Apolas Lermi. Köylü bir ailenin çocuğu olarak Trabzon’da doğdu. Gerçek adı Abdurrahman Lermi‘dir. İlköğretimi Trabzon’da, liseyi ise İstanbul’da okudu. İşletme Bölümü’nde okudu. Müziğe lise yıllarında tanıştığı Tuncelili bir arkadaşının etkisiyle bağlama çalarak başladı.
Daha sonra klasik gitar, kemençe ve elektrogitar çaldı. Akademik ya da özel olarak müzik eğitimi almadı. Lise yıllarında farklı dillerde etnik müzikle ilgilenen birçok amatör müzik grubuyla çalıştı. Çeşitli konser sahnelerinde ve barlarda birlikte çaldığı müzisyenlerden öğrendikleriyle kendisini geliştirdi. Bu dönemden beri arkadaşlarının taktığı bir lakap olan ‘APOLAS’ adıyla tanınmaktadır. Bu isim, herhangi bir dile ait değildir ve özel bir anlam taşımamaktadır. Sahne adı olarak kendisiyle özdeşleşmiştir.
Profesyonel olarak ilk ciddi sahne tecrübesini, protest müzik yapan bir grup olan GRUP MUNZUR ile çalışarak yaşadı. Türkiye ve Avrupa’da birçok konser organizasyonuna katıldı. Bir süre sonra bu gruptan ayrıldı. ‘Fadime Kimdir’ adlı kitaba kabul edilen makalesinin de etkisiyle AYŞENUR KOLİVAR ile tanıştı. Karadeniz müziğinde tanınması bundan sonra gerçekleşti. Bu dönemde Doğu Karadeniz müziği ve kültürü üzerine araştırmalar yapan HELESA PROJESİ’nde yer aldı. Ayrıca yine çeşitli tarzlarda Karadeniz müziğine ve kültürüne emek veren birçok kişiye eşlik etti. Gelecek dönemde gerçekleştirmeyi düşündüğü bireysel projeleri için, özellikle Trabzon ve çevresinin kültürel yapısıyla ilgili araştırmalar yaparak altyapı çalışmalarını sürdürmektedir.
İşte Apolas Lermi İle keyifli röportajı:
Herkes İstediği Müziği İcra Edebilir
Bu yıl 2 ödül birden aldınız, biri KTÜ’nün medya ödül töreninde, biri de cemiyetimizin ödülü ne düşünüyorsunuz?
APOLAS LERMİ: Kazım Koyuncu’dan sonra bu ödülü ilk defa ben aldım KTÜ Medya ödül töreninde. Benim için çok anlamlı bir ödüldü. Sonrasında Trabzon Gazeteciler cemiyetinin sanat ödülü takdir edildi. Genelde gençlerin müzik kültürü popüler müzik üzerine kurulu, ben etnik müzik yapıyorum. Bu açıdan dayatılan popüler kültüre rağmen gençlerin bizi tercih etmesi bizi çok mutlu ediyor.
Müziğin evrenselliği hakkında ne düşünüyorsunuz ve kendi müziğinizi evrensel buluyor musunuz?
APOLAS LERMİ: Bence müzik evrensel değildir ama evrensel olmalıdır. Neden ‘değildir’i açıklamak gerekirse, bizim köyümüzde ki bir kadının ağıt okuması bir Almanı benim gibi duygulandırmaz. Dinleyebilir, sevebilir ama duygulandırmaz. Müzik duygudur, hangi dilde söylendiğinden çok hangi duygularla söylendiği önemlidir. Burada ki ninemizin ağıtı bir başka ülke insanını duygulandırmıyorsa müzik evrensel değildir. Ya da bir Almanın müziği beni duygulandırmıyorsa, tabi duygulandırmalı mı? Bu da zevk meselesi, bütün kültürleri seviyoruz, farklılıkların farkındayız. Bence bu ucuz bir söylem. Herkes istediği müziği icra edebilir. Olmak İstediğim Yerdeyim
Sanatın metalaştırılması hakkında ne düşünüyorsunuz, popüler müzik sizin için neyi ifade ediyor?
APOLAS LERMİ: Kapitalizm kendini birçok şey üzerinden devam ettiriyor, bende bir müzisyen olarak bu sistem içerisindeyim. Kendini benim üzerimden de devam ettiriyor. Ne kadar bazı şeylere karşı olsak ta bizde bu düzenin içerisindeyiz. Kapitalizm bizi de sömürüyor ve müziğimizi metalaştırıyor. Şu da bir gerçek ki kapitalizm yoksa evrenselde olamıyorsunuz.
Sizin müzikle tanışmanız nasıl oldu?
APOLAS LERMİ: İstanbul’un kenar mahallelerinde ki bir arkadaşımın etkisiyle oldu. Bağlama çalıyordu, bende onunla arkadaştım ve bu şekilde müzikle tanıştım. Daha sonra gitar ve kemençe ile ilgilendim ve hala devam ediyorum.
Bulunmuş olduğunuz noktadan memnun musunuz?
APOLAS LERMİ: Ben müzikal kariyerimde her zaman istediğim yerde oldum. Şuan da olduğum yerde olmak istediğim bir yer mutluyum.
Sadece bir mücadele var, müziğe karşı kaygılarım var çünkü. Bir sanatçının dertleri de olması lazım. Bunları insanlara anlatmaya çalışıyorum.
Bu noktada engeller çıkıyor zaman zaman karşımıza aşmaya çalışıyoruz.
İyi Bir İnsan Olmaya Çalışıyorum
Kaygılarım var dediniz, bu bağlamda nasıl bir misyon üstleniyorsunuz?
APOLAS LERMİ: Var olan dertlerimin üzerine çalışmalar yapmaya devam edeceğim. Bölgemizin tarihi ve doğal güzelliklerini tanıtmaya çalışıyorum. Unutulan değerlerimizi müzik yolu ile anlatmaya ve hatırlatmaya çalışıyorum. Kültürümüzün sadece bu ülkede yaşanmadığını farklı coğrafyalarda da hayat bulduğunu sunmak istiyorum.
Karadeniz turnenizi yeni bitirdiniz nasıl geçti?
APOLAS LERMİ: Samsun, Ordu ve Trabzon’da konser verdik. Güzel geçti, iyi bir organizasyondu. Benim için güzel bir tecrübe oldu. Gelecekte de bunu tekrarlayacağız.
Askerliğinizi ne zamana ertelediniz?
APOLAS LERMİ: Yapacağım, bu süre içersinde müzikten uzak kalacağım ama dönünce devam edeceğim. Karadeniz müziğinin temsilcisi gösteriliyorsunuz, gençlere Kazım Koyuncu’dan sonra Karadeniz müziğini bu kadar çok sevdiren isim oldunuz ama tüm bunlara karşılık çok mütevazi bir kişiliğe sahipsiniz.
APOLAS LERMİ: İnsanlar beni sevebilir ya da sevmeyebilir ama insan olmakla alakalı bir durum. Ben sadece iyi bir insan olmaya çalışıyorum. İlgiye gelince bende müziğe emek verenlerdenim. Belki koşullarım biraz daha zor. Ülkenin yarattığı müzik koşulları beni zorlasa da elimden geleni yapıyorum. Bir müzisyen olarak amacım meşhur olmak değil, benim böyle bir kaygım yok. Öyle olsa pop müzik yaparım. Dediğim gibi benim kaygılarım var, bunu ben tercih ettim ve tercihlerimin arkasındayım. Bu doğrultuda mücadelemi veriyorum.
Vicdan Her Şeyden Önemlidir
Sosyal sorumluluk bazında kesinlikle karşısındayım dediğiniz ne var?
APOLAS LERMİ: Vicdanı yok eden bütün oluşumların karşısındayım. Farklı çıkarlarla şekillenen ideolojilerin, dinlerin, siyasetlerin karşısındayım.
Benim için vicdan her şeyden önemlidir. Burada ki derelerin yok olmasına sessiz kalanlar da vicdanını yitirmiştir. İnsanların ölmesi, kültürün yok olması bunların hepsi vicdansızlık.
Biraz da albümlerinizden konuşalım, ‘Kalandar’ albümünüz çok tutuldu, şimdi ki albümünüzde ‘Santa’ yine aynı ilgiyle karşı karşıya, siz albümlerinizde neye dikkat ediyorsunuz?
APOLAS LERMİ: Albüm çalışmalarımda kültürel ve tarihsel geçmişi olan sözcükleri kullanmaya çalışıyorum. Bu bölgede yaşayan kültürle harmanlıyorum. Bölgenin tarihsel ve kültürel değerleri ile inşa edilmiştir.
Son sorum Trabzonspor?
APOLAS LERMİ: Hırsızlık karşısında sessiz kalmakta vicdansızlıktır. Bir başka takımda olsa yapılan haksızlık çünkü emek hırsızlığı var. Bu yörenin yetiştirmiş olduğu bir müzisyen olarak bende ses çıkardım. Trabzonspor’un çalınan emeğinin karşısındayım. Umarım en kısa zaman da düzelir.
Röportaj : Meryem Akgün