Çağdaş Yaşamı Destekleme Derneği (ÇYDD) Genel Başkanı Prof.Dr. Türkan Saylan'ın Türk bayrağına sarılı cenazesi, Zincirlikuyu Mezarlığı gasilhanesinden alındı.
Ailesi ve dernek yöneticilerinin yanı sıra Şişli Belediye Başkanı Mustafa Sarıgül tarafından alınan cenaze, uzun bir kortej eşliğinde ilk törenin düzenleneceği Dr. Lütfi Kırdar Kongre Merkezi'ne getirildi. Cenazenin getirilmesiyle birlikte salondan, "Türkiye laiktir, laik kalacak" sloganları yükseldi. Cenaze daha sonra sevenlerinin omuzlarında kongre merkezine giriş yaptı. Şişli Belediye Başkanı Mustafa Sarıgül de, cenazeyi omuzlayanlar arasında yer aldı.
LÜTFİ KIRDAR'DA YOĞUN KALABALIK
Törenin başlamasına saatler kala Prof. Dr. Saylan'ın sevenleri kongre merkezini doldurmaya başladı. Bin 680 kişilik salona gelenler tören için yerlerini alırken, dışarıda da büyük bir kalabalık toplandı.
Yüzlerce kişi de salona giremedi. Cenazenin getirilişinden hemen önce kongre merkezi önünde büyük bir Türk Bayrağı ile Prof. Dr. Saylan'ın dev fotoğrafı açıldı. Törene katılanlar, "Yiğidim Aslanım" isimli türkü ve şarkılara hep bir ağızdan eşlik ederken, Prof.Dr. Saylan'ın sevenleri gözyaşları döktü. Salonda bulunan bir öğrenci baygınlık geçirdi. Baygınlık geçiren öğrenci salon dışına alındı.
ÖĞRENCİLERİ GELDİ
Törene katılanlar arasında ÇYDD'nin burs verdiği öğrenciler de yer aldı. Mersin'den altmış lise ve üniversite öğrencisinin yanı sıra Çanakkale, Isparta, İzmir, Aydın, Adana ve Gaziantep'ten de çok sayıda ÇYDD'den burs alan öğrenci ve yakınları Saylan'ı son yolculuğuna uğurlamaya geldi.
CHP HEYETİNE ALKIŞ
CHP Genel Başkan Yardımcısı Onur Öymen, Kemal Kılıçdaroğlu ve CHP'li heyet, salona girdi. Büyük alkış alan CHP'lilerin içeriye girişi sırasında salonda "Türkiye laiktir, laik kalacak" sloganları yükseldi.
TÖREN
Türk bayrağına sarılı tabutun yanına, Saylan'ın bir resmi konulurken, çevresi de çiçeklerle süslendi. Tören, saygı duruşu ve İstiklal Marşı'nın okunmasının ardından, Saylan'ın hayatını anlatan sinevizyon gösterisi yapıldı.
TÖRENE KATILANLAR
Törene, Bağımsız Milletvekili Kamer Genç, DSP Genel Başkanı Masum Türker, DİSK Genel Başkanı Süleyman Çelebi, Bedri Baykam, Altan Öymen, Adalet Ağaoğlu, Yargıtay Onursal Cumhuriyet Başsavcısı Sabih Kanadoğlu, Emekli Orgeneral Tuncer Kılınç, CHP İstanbul Milletvekili Birgen Keleş, Bulutsuzluk Özleminin solisti Nejat Yavaşoğulları, tiyatrocular Rutkay Aziz, Gülriz Sururi'nin de katılanlar arasında olduğu görüldü. Öte yandan, Törenin düzenleneceği Lütfi Kırdar Kongre ve Sergi Sarayı'nda, ÇYDD hiçbir pankartın açılmasına izin verilmeyeceği ikazında bulundu.
KILIÇDAROĞLU: "TÜRKAN SAYLAN BİR ABİDEDİR"
CHP Grup Başkanvekili Kemal Kılıçdaroğlu, basın mensuplarının soruları üzerine, şunları söyledi: ''Türkan Saylan, yaşamını eğitime adamış bir bilim insanıdır, bir abidedir. ÇYDD en büyük sivil toplum kuruluşlarından birisi. Devlet yaşamının son günlerinde onun hak etmediği acıları yaşattı. Ben devletin, hayatta olmayan Türkan Saylan'dan ve Türk halkından özür dilemesini bekliyorum.
Bu görevini yerine getirirse Türkiye Cumhuriyeti yücelecektir. Bu özrü yerine getirmek aynı zamanda bir insanlık borcudur. Diliyoruz ve istiyoruz, bunu yerine getirsinler. ÇYDD Türkan hanımın bize bıraktığı bir mirastır. Her yurtseverin bu mirasa sahip çıkacağına, maddi, manevi katkı vereceğine inanıyorum.''
ÖYMEN: "ÖZÜR DİLEME ZAMANIDIR"
CHP Genel Başkan Yardımcısı Onur Öymen de cenaze törenine katılmak üzere geldiği sırada, basın mensuplarının soruları üzerine, ''Şimdi Türkan Saylan'dan özür dileme zamanıdır. Kimler özür dileyeceğini iyi biliyor'' dedi.
TUNCER KILINÇ: DEVLET ÖZÜR DİLEMELİ
Ergenekon soruşturması kapsamında gözaltına alındıktan sonra serbest bırakılan eski MGK Genel Sekreteri emekli Orgeneral Orgeneral Tuncer Kılınç da törene katılanlar arasındaydı. Kılınç, Saylan'ın, çağdaşlığın simgesi olan bir kişi olduğunu vurgulayarak, ''Destek olduğu çok fazla genç var. Onların bu bayrağı taşıyacağına inanıyoruz'' dedi.
Mücadele insanı olarak nitelendirdiği Türkan Saylan'ın yerinin dolmasının mümkün olmadığını belirten Kılınç, ''Türkiye, şaşkın bir süreç yaşıyor. Bu süreç içerisinde kimileri mağdur oluyor. Aynı mağduriyeti bende yaşadım. Adalet mutlaka yerini bulacaktır. Devlet, belki bir gün Sayın Saylan'dan özür dileyecektir'' ifadelerini kullandı.
KANADOĞLU: BU UTANÇTA PAYI OLANLAR DAHA FAZLA ÜZÜLSÜNLER
Törena katılan Yargıtay Onursal Cumhuriyet Başsavcısı Sabih Kanadoğlu, salona girişi sırasında ayakta alkışlandı. Ergenekon soruşturması kapsamında evi aranan Kanadoğlu, Türkan Saylan'ın Ergenekonla suçlanmasıyla ilgili olarak "Ergenekon soruşturması kapsamında Saylan'ın evinin aranması onu üzmüştür.
Son günlerini üzüntülü geçirmesine etkili olmuştur. Bu olmamalıydı. Bir özür dilenebilir. En azından bu vefa gösterilmeli. Bu olmasa bile herkesin milletten özür dilemeyi bekleme hakkı vardır. Bu utançta payı olanlar daha fazla üsülsünler'' diye konuştu. Saylan'ın ölümüne çok üzüldüklerini dile getiren Kanadoğlu "Hepimizin başı sağ olsun. Millet büyük bir evladını kaybetti. Onu saygı içinde sonsuzluğa uğurlayacağız. Onun öğrettikleri, onun yetiştirdikleri yolumuza ışık tutmaya devam edecek. Üzgünüz ama ölüm hepimizin başında" diye konuştu.
"ÖYLEYSE HEPİMİZ DARBECİYİZ"
Sunumun ardından ÇYDD Başkan Yardımcısı Prof.Dr. Aysel Çelikel bir konuşma yaptı. Prof.Dr. Çelikel, "Kamuoyuna mal olmuş çok özel bir insanın ardından konuşmak çok zor. Hele Türkan Saylan'ın hak etmediği, acımasızca suçlandığı bir anlayışın inatla sürdürüldüğü, korkunun egemen olduğu bir ortamda, ona yapılan hukuksuzluklardan sonra insanın kendini suçlu hissetmeden konuşması da çok güç.
Türkan Saylan neler yapmak istedi, neler yaptı, ne ile suçlandı. Laiklik ve cumhuriyetin kazanımlarının ortak paydamız olduğunu savunması, bu mu darbecilik? Kız çocuklarının, gençlerin çağdaş eğitime kavuşturulması ve desteklenmesi; bu mu darbecilik, ülkemizin bölünmez bütünlüğünün savunulması; bu mu darbecilik, demokrasi ve insan haklarının özümlenmesi ve savunulması; bu mu darbecilik, özerk, demokratik üniversite arayışı ve laik eğitim isteği; bu muydu darbecilik? Eğer bütün bunlar darbecilikse, hepimiz darbeciyiz" dedi. Çelikel'in bu sözleri salonda büyük alkış aldı.
"İDEALLERİ YAŞATILACAK"
Türkan Saylan'ın, ender rastlanan bir kişiliğe sahip bir cumhuriyet kadını olduğunu belirten Prof. Dr. Çelikel, "Onunla birlikte çalışan herkes çok şey öğrenmiştir. Türkan Saylan, insan sevgisi, toplum sevgisi ve yurt sevgisiyle başardı. Bütün zamanını insanlara hizmet ve yardım için harcadı. Cumhuriyetin yetiştirdiği kuşaklar, onun paylaştığı idealleri yaşatacaktır.
Çağdaş Yaşamı Destekleme Derneği millete mal olmuştur. Ülkemizin çağdaşlaşması için yakılan meşaleyi söndürmeyeceğiz, söndürülmesine asla izin vermeyeceğiz. Türkan Saylan'ı teşekkürlerimizle, alkışlarımızla, sevgilerimizle, ona yapılanlardan utanç duyarak, özür dileyerek uğurluyoruz. Güler yüzüyle o, anılarımızdan, yüreklerimizden silinmeyecek. Hiç çıkmayacak. Kendisine Allah'tan rahmet diliyorum. Ulusumuzun başı sağolsun" diye konuştu.
KABOĞLU'NUN KONUŞMASI
ÇYDD Onur Kurulu üyesi Prof.Dr. İbrahim Kaboğlu, "Emin olun Türkan Hocam; gençliğe armağan ettiğiniz umut güneşi, insan haklarına dayanan demokratik ve laik cumhuriyet yolunda ilerlemeyi sürekli kılmış bulunuyor" dedi. Kabaoğlu'nun "Hasta yatağında benden Atatürk'ün el yazması anayasal hukukunu istedi. Çünkü polisler el koydu" sözleri üzerine salondan "yuh" sesleri yükseldi.
ÖĞRENCİLERİN KONUŞMALARI
Derneğin 36 bin bursiyerinden biri olan Boğaziçi Üniversitesi öğrencisi Pelin Bardakçı törende yaptığı kısa konuşmada, "Türkan Hocam, inancı, kararlılığı ve bitmek bilmeyen enerjisiyle benim için her zaman örnek bir insan olmuştur. Üniversiteyi kazandığım yıl kendisiyle tanışabilmem, yoluma kararlılıkla devam etmemi sağladı. 36 bin bursludan biri olarak hatırası önünde çalışıp ileriye bakacağıma söz veriyorum" dedi.
"OKUYUN ÇOK ÇALIŞIN DİYORDU"
Dernekten burs alan Eskişehir Anadolu Üniversitesi Volkan Düzenli, Erkan Kaya adlı öğrenci, Lepra Hastanesi'nde Türkan Saylan ile birlikte çalışan hemşire Leyla Topçu, lise öğrencisi Merve Aras ve Prof.Dr. Emre Orhon da kısa bir konuşma yaptı.
Düzenli konuşmasında, "Uğradığı haksızlıklara rağmen bize hep dil öğrenin, okuyun ve çok çalışın diyordu. Bize miras olarak çağdaş topluma çağdaş genç yetiştirme ülküsünü bıraktı. Çağdaş gençlik bu mirası taşıdıkça Saylan'ın adı devam edecek.
Üzerimize düşen görevi yapacağız. Seni ölümsüzlüştirmeye söz veriyorum. Işıklar içinde yatasın" dedi.
Merve Aras, derneğin okuttuğu burslulardan biri olduğunu belirterek, "Anneme okuma yazma öğrettiler. Lisede burs, ağabeyime de üniveersitede burs verdiler. Ailecek ÇYDD'nin ışığıyla aydınlanıyoruz. Bana sahip çıkmasalardı, tekstil sektöründe çalışan biri olacaktım. İngilizce öğretmeni olmak istiyorum. Öğrencilerimi aydınlık bir gelecek yaratmak için okutacağıma söz veriyorum, rahat uyu" dedi.
Lepra Hastanesi'n çalışan Leyla Topçu, "Bize hep ne şeriat ne darbe dedi. Hiçbir şeyin abartmasından yana değildi.
Demokratik bir cumhuriyetin takipçisi olacağız, bu kavga devam edecek" diye konuştu.
Deprem mağdurlarından biri olan Erkan Kaya da şunları söyledi: "17 Ağustos 1999'da Yalova'nın üstüne bir uğursuzluk çökmüştü. ÇYDD üyeleri bu durumu Türkan Saylan'a iletmişler, Saylan, tüm deprem yerlerine kriz masası kurdurdu. Yalova'ya ilk olarak ceset torbaları ile gelmişti. Saylan, bir ışık gibi her tarafı aydınlattı. Seni unutmayacağız öğretmenim."
"KÜÇÜCÜK BİR DÜNYAM VARDI"
Yapılan konuşmalar sırasında en büyük alkışı, derneğin kurslarına giderek okuma yazma öğrenen ev hanımı Zeynep Baygören aldı. Hayatında hiç okula gitmediğini belirten Baygören, "Çocuklarımın derslerine yardımcı olamadım. Alışverişe gittiğimde etiketleri okuyamazdım. Küçücük bir dünyam vardı.
Bir gün radyoda erişkinlere okuma yazma öğreteceklerini duydum ve gittim. Gittim ve bütün kapılar bana açıktı. Bize sarıldılar, ayırım yapmadılar. Orada okuma yazmayı öğrendim. Haklarımın ne olduğunu öğrendim. Şimdi yazıyorum, okuyorum, okuduğumu anlıyorum. Çevreme, dünyaya başka gözle bakıyorum. İki tane kitap yazdım. Şimdi üçüncü kitabımı yazıyorum" dedi. Baygören konuşmasının sonunda, yazdığı bir şiiri seslendirdi.
MİNİK ÖĞRENCİDEN SAYLAN'A MEKTUP
Törende 3. sınıf öğrencisi Esra Kaya'nın bir mektubu okundu. Minik öğrenci Esra mektubunda şunları yazdı: "Atatürk öğrencileriyiz. Atatürk'ü çok seviyoruz. 19 Mayıs'ta her zaman şenlik düzenler, pasta keseriz. bize pasta kesmeye gelir misiniz?"
"13 NİSAN'DA HER ŞEYE EL KONULDU"
Törende son olarak, Ergenekon soruşturması kapsamında gözaltına alındıktan sonra serbest bırakılan Prof. Dr. Ayşe Yüksel söz aldı. Prof.Dr. Yüksel, "Hocam bizi hep destekledi. 13 Nisan günü yazdığımız her şeye el kondu. Yazdığımız şeylere bunlar olunca, biraz soğudum. Söz veriyorum hocam, hep ama hep sizin için yazacağız. Atatürk'ü çok seviyoruz. Ben Türkan Hocam'sız bir Türkiye düşünmüyordum. Biz dernek olarak, her zaman Türkan Hoca'nın yolunda yürüyeceğiz" ifadelerini kullandı. Türkan Saylan'ın oğlu Çınar Örge, konuşmasını tamamlayan Prof.Dr. Ayşe Yüksel'e sarıldı.
ÇOCUKLARINDAN SELAM
Törenin sonunda Prof.Dr. Saylan'ın oğulları Çağlayan ve Çınar Örge, torunları Timur ve Tamer Örge, kardeşi Gündüz Saylan ile derneğin üst düzey temsilcileri cenazenin yanında toplandı ve salonu selamladı.
CENAZE PAPATYALARLA SÜSLENDİ
Cenaze, sevenleri tarafından Saylan'ın en sevdiği çiçek olan papatyalarla süslendi. Tören, salondakilerin alkışları arasında sona erdi.
Prof.Dr. Türkan Saylan'ın cenazesi, kortej eşliğinde Teşvikiye Camii'ne doğru yola çıkartıldı. Hınca hınç kalabalık eşliğindeki cenaze konvoyu saat 16.15 sıralarında Teşvikiye Camisi'ne vardı.
CAMİDEKİ TÖREN
Tarihi günlerinden biri yaşayan Teşvikiye Camisi'nde binlerce kişi toplandı. Saat 16.30 sıralarında ise 1. Ordu Komutanı Ergun Saygun camiye geldi.