konusundaki mevzuat hükümlerine titizlikle uyun.

Bu kurallara uymak, karbon monoksit zehirlenmelerini ve diğer yangın veya güvenlik risklerini önlemek için hayati önem taşır.

Şofben kullanımında dikkat edilmesi gereken önemli hususlar şunlardır:

Şofben satın alırken, kalite belgesine sahip ve garanti koşullarını dikkatle inceleyin.

Şofbenin baca bağlantısı mutlaka yapılmalıdır. Baca bağlantısı olmayan şofbenler, özellikle bina aydınlığına veya benzeri kapalı alanlara asla monte edilmemelidir.

Şofbenin monte edileceği mekan yeterli büyüklükte olmalıdır. Mümkünse şofbeni banyo yerine balkon gibi daha havadar bir alana monte edin. Montaj işlemi, yetkili servis tarafından yapılmalıdır.

Şofben zehirlenmeleri genellikle gaz sızıntılarından kaynaklanmaz. Daha çok yetersiz hava alımı ve yetersiz yanma nedeniyle oksijenin azalması ve karbonmonoksit seviyesinin yükselmesi sonucunda meydana gelir. Bu nedenle şofbenin kullanıldığı alana sürekli temiz hava girmesini sağlamak önemlidir.

Bacaların yatak odalarından, merdiven sahanlıklarından, bina girişlerinden, havalandırma boşluklarından, çatı aralarından ve banyo gibi yerlerden geçirilmemesine özen gösterin.

Konutlarda gaz kaçaklarına karşı korunma amacıyla uygun yerlerde gaz detektörleri bulundurun.

Eğer şofbende bir gaz kaçağı hissederseniz, öncelikle gaz vanasını ve tüp dedantörünü kapatın. Elektrik düğmelerini açmayın veya açıksa hemen kapatın. Alev veya kıvılcım çıkarabilecek hiçbir işlem yapmayın. Pencereleri karşılıklı olarak açarak ortamı havalandırın. Son olarak, hızla gaz şirketi yetkilisini veya şofben servisini arayın.

Bu önlemlere dikkat etmek, şofben kullanımı sırasında olası riskleri en aza indirir ve güvenli bir şekilde sıcak su elde etmenizi sağlar.

Lodos esintisi etkili olduğu süre boyunca, güvenlik açısından aşağıdaki hususlara dikkat etmek önemlidir:

Gerekmedikçe, lodos esintisinin etkili olduğu dönemlerde soba yakılmamalıdır. Lodoslu havalarda baca çekişi zayıflayabilir ve karbonmonoksit zehirlenmeleri riski artabilir.

Yanmakta olan soba, yatmadan önce mutlaka söndürülmelidir. Uyurken açık bırakılan sobalar, yangın veya zehirlenme riski taşıyabilir.

Bina yanlarında veya çatı saçak altlarında yürümek veya durmak, lodos nedeniyle uçan nesnelerin yaralanmalara neden olabileceği tehlikeli bir davranıştır. Bu tür bölgelerden uzak durun.

Kopan, sarkan veya yere düşen elektrik hatlarına veya kablolarına yaklaşmayın. Bu tür durumları derhal yerel Elektrik Arıza Servisine (186) bildirin.

Çökme veya yangın tehlikesi bulunan durumlarda, derhal İtfaiye Servisi'ni (112) arayın. Bu tür acil durumlarda profesyonel yardım gerekebilir.

Ortaya çıkabilecek acil sağlık sorunlarında hemen Acil Yardım Servisi'ni (112) arayın. Sağlık konularında hızlı müdahale hayati önem taşır.

Doğalgaz şebekesiyle ilgili sorunlarla karşılaşırsanız, Doğalgaz Arıza Servisi'ni (187) arayarak yetkililere bilgi verin. Doğalgaz sızıntıları ve diğer güvenlik sorunları hemen ele alınmalıdır.

Lodoslu havalarda, güvenliğinizi korumak için bu önlemlere uymak önemlidir. Güçlü rüzgarlar, elektrik arızaları, yangınlar ve diğer acil durumlar riskini artırabilir, bu nedenle dikkatli olmak hayati bir önlem olabilir.