10 Ağustos 2014’te yapılacak seçimlere az bir zaman kala, cumhurbaşkanı adaylarının seçim çalışmaları hız kazanırken, tatilde olan seçmenler oy kullanabilmek için kayıtlı oldukları illere dönmek zorundalar.
Gelişmiş ülkelerde ise, tatilciler bulundukları tatil beldelerinden oylarını; mektup, internet ve konsolosluklar aracılığıyla kullanabiliyorlar. Yurt dışında yaşayan Türk vatandaşlarının sınırlarda ve konsolosluklarda oy kullanabilmelerine rağmen, bazı bölgelerde seçim sandığının olmaması, konsolosluk ve gümrüklerde yaşanan güvenlik ve zaman sorunları, yurtdışında oy kullanmak zorunda kalan bazı seçmenleri de zor durumda bırakıyor.
Seçmen kayıt ve oy verme işlemlerinin kolaylaştırılması için yapılan tartışmalarda henüz bir neticeye varılmamışken, dünyanın birçok ülkesinde, seçmenlere, oy verme işlemlerini rahatlıkla gerçekleştirmeleri için farklı seçenekler sunuluyor. Dünyada, yurtdışında yaşayan vatandaşlarının oy kullanmasına imkân veren 115 ülke var. Oy verme işlemi ülkeden ülkeye değişim gösteriyor.
Arjantin, Brezilya, Bulgaristan, Finlandiya, Rusya ve Venezuela yurt dışında bulunan seçmenlerine oy kullanma imkânı sağlarken Avustralya, Belçika, Estonya, Fransa, Endonezya ve Japonya gibi yurt dışı seçmenine birden fazla oy kullanma yöntemini sunan ülkeler de bulunuyor.
Mektupla oy kullanma!
İsviçre ve Amerika Birleşik Devletleri, seçmenlerine mektupla oy kullanma imkânı sağlıyor. 1998’de ilk defa ABD’de Oregon eyaleti, posta yoluyla oy vermeyi mümkün kıldı.
Oregonlular, bulundukları her yerden, eyaletin önceden belirlenmiş bir bölgesinde oylarını kullanabiliyorlar. Bu yöntem seçmenlere rahat oy kullanabilme olanağı sağlarken eyalette de seçim giderlerinin düşmesini sağlıyor. Almanya’da ise, yurtdışında yaşayan seçmenler,1949 sonrasında Almanya’da belli bir süre ikamet etmiş olmaları şartıyla, mektupla oy kullanabiliyorlar.
Seçmenin mektupla oy kullanma imkânından yararlanabilmesi için yapması gereken tek şey, yazılı veya sözlü olarak yerel seçim dairesine başvuru yapmak. Seçmen, mektup, elektronik posta veya faks tercihini kullanabiliyor. Başvuru formlarının üzerinde; isim, soy isim, doğum tarihi ve ikametgâh bilgilerinin yanı sıra nasıl oy kullanılmak istenildiğine dair bir seçenek bulunuyor. Üstelik bunun için seçmenin herhangi bir neden de beyan etmesi gerekmiyor. Özellikle internetin gelişmesiyle birlikte, bazı belediyelerin sanal ortamda başvuru yapma imkânı sunması da ilginin artmasındaki en önemli etkenlerden biri.
Avusturya, Kanada, Danimarka, Almanya, İtalya ve Meksika’da da seçmenler mektupla oy kullanabiliyorlar. Erken oy kullanma olanağı! Bazı gelişmiş ülkelerde, seçmenlere sunulan bir diğer kolaylıksa, erken oy kullanma olanağı. Seçmenlere bu hakkı tanıyan ülkeler arasında Avustralya, Kanada’da tüm federal (ulusal), federe (eyalet düzeyinde) ve yerel seçimlerde, seçim gününden önce oy verilebiliyor.
Federal seçimlerde erken oy vermek için ek bir işlem ya da başvuruda bulunmak gerekmiyor. Seçmenlere gereken belgeler sadece bir kimlik ve ikametgâh belgesi. Seçmenler ayrıca yanlarında getirdikleri bir başka seçmenin yeminli tanıklığı eşliğinde de erken oy verebiliyor. İsveç devletinde ise, yse, seçim gününden önceki bir hafta boyunca insanlar, ülkede bulunan ‘erken oy kullanma' merkezlerinde oylarını verebiliyor. Hastanelerde yatanlar hastanelerinde, yaşlı yurttaşlar ise evlerinde oy kullanabiliyor.