Forum Trabzon AVM'de bulunan fener, haç işaretine benzetilerek vatandaşların tepkisini toplamıştı. Bu tepkileri dikkate alan Multi Turk Moll firması fenerin gözlem kollarının kaldırılması kararını alarak gelen tepkilerin önünü kesmişti.
Bu konuyu ülke gündemine taşıyan Hürriyet Gazetesi köşe yazarı Doğan Hızlan, haç işaretinin kaldırabilecek iddiaları sıralayarak bu tür iddiaları ortaya atanları işgüzarlıkla ve çağdışılıkla nitelendirdi.
Doğan Yayın Holding bünyesinde olan Turkish Daily News Gazetesi de bu olayı manşetine taşıdı. İtalyan ve Hollanda basını da Forum Alışveriş Merkezi'ndeki bu gelişmeyle yakından ilgilenerek manşetlerine taşıdı.
Haç konusunu, Trabzon insanını zan altında bırakan olaylarla (Papaz Cinayeti, Hrant Dink Cinayeti) ilişkilendiren yayınlar, yine dünyanın gözünü Trabzon'a çevirmesine neden oldu.
Turkish Daily News Gazetesi'nin İstanbul merkez muhabiri Şafak Timur'un gazetede yayınladığı İngilizce haberi haber61 okuyucuları için Türkçe'ye çevirdik.
Haberde Trabzon Belediye Başkanı Volkan Canalioğlu'nun, Multi Turk Moll'un Trabzonlu üst düzey yöneticisi Levent Eyüboğlu'nun, Trabzon Esnaf ve Sanatkarlar Odası Başkanı Halil İbrahim Kalfaoğlu'nun ve Karadeniz Gazetesi Yazı İşleri Müdürü Erhan Esaspehlivan'ın görüşlerine yer verilmiş.
A hard cross to bear in Trabzon
(GAMALI HAÇ KALDIRILDI)
Resim altı: Local objections force the contractor to alter the lighthouse at the edge of the mail.
(itirazlar sonucu yapımcı firma alışveriş merkezinin köşesindeki fenerde değişiklik yaptı)
An allegedly cross-shaped configuration of a shopping center in the Black Sea province of Trabzon has disturbed the city's residents, leading the shopping center to alter the building's construction. Trabzon residents are particularly sensitive at the moment because their city is remembered for a series of events against Christians, including the murders of a priest and prominent journalist, according to city residents.
(Trabzon'da açılan alışveriş merkezinin bir köşesinde iddialı bir biçimde gamalı haça benzeyen bölüm Trabzon halkını rahatsız edince yapımcı firma değişiklik yapma zorunda kaldı. Rahip cinayeti ve ünlü bir yazarın öldürülmesi gibi Hıristiyanlığa karşı yapılan pek çok olayla muhatap olmaları neticesinde Trabzonlular özellikle şu sıralar çok hassas durumdalar.)
Turkey's Black Sea city of Trabzon has found itself cross with well, a cross. And the outrage in the community over a shopping center configuration that looks like a Christian cross from the air has resulted in reconstruction to make the shopping center look well, more religion-neutral.
(Türkiye'nin Karadeniz şehri Trabzon, gamalı haç meselesiyle karşı karşıya kaldı. Dışardan bakıldığında Hıristiyan haçına benzemesi neticesi, alışveriş merkezindeki şekil, dinsel çağrışım yapmayacak bir biçimde yeniden tasarlandı)
I guess Trabzon overreacted a little bit, said Levent Eyüboğlu, the chief executive officer of the Multi Turkmall firm that built the Forum Trabzon shopping center. There was local sensitivity about it and we made a gesture to avoid any polemic, Eyüboğlu told the Turkish Daily News.
(Multi Turkmall şirketinin üst düzey yöneticilerinden Levent Eyüboğlu Türkish Daily News' e yaptığı açıklamada ; sanırım Trabzon halkı bir parça aşırı tepki verdi. Yerel bir hassasiyet oldu ve biz de herhangi bir tartışmaya mahal vermemek için jest yaptık ve tasarım biçiminde değişiklik yaptık)
Trabzon has made headlines frequently in the past two years for gruesome events that include the murder of priest Andrea Santoro in 2006. The confessed murderer of Turkish-Armenian journalist Hrant Dink last year also hailed from Trabzon and the ongoing court case has revealed that the crime was planned in Trabzon. In another case, a mosque named after a Christian some 30 years ago was renamed with a new moniker earlier this year by the local mayor.
( Trabzon şehri son iki yıl içerisinde dehşet verici olaylar yaşadı ki, bunlardan biri 2006 yılında işlenen Rahip Andrea Santoro cinayeti idi. Türk-Ermeni gazeteci Hrant Dink'in öldürülmesinde de; katilin Trabzonlu olması ve mahkemedeki ifadesinde; cinayetin Trabzon'da planlandığını söylemesi yine Trabzon adını gündeme getirmişti. Diğer yandan 30 yıldan beri mevcut olan bir caminin adı, Hıristiyan ismi çağrıştırıyor gerekçesiyle ilçe belediyesi tarafından bu yıl içerisinde değiştirildi.)
The strong sentiments in Trabzon seem to remain unabated. The Forum Trabzon shopping center was opened last month with a ceremony in which Prime Minister Recep Tayyip Erdoğan participated. The architecture of the building was inspired by the sea and the shopping center is on the coast as well. However, the light house, which is part of the structure, caused reactions since it looks like a cross because of two vertical balconies circling it. The lighthouse had a beautiful view and the balconies were added later for visitors to enjoy it, said Eyüboğlu. People misunderstood it, he said.
(Aşırı duyarlık Trabzon'da hafiflememiş görünüyor. Forum Trabzon alışveriş merkezi geçen ay başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ında katılımı sonucu görkemli bir biçimde açılmıştı. Bina mimarisi denizden esinlenerek tasarlanmış ve deniz kıyısında inşa edilmişti. Bununla birlikte fener şeklindeki bölümün, iki dikey balkonla çevrili biçimi gamalı haça benzetilince tepkilere neden oldu. Eyüboğlu bu konuyu şöyle açıklıyordu; fenerin çok güzel bir manzarası vardı ve balkonlar daha sonra ilave edilerek ziyaretçilerin hizmetine sunuldu. Fakat insanlar bu durumu yanlış anladılar.)
However, not everyone shares Eyüboğlu's views.
(Ancak herkes Eyüboğlu gibi düşünmüyor)
This was done consciously, said Halil İbrahim Kalfaoğlu, the head of Trabzon Chamber of Craftsmen and Artisans. People are sensitive about this issue, he said, adding that the firm should have known about these sensitivities. I do not know their aim. I just want everyone to leave Trabzon alone. Leave us to ourselves, Kalfaoğlu said.
(Esnaf ve Sanatkarlar Odası Başkanı Halil İbrahim Kalfaoğlu'na göre ise; bu kesinlikle kasıtlı olarak yapılmıştır. Trabzon halkının hassasiyetleri var ve yapımcı firmanın bunu biliyor olması lazımdı. Bizim tek istediğimiz, Trabzon'u rahat bıraksınlar, bizi kendi halimize bıraksınlar.)
Sensitive Trabzon
(HASSAS TRABZON ŞEHRİ)
Trabzon is very sensitive about nationalism and religion, said Erhan Esaspehlivan, the news coordinator at the local Karadeniz newspaper, which first brought the issue of the cross shape to the agenda. People will react against anything that humiliates their religion, Esaspehlivan said. Islam is a noble religion and it will not be humiliated by such little things. But if you will come and set up a cross in the middle of the city, I will not overlook it, he said. Esaspehlivan also highlighted that Trabzon residents have respect for other religions on a certain level but the public has to react when an effort is made to spread other religions.
(Karadeniz Gazetesi haber koordinatörü Erhan Esaspehlivan'a göre ; Trabzon şehri milliyetçilik (Atatürk) ve din konusunda çok hassastır. Halk dinini küçük düşürecek en ufak bir şeye karşı tepki verecektir ve siz getirip şehrin ortasına gamalı haç biçimde bir şey yerleştirirseniz, ben buna göz yumamam. Ayrıca, Trabzon halkının tüm dinlere saygılı olduğunu vurgulayarak, ancak başka dinlerin yayılma faaliyetlerini tepki ile karşıladıklarını söyledi.)
Gürsel Çolakoğlu, a columnist for Karadeniz newspaper and a professor at Karadeniz Technical University, on the other hand, believes that the issue has been blown out of proportion. Trabzon people are so sensitive currently because of the latest events, he said, alluding to the murders of Santoro and Dink.
(Karadeniz Gazetesi köşe yazarlarından ve KTÜ öğretim üyesi Prof. Gürsel Çolakoğlu ise ; konunun amacının dışına taştığı görüşünde. Söz konusu cinayetleri kastedere, Trabzon halkının, gelişen son olaylar neticesinde çok hassas olduğunu söyledi.)
The city of Greeks?
(TRABZON, YOKSA BİR YUNAN ŞEHRİ Mİ?)
The existing sensitivity to the shopping center goes further back. In a promotion brochure for the center, the name of the city, Trabzon was written vertically on the letter R in the middle of the word Forum. In Turkish, rum is the term used to denote Greeks. This design of the brochure led to reactions as well, as some people said that the brochure implies that Trabzon is a city of Greeks.
(Alışveriş merkezine duyulan hassasiyet daha ileriye gidecek gibi görüyor. Merkezin tanıtım broşüründe Trabzon ve Forum sözcüleri, Rum sözcüğünü çağrıştırır biçimde yazılmış. Bazı kişilere göre bu özellikle yapılmış bir katalog ve Trabzon'un Yunanlılara ait olduğunu ima ediyor.)
Pontic Greeks were inhabitants of Trabzon in the past and this is one of the reasons why the people are sensitive about the issue, said the city's mayor, Mehmet Volkan Canalioğlu. (pontic yunanlıların geçmişte trabzonda yaşadıkları biliniyor ve bu da trabzon halkının konuya olan hassasiyetinin sebeplerinden biri olduğunu söylüyor, belediye başkanı Canalioğlu)
Trabzon needs the investment
(TRABZON'UN YATIRIMA İHTİYACI VAR)
Although the city is cross with the cross, many people think that the city needs an investment like Forum Trabzon shopping center. Canalioğlu said with the shopping center the city gained a new vision. Çolakoğlu said the city needed the center.
(Şehrin haç konusuyla karşı karşıya kalmasına rağmen, pek çok kişi; Trabzon'un alışveriş merkezine ihtiyacı olduğunu düşünüyor. Başkan Canalioğlu; alışveriş merkeziyle birlikte Trabzon yeni bir vizyon kazanmıştır dedi. Canalioğlu, şehrin merkeze ihtiyacı olduğunu söyledi.)
TURKİSH DAİLY NEWS gazetesi :, Türkiye'nin ilk İngilizce gazetesidir. Mart 1961'de yayın hayatına başlayan gazete, 2000 yılında Doğan Yayın Holding ünyesine katılmıştır. Gazetenin merkez bürosu İstanbul'dadır. Gazetenin okuyucu kitlesinin %60'ını yabancı, %40'ını Türk okuyucular oluşturuyor.