Uzun zamandır kadro bekleyen taşeron işlilerle ilgili yapılacak olan düzenleme yasa ve yönetmelikle netlik kazancak. Yapılacak düzenleme sonrasında düzenlemenin kapsamı, özlük hakları, geriye dönük alacaklar ve sürecin nasıl planlandığına dair bütün detaylar belli oldu.
İşte düznelemeye dair detaylar...
1- DÜZENLEMENDEN KAÇ KİŞİ YARARLANACAK?
Merkezi yönetim kapsamındaki genel bütçeli idareler, üniversiteler, hastaneler ve üst kurullarda çalışan 450 bin kişi, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 4/D maddesi kapsamına (işçi kadrosuna) alınacak. Belediyelerde çalışan 400 bin kişi belediyelerin kuracağı yeni iktisadi teşekküllerde işçi olarak istihdam edilecek. 4C kapsamındaki 24 bin kişi 4B kadrosuna alınacak, Mevsimlik çalışan 25 bin dolayındaki işçinin çalışma süresi uzatılacak.
2- KİT’LERDE ÇALIŞAN İŞÇİLERE KADRO OLACAK MI?
KİT’lerde taşerona bağlı olarak çalışan işçilerin kadroya alınması konusunda Maliye Bakanlığı ve Çalışma Bakanlığı tarafından yürütülen çalışmalar devam ediyor. Bu işçilerin durumu, bu çalışma sonucu belirlenecek.
3- MEVSİMLİK İŞÇİ KISMINDAN KİMLER YARARLANACAK?
ÇAY-KUR, Şeker Fabrikaları, Orman Genel Müdürlüğü gibi kuruluşlarda dönemsel olarak çalışan işçiler yararlanacak. Halen 5 ay 29 güne kadar istihdam edilen bu işçiler, 9 ay 29 güne kadar çalıştırılabilecek.
4- 4/C KAPSAMINDA OLAN İŞÇİLERİN DURUMU NE?
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), TBMM gibi kurumlarda çalıştırılan veya özelleştirme sonrası işsiz kaldıkları için 4/C statüsünde çalıştırılan kişiler (Yaklaşık 23 bin kişi) 4/B statüsünde “sözleşmeli memur” kadrosuna alınacak.
5- TAŞERON İÇİN SÖZLEŞME SÜRESİ OLACAK MI?
Daha önce Meclis’e sunulan yasa tasarısında taşeron işçilerin 3 yıllık sözleşmeli olarak istihdamı öngörüldü. Yeni düzenlemede, 1 yıl, 3 yıl gibi sözleşme süreleri olmayacak.
6- KADROYA ALINMADA KRİTER OLACAK MI?
Kadroya alınacak taşeron işçiler için eğitim, yaş, asıl iş-yardımcı iş gibi kriter olmayacak.
7- EMEKLİ OLUP DA TAŞERONA BAĞLI ÇALIŞANLAR KADROYA ALINACAK MI?
Emekli maaşı alanların kamuda çalışması yasak. Bu nedenle, halen hem emekli aylığı alan hem de taşerona bağlı olarak çalışan kişiler kadroya alınmayacak.
8- EMEKLİLİK YAŞINI DOLDURMAYA KISA SÜRE KALANLARIN DURUMU NE OLACAK?
Emekliliğine, 1 yıl, 2 yıl gibi kısa süre kalanlar emeklilik yaşını dolduruncaya kadar kamuda çalışmaya devam edecek.
9- EMEKLİLİK YAŞINI DOLDURMUŞ AMA PRİMİ YETERSİZ OLAN İŞÇİLER KADROYA ALINACAK MI?
Bu durumdaki işçiler de prim günlerini tamamlayarak emeklilik hakkını alıncaya kadar çalışmak üzere kadroya alınacak.
10- SÖZLEŞMESİ ASKIDA OLAN TAŞERON İŞÇİLER KADRO HAKKINDAN YARARLANACAK MI?
Doğum iznine ayrılan, hastalandığı için rapor kullanan, askere giden ve bu nedenle sözleşmesi “askıda” olan kişiler, izinden veya askerden döndüklerinde kadroya alınacak.
11- ASIL İŞİ YAPANLAR NASIL İSTİHDAM EDİLECEK?
Hastanelerde hemşire, laborant, teknisyen gibi hizmetlerde çalışanların da işçi kadrosuna alınacağı belirtiliyor. Bu konuda Meclis’teki görüşmeler esnasında farklı bir çözüm beklentisi bulunuyor.
12- KADROYA ALINANLARIN ÜCRETLERİNDE DEĞİŞİKLİK OLACAK MI?
Taşeron işçiler için bir süredir toplu sözleşmeler imzalanıyor. Taşeron işçiler kadroya alındıklarında, sözleşme süresinin bitimine kadar aynı ücreti almaya devam edecekler.
13- KADROYA ALINAN İŞÇİLERE İKRAMİYE Mİ VERİLECEK?
Sürekli işçi kadrosundakilerde olduğu gibi kadroya alınacak taşeron işçilere de yılda 2 defa 26’şar günlük ücret tutarında “tediye” adı altında ikramiye ödenecek.
14- YILLIK İZİN HAKLARI NEYE GÖRE BELİRLENECEK?
İşçilerin yıllık izinleri çalışma sürelerine göre belirleniyor. Kadroya alınan taşeron işçilerin yıllık izin süreleri belirlenirken, en çok çalıştıkları işyerindeki kıdemleri esas alınacak.
15- TAŞERON İŞÇİLERİN KADROYA ALINMASI DEVLETE İLAVE YÜK GETİRECEK Mİ?
Hayır. Devlet taşeron işçileri istihdam ederken onların ücretlerine ilave olarak “alt işveren” durumundaki firmalara işçi ücreti başına yüzde 20-30 gibi oranlarda fazla para ödüyor. Taşeron işverenlere yapılan bu ödemeler sona ereceği için devletin yükünün azalması söz konusu.
16- TAŞERON İŞÇİLER NE ZAMAN KADROYA ALINACAK?
TBMM Genel Kurulu’nda gelecek hafta başlayacak bütçe görüşmelerinin ardından taşeronla ilgili yasa çıkartılacak. Yasa Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdikten sonra kadroya alım için 3 ay süre tanınacak.
17- DAVA AÇAN İŞÇİLERİN DURUMU NE OLACAK?
Karayolları Genel Müdürlüğü başta olmak üzere bazı kurumlarda “asıl” işi yaptıkları gerekçesiyle kadroya alınmak amacıyla geçmişte dava açanların kadroya alınabilmek için, davalarından feragat etmeleri istenecek.
18- SINAV VE GÜVENLİK SORUŞTURMASI TÜM İŞÇİLER İÇİN UYGULANACAK MI?
Kamuya personel alımındaki prosedür gereği kadroya alınacak işçiler güvenlik soruşturmasından geçecek. Yasadışı örgütlerle bağlantısı tespit edilenler kadroya alınmayacak. İşçiler, şu an çalıştıkları kurumlar tarafından, yaptıkları işlere göre sınavdan geçirilecek.
19- İŞÇİLERİN KIDEM TAZMİNATLARI VE ÖDENMEMİŞ ÜCRETLERİ ÖDENECEK Mİ?
Taşerona bağlı işçilerin geçmiş yıllara ilişkin kıdem tazminatı ve ödenmemiş ücretleri taşeron firmaların sorumluluğunda. Ancak, daha önce çıkartılan yasa gereği, taşeron firmalar tarafından ödenmeyen kıdem tazminatı ve ücretlerden asıl işveren de sorumlu bulunuyor. 4857 sayılı kanunun 2. Ve 3. Maddelerinde düzenlenen asıl işveren- alt işveren ilişkilerine ilişkin maddelerde haklarının kısıtlanamayacağı belirtilerek ayrıca, ‘alt işverenin işçileri başlangıçtan itibaren asıl işverenin işçileri sayılır’ deniyor. Dolayısıyla bu konuda hak kaybı yaşanması beklenmiyor.
20- KADROYA ALINAN TAŞERON İŞÇİLER HANGİ STATÜDE EMEKLİ OLACAK?
Taşerona bağlı çalışanlar Devlet Memurları Kanunu’nun 4/D maddesine bağlı olarak “sürekli işçi” kadrosunda istihdam edilecek. Bu nedenle, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 4/a maddesi uyarınca “işçi” statüsünde emekli olacak.